Verduurzaming van de industrie kan niet zonder het mkb

Door: Redactie - 1 oktober 2021 |

Verduurzaming van de Industrie te verduurzamen Energie-innovatieprojecten Energie in Industrie event Energiesector

De conclusies uit het nieuwste IPPC-rapport liegen er niet om. De grens van 2 °C temperatuurstijging van de aarde overschrijden we al in de 21e eeuw. Tenzij we de uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen snel verlagen. De sector industrie is verantwoordelijk voor ruim 30% van de CO2-uitstoot in Nederland en heeft dus een forse verduurzamingsopgave. De meeste aandacht gaat uit naar de grote energie-intensieve bedrijven. Terecht, want bij deze bedrijven is de grootste reductie te behalen. Maar wil je echt versnellen, dan zal er volgens Rabobank meer aandacht moeten uitgaan naar samenwerking én naar kleine en middelgrote bedrijven.

Benut de kansen van innovatieve technologieën van het industriële mkb

De industrie is grootverbruiker van zowel fossiele energie als grondstoffen en dus zijn drastische transformaties in het productieproces en de energievoorziening noodzakelijk. Er lopen grote programma’s gericht op de elektrificatie van de industrie, de inzet van hernieuwbare energie en het mogelijke gebruik van waterstof. Het kost veel tijd om deze maatregelen door te voeren.

Een maatregel die al snel ingezet kan worden is energiebesparing. Vreemd genoeg gaat hier relatief weinig aandacht naar uit terwijl er in de industrie nog veel mogelijkheden liggen. Met energiebesparing wordt niet alleen de CO2-uitstoot gereduceerd, maar worden ook kosten bespaard. Kleine en middelgrote bedrijven bedenken kansrijke energiebesparende oplossingen die een belangrijke rol kunnen spelen in het behalen van de klimaatdoelstellingen. Veel aanbieders van deze nieuwe oplossingen krijgen moeilijk voet aan de grond bij de grote industriebedrijven. Dit komt onder andere doordat:

de technologieën vaak simpelweg onvoldoende bekend zijn;
er onvoldoende bewijsvoering is of de maatregelen niet zijn gevalideerd;
er beperkt budget wordt vrijgemaakt voor energiebesparing. Het principe “Not invented here” speelt een rol, men wil geen producten kopen of ontwikkelen die ergens anders zijn ontwikkeld.

“Het mkb bedenkt kansrijke energiebesparende oplossingen die belangrijk zijn voor het behalen van de klimaatdoelstellingen.”

Het is daarom nodig bedrijven te stimuleren en te belonen die nieuwe technologieën ontwikkelen, maar ook om bedrijven aan te zetten deze technologieën in te zetten. De overheid heeft hiervoor diverse subsidieregelingen en fiscale stimulansen opgetuigd. Het zou helpen als het stimuleren van energiebesparing in de industrie meer eenduidig en gericht wordt ingezet. Er is terecht kritiek op de veelheid aan regelingen die vaak ook na korte tijd weer veranderen of verdwijnen.

Versnelling wordt bereikt door een programmatische aanpak zoals in Project 6-25. Dit project is gestart door ondernemersvereniging voor de technologische industrie FME, met als doel om 6 miljoen ton CO2 te besparen tot en met 2025. Het richt zich op het onder de aandacht brengen en het implementeren van energiebesparing in de industrie. Voorbeelden van de verduurzaming van de industrie hieromtrent zijn het warmteterugwinningsysteem van Heatmatrix, het energiemanagementsysteem van EnergQ of de magneetkoppelingen van Zytec. Al deze technologieën realiseren energiebesparing, wat niet alleen de CO2-uitstoot reduceert, maar ook kosten bespaart. Rabobank is partner van dit traject en brengt de inmiddels gevalideerde oplossingen voor energiebesparing onder de aandacht bij haar industrieklanten.

Zet in op circulaire businessmodellen om te verduurzamen

Verduurzaming van de industrie en circulariteit worden vaak uit elkaar getrokken maar hebben alles met elkaar te maken. In het rapport ‘Manufacturing: the future is circulair’ wordt een mooie verbinding gemaakt: wanneer we het huidige mondiale niveau van circulariteit verdubbelen betekent dit 39% minder uitstoot en 28% minder gebruik van grondstoffen. Circulaire businessmodellen zijn niet alleen een noodzaak om minder uit te stoten en minder grondstoffen te verbruiken. Het biedt ondernemers ook kansen om zichzelf te onderscheiden bij hun klanten. Succesvolle circulaire initiatieven kenmerken zich immers door meer toegevoegde waarde voor de klant, waardoor de klantrelatie wordt versterkt.

“Wanneer we het huidige mondiale niveau van circulariteit verdubbelen betekent dit 39% minder uitstoot en 28% minder gebruik van grondstoffen.”

Een product dat bijvoorbeeld langer meegaat, biedt direct voordeel voor de klant. Als producent voeg je waarde toe en versterk je de klantrelatie door het product aan het einde van de levensduur te refurbishen. We zien dat veel bedrijven uit de industrie meer circulair willen worden. Ze worstelen vaak met de vraag hoe ze vanuit hun positie in de keten stappen kunnen zetten. Samen met de Circulair Ondernemen Desk van Rabobank kunnen de mogelijkheden van een circulair verdienmodel worden verkend. Ook hebben zij duurzame kansenkaarten ontwikkeld vol met praktische tips en handvatten om stappen te zetten naar een duurzamer businessmodel.

Samenwerking in de keten is het nieuwe goud

Om de verduurzaming van de industrie te versnellen is samenwerking in de keten noodzakelijk. Hieronder staan vier mogelijkheden die naar onze mening veel meer aandacht verdienen:

Samenwerking met de energiesector
Om de groen opgewekte energie bij de industriebedrijven te krijgen zijn grote investeringen in de infrastructuur nodig. Dit vraagt om samenwerking tussen bedrijven uit de industrie en energie, netbeheerders en de Rijksoverheid. Deze complexe systeemveranderingen vragen tijd en grote investeringen.
Samenwerking tussen ontwikkelaars en gebruikers
Zowel bij het valideren als opschalen van innovatie, bijvoorbeeld op het gebied van energiebesparing, is een veel intensievere samenwerking nodig. Veel kansrijke ontwikkelingen leiden tot een beter resultaat als vraag en aanbod sneller bij elkaar komen.
Samenwerking tussen toeleveranciers en Original Equipment Manufacturers (OEM’s)
In de Nederlandse industrie zijn veel toeleveranciers actief. Het helpt als OEM’ers samen met hun toeleveranciers actief op zoek gaan naar mogelijkheden om de keten te verduurzamen. Een regiefunctie is hier weggelegd voor de OEM’ers.
Cross-sectorale samenwerking
Het is belangrijk over de grenzen van de industrie te kijken. Restwarmte uit de industrie kan ingezet worden voor het verwarmen van huizen en vastgoed. CO2 uit de industrie kan worden ingezet als bemesting voor kassen. Bietenpulp kan gebruikt worden als grondstof voor de chemie. Dit zijn voorbeelden van cross-sectoraal denken. Het centrale idee hierbij is om synergie te bereiken en ketens te sluiten.

Verduurzaming van de industrie en de rol van de Rabobank

Om de klimaatdoelstellingen te halen is er voor de industrie naar schatting een investering nodig van 20 miljard euro tot aan 2030. Een aanzienlijk deel moet komen van de overheid, zoals heldere fiscale maatregelen, subsidies, fondsen en rechtstreekse investeringen. Het andere deel zal gedragen moeten worden door de industrie zelf. Goede financieringsmogelijkheden zijn daarom noodzakelijk om de doelstelling te behalen. Rabobank wil hier een belangrijke rol in spelen met bestaande en nog te ontwikkelen financieringsproducten. Om die ontwikkeling te versnellen zijn er twee specifieke afdelingen opgericht die meedenken bij financieringen van nieuwe initiatieven op het gebied van verduurzaming, namelijk de afdeling ‘bankier van de energietransitie’ en de ‘Circulair Ondernemer Desk’.

Bron: Rabobank