Navigeren door de complexe wereld van Ex-apparatuurcertificering (HazLoc)

Wereldwijd gelden voor apparatuur in explosiegevaarlijke omgeving speciale veiligheidseisen. Bedrijven die producten maken voor deze omgeving moeten ervoor zorgen dat ze aan de voorschriften voldoen voordat de producten in gebruik worden genomen.

Wereldwijd is de vraag naar apparatuur voor explosiegevaarlijke omgevingen gestegen. Bij CSA Group noemen ze dit “HazLoc”, een term die in Noord-Amerika vaak gebruikt wordt. Tegelijkertijd is ook de vraag naar test- en certificeringsdiensten toegenomen om deze apparatuur te controleren. In de meeste regio’s of landen vereist de wetgever dat fabrikanten bewijzen dat de Ex-apparatuur die ze produceren voldoet aan zeer specifieke veiligheidseisen. Voor fabrikanten die hun producten op meerdere markten willen verkopen, kan het bijzonder tijdrovend en soms ingewikkeld zijn om door deze vereisten te navigeren. Fabrikanten moeten bekend zijn met de verschillende wereldwijde certificeringen, hun onderscheidende kenmerken en de stappen die nodig zijn om een product te laten beoordelen. Het kiezen van de juiste aanbieder voor testen en certificering kan een wereld van verschil maken.

Explosiegevaarlijke omgevingen en de noodzaak om elektrische apparatuur te testen

Wereldwijd voeren steeds meer werknemers hun dagelijkse taken uit in explosiegevaarlijke omgeving. Er zijn veel werkomgevingen waar brandbare gassen, nevels, dampen of ontsteekbare stoffen of vaste substanties kunnen bijdragen aan een potentieel explosieve atmosfeer. Veiligheid en betrouwbaarheid van de apparatuur in deze omgevingen staan voorop. Fabrikanten produceren deze apparatuur. Veel werknemers gebruiken het elke dag.

Explosiegevaarlijke omgevingen komen het meest voor in de olie- en gasindustrie, mijnbouw, landbouw, farmaceutische industrie, petrochemische industrie, voedingsindustrie en industrie voor natuurlijke hulpbronnen. Het testen en certificeren van apparatuur voor gebruik in explosiegevaarlijke omgeving omvat een verrassend breed scala aan producten, waaronder motoren en generatoren, industriële regelapparatuur en pompen, en draagbare apparaten zoals sensoren, tablets en smartwatches. Voor de bescherming van werknemers, omwonenden en het milieu is testen en certificeren van apparatuur essentieel. Hiermee kan men het risico op explosies of andere gevaarlijke incidenten beperken.

Ex-certificering in Europa en exportmarkten

Op een geglobaliseerde markt begint de geschiktheid van een product voor explosiegevaarlijke omgevingen al in de ontwerpfase. Allereerst dienen fabrikanten de omgeving te identificeren waar de apparatuur wordt geïnstalleerd. Vervolgens moeten ze begrijpen hoe het wordt gebruikt en onderhouden. Dit is belangrijk, want dit bepaalt het benodigde beveiligingsniveau voor het product. Fabrikanten moeten ook vertrouwd raken met hun apparatuur en deze ontwerpen met de vereisten van hun doelmarkt(en) in gedachten. Hoewel de normen en richtlijnen in de verschillende regio’s vergelijkbaar zijn, verschillen ze wel.

Voor Duitse fabrikanten zijn de meest voorkomende richtlijnen, regelingen, normen of codes onder andere:

• ATEX-richtlijn: Producten die bedoeld zijn voor gebruik in potentiële explosieve atmosferen in de Europese Unie (EU), moeten voldoen aan de vereisten van Richtlijn 2014/34/EU, ook bekend als ATEX (van het Franse “Atmosphères Explosives”). De richtlijn stelt gezondheids- en veiligheidseisen vast. Ook bepaalt ze conformiteitsbeoordelingsprocedures. Ze passen deze procedures toe voordat ze producten in de EU verkopen. Voor het ontwerp en beoordeling van deze producten gebruiken ze Europese normen, zoals de EN 60079-serie. Conformiteitsbeoordelingsinstanties, zogenaamde “Aangemelde instanties”, waaronder CSA Group, testen en certificeren of producten voldoen aan de eisen van de ATEX-richtlijn.
• UKCA: Na Brexit heeft het Verenigd Koninkrijk met UKCA eigen certificeringseisen en markering geïntroduceerd. Ondanks de introductie van UKCA heeft de regering de erkenning van de CE-markering voor het plaatsen van de meeste goederen op de Britse markt tot op onbepaalde tijd verlengt.  
• IECEx is het systeem van de IEC (Internationale Elektrotechnische Commissie) voor certificering volgens normen met betrekking tot apparatuur voor gebruik in explosieve atmosferen.  Er zijn nu meer dan 30 landen lid van IECEx die onder auspiciën van IEC werken. CSA Group is wereldwijd een toonaangevende aanbieder van IECEx-certificering.
• Installatiecodes in de VS en Canada worden momenteel geharmoniseerd met gebieden in de wereld waar de 60079 normen voornamelijk worden gebruikt. Fabrikanten van apparatuur voor gebruik op gevaarlijke locaties moeten een erkend extern bureau zoals CSA Group inschakelen om de apparatuur te testen en te certificeren volgens de van toepassing zijnde Amerikaanse en Canadese normen.

Bekwame experts, wereldwijd netwerk, ultramoderne apparatuur: selectiecriteria voor een certificeringsaanbieder

Door samen te werken met een gevestigde certificeringsinstantie zoals CSA Group kunnen fabrikanten beter navigeren door het wereldwijde normenlandschap en het complexe certificeringsproces. Om ervoor te zorgen dat projecten vlot en zonder vertraging verlopen, is het vaak raadzaam om een organisatie te kiezen die uitgebreide test-, certificerings- en evaluatiediensten onder één dak aanbiedt in plaats van verschillende aanbieders in te schakelen voor verschillende taken. Aangezien de wetgeving van de meeste doelmarkten voor apparatuur voor explosiegevaarlijke omgevingen een voortdurende controle en goedkeuring van het productieproces van de fabrikant vereisen, is het voor fabrikanten vaak de moeite waard om samen te werken met een certificeringsaanbieder die wereldwijd aanwezig is. 

Afgezien daarvan zijn er voordelen wanneer de laboratoria van test- en certificeringsbedrijven moeten beschikken over de benodigde en bijgewerkte apparatuur en expertise om tests met succes uit te voeren, zonder dat ze deze hoeven ‘uit te besteden’. Het wordt ten zeerste aangeraden dat fabrikanten een rondleiding door een laboratorium overwegen (persoonlijk of virtueel) en vragen naar de ervaring en referenties van de werknemers van een bedrijf voordat ze verder gaan met een project.

Voordelen vooraf onderzoek

Vooraf onderzoek doen en zo vroeg mogelijk in het proces samenwerken met een gerenommeerd certificeringsbedrijf draagt waarschijnlijk bij aan een efficiëntere en naadloze ervaring. Enkele voordelen zijn:

• Een ervaren certificeringsaanbieder kan fabrikanten helpen bij het navigeren door documentatie en complexe processen. Producten beoordelen aan de hand van wereldwijde normen is een eerste vereiste om toegang te krijgen tot wereldwijde markten. Om gecertificeerd te worden, moet de fabrikant correcte en volledige documentatie verschaffen. De materialen in het product moeten de vereiste IP-classificatie hebben zoals vermeld in de normen en moeten alle vereiste testen doorstaan. Hetzelfde geldt voor de beschermingscomponenten (veiligheidscomponenten genoemd), die ook moeten voldoen aan de toepasselijke veiligheidsvereisten zoals die in de normen zijn vastgelegd. Bovendien moeten de productielocaties – regelmatig – fabrieksinspecties doorstaan.
• Als een product niet gecertificeerd kan worden, geeft de testingenieur een lijst van tekortkomingen. Met deze lijst kan de fabrikant verbeteringen aanbrengen. Zo zorgt hij ervoor dat het product veilig en effectief werkt voordat het verkocht wordt.
• Het is nuttig om samen te werken met een certificeringsaanbieder die ‘ter plekke’ test en inspecteert. Dit helpt vooral fabrikanten die niet het normale certificeringsproces kunnen volgen door bepaalde omstandigheden. Dit kan ook de voorkeur verdienen als het product een enkele eenheid of kleine serie van producten is en het efficiënter is om de beoordeling ter plekke uit te voeren. Indien toegestaan, kunnen experts deze evaluaties uitvoeren in het lab van de aanbieder, in de fabriek van de fabrikant, of op de installatielocatie.

Conclusie productie van apparatuur voor explosiegevaarlijke omgeving

De productie van apparatuur voor explosiegevaarlijke omgevingen vereist een goede planning. Producten moeten voldoen aan hoge veiligheidsnormen, die van land tot land kunnen verschillen. Als je vroeg in het proces de juiste test- en certificeringsaanbieder kiest en ermee samenwerkt, wordt het proces makkelijker. Hierdoor kunnen apparaten bovendien sneller op de markt komen.

CSA Group

CSA Group is een wereldwijde organisatie die zich inzet voor veiligheid, maatschappelijk welzijn en duurzaamheid. Het is een leider in normontwikkeling en in testen, inspectie en certificering over de hele wereld, waaronder Europa, Canada, de VS en Azië. Het mandaat van CSA Group is om de toekomst aan een hogere standaard te houden.

In 2021 opende de CSA Group een nieuw Europees hoofdkantoor in Plattling, Beieren (Duitsland), met een geavanceerd laboratorium voor gevaarlijke locaties (hazloc) en toonaangevende expertise voor het testen en certificeren van apparatuur. CSA Group biedt een breed scala aan test- en certificeringsdiensten voor apparatuur bedoeld voor installatie in explosieve atmosferen in industrieën zoals olie en gas, petrochemie, farmaceutica, voeding, mijnbouw en energie. De diensten van de CSA Group voor explosiegevaarlijk omgevingen omvatten explosietests, overdruktests, vonkontstekingstests, temperatuurtests, omgevingssimulatietests en nog veel meer. CSA Group kan helpen bij ATEX, UKCA, IECEx en Noord-Amerikaanse certificeringen.

Voor verdere vragen kunt u met de lokale vertegenwoordiging van CSA Group Europe in Nederland contact opnemen, mevrouw Nathalie Brouwer.