Hoogheemraadschap van Rijnland standaardiseert besturing van gemalen

Duurzaamheid, circulariteit en innovatie zijn voor het hoogheemraadschap van Rijnland speerpunten. Daar hoort ook digitalisatie bij. VSE Industrial Automation standaardiseert de besturingssoftware van de gemalen, waardoor de beheerlast afneemt en pompen efficiënter draaien.

Als oudste waterschap van Nederland werkt het hoogheemraadschap van Rijnland dagelijks aan schoon water en droge voeten voor de ca. 1,3 miljoen bewoners van het gebied tussen grofweg Velsen en Gouda. “We werken duurzaam en met aandacht voor het milieu”, zegt woordvoerster Kirsten Barnhoorn. “Zo draaien we momenteel op een van onze waterzuiveringsinstallaties een pilot met een medicijnrestenfilter. Uit onderzoek is gebleken dat medicijnresten in het water kunnen leiden tot misvormingen en onvruchtbaarheid bij vissen. Daar willen we wat aan doen.”

Verder onderzoekt Rijnland hergebruik van grondstoffen door bijvoorbeeld slib te verbranden om er energie uit te halen. Op diverse gemalen en andere objecten worden zonnepanelen geplaatst. Op die manier bereidt het hoogheemraadschap zich voor op de toekomst. Door klimaatverandering zullen extreme weerssituaties (droogte, wateroverlast) toenemen en er ligt bovendien een flinke uitdaging op energiegebied: in 2050 wil het hoogheemraadschap van Rijnland energieneutraal zijn.

Duurzaam pompen

Met vier grote boezemgemalen en zo’n 400 kleine gemalen regelt Rijnland het waterpeil in het werkgebied. De boezemgemalen draaiden in het verleden op stoom, later op diesel en inmiddels elektrisch. “Als we een fikse regenbui zien aankomen, kunnen we het waterpeil verlagen”, vertelt Daan Karman, specialist procesautomatisering. “We streven ernaar onze pompen zo duurzaam mogelijk te laten draaien. Het standaardiseren van de besturingssoftware van de gemalen levert hier een bijdrage aan.”

Slim en efficiënt

De softwarestandaardisatie schept eenduidigheid. De afgelopen jaren heeft Rijnland een aantal kleinere waterschappen overgenomen, die elk hun eigen software hadden. “Dat geeft een enorme beheerlast”, zegt Daan. “Bovendien gaan er collega’s met pensioen waardoor de kennis van oude systemen verdwijnt. Eens in de zoveel tijd moeten we onze software vernieuwen en we hebben ervoor gekozen om onze software ook slimmer en efficiënter te maken. Vooruitlopend hierop hebben we een jaar geleden onze hardware (PLC’s) aanbesteed. We hebben nieuwe Phoenix PLC’s aangeschaft, waardoor ook de cybersecurity en daarmee de bedrijfscontinuïteit goed geborgd blijft.”

Kundige partner

Het hoogheemraadschap was op zoek naar een partner om op korte termijn te helpen met het standaardiseren van de besturingssoftware. “Wij wisten wat we wilden en hebben als beheerorganisatie een softwareafdeling, maar met het ontwikkelen van software van het begin af aan hadden wij niet veel ervaring. Vanwege de beperkte omvang van het budget hoefden wij deze opdracht niet aan te besteden.

Één van onze interim technische managers had goede ervaringen met VSE Industrial Automation. Tijdens de eerste gesprekken in oktober 2021 merkten we snel dat VSE een betrouwbare en kundige partij is. Het was duidelijk dat ze dit eerder hadden gedaan en ze waren direct beschikbaar. Ze vroegen goed door en dachten mee over wat wij wilden. Er kwamen veel details bij kijken waarvan wij niet wisten dat we ze tegen zouden komen.”

Efficiencyslag

In december 2021 begon VSE de software te schrijven en inmiddels zijn de meeste standaardblokken klaar. Ze worden nu geïntegreerd en getest op hun functionaliteit. Bijvoorbeeld: werkt een pompblok samen met een frequentieregelaar-blok, wat weer een motorblok kan aansturen? Daan: “We gaan dit eerst virtueel testen en daarna op een testgemaal. Aan weerszijden van het gemaal wordt een niveausensor geplaatst om de waterstand te monitoren en indien nodig de pompen aan te zetten. Het is de bedoeling dat onze pompen optimaal draaien, niet te snel maar ook niet te traag. Zo kunnen we een efficiencyslag maken. Als alles goed werkt, gaan we op termijn de PLC’s met de nieuwe software uitrollen over al onze gemalen. Eerst de kleine gemalen en in de toekomst ook de boezemgemalen. Kwaliteit gaat voor snelheid: we hebben liever dat het iets langer duurt en de software goed getest is dan dat we straks problemen krijgen. Per slot van rekening moeten onze nieuwe PLC’s weer 15 jaar mee.”

Fijne samenwerking

Over de samenwerking met VSE is Daan enthousiast: “We hebben veel contact via Teams. Je hoeft niet fysiek samen te komen, want je zit toch samen naar een scherm te kijken. Via Teams kunnen de medewerkers van VSE vragen stellen en details bijwerken. We hebben de afgelopen tijd wekelijks met elkaar overlegd over de komende blokken die ontwikkeld moesten worden. De samenwerking verliep constructief en op een vriendelijke manier.”

Meer informatie

Lees ook:

• Rijnland waterschap met Cybersecurity IEC 62443
• Sleutelrol voor standaardisatie en digitalisatie in duurzame waterketen
• VSE en Festo maken het automatiseren van productieprocessen flexibeler