Behaal een duurzaam concurrentievoordeel door te innoveren

In Nederland wordt veel tijd en geld geïnvesteerd in het verbeteren van producten en processen. De investeringen in het vervaardigen van nieuwe producten en diensten is zelfs een factor groter. Nederland is daarmee één van de meest innovatieve landen ter wereld. Tenminste, als we kijken naar het bedrag dat totaal aan innovatie besteed wordt. Innoveren zit in het DNA van het Nederlandse bedrijfsleven, zo blijkt keer op keer uit internationaal onderzoek. Nederland prijkt daarbij al jaren in de top tien.

Volgens een analyse van het Rathenau instituut is het innovatievermogen van Nederland echter iets gezakt in vergelijking tot andere landen in Europa. Stond Nederland in 2017 nog op een 7e plaats, in 2019 was dit de tiende plaats. Actuelere cijfers zijn helaas nog niet beschikbaar. Maar gelet op de personeelsschaarste en moeizame toeleveringsketens wordt verwacht dat het innovatievermogen onder druk is komen te staan.

Hoe effectief zijn innovaties?

Het is daarnaast niet bekend hoe succesvol die innovaties uitpakken. Verbetering van interne processen zal zich uiten in verhoging van de winstgevendheid. Ontwikkeling en vooral de marktintroductie van nieuwe producten en diensten is een ander belangrijk aspect bij innovatie. Maar over het succes hiervan is weinig bekend. Want wanneer spreekt men over een succesvolle innovatie? Als het product na 5 jaar nog op de markt is en 5-10x in omzet is gegroeid? Of welke andere criteria kun je gebruiken?

In de jaarlijkse beoordeling van de top 100 meest innovatieve bedrijven van de Kamer van Koophandel worden criteria gebruikt als originaliteit, impact in de samenleving, (potentieel) succes in de markt. Zo zagen we recent het faillissement van de revolutionaire zonne-auto van LightYear. Een baan brekende innovatie die toch niet succesvol naar de markt gebracht kon worden.

Uit het CBS-CIS rapport over de periode 2016-2018 blijkt dat het vooral de grotere organisaties in de industrie zijn, die hun innovatieprocessen redelijk tot goed hebben georganiseerd. Door hun omvang is meer budget en mankracht beschikbaar. Kleine organisaties in zowel de industrie als handel, horeca en dienstverlening hebben moeite dit tempo bij te houden. Maar innovatie is juist van groot belang om een Duurzaam Concurrentie Voordeel mee te bereiken.

Belemmeringen opheffenOm de positie als innovatief land te behouden is het dan ook van belang om te kijken of en hoe innovatie effectiever en efficiënter kan verlopen. Het opheffen van belemmeringen voor innovatie is hierbij één van de krachtigste middelen. Over die belemmeringen spraken we al eens in het STEMmingscafe van 18 maart 2022. Het gaat daarbij om:

• prioriteitenstelling;
• gebrek aan gekwalificeerd personeel (in deze tijd wel erg moeilijk);
• kosten van innovatie;
• interne financiering van innovatie.

Oplossingen om enkele belemmeringen weg te nemen, komen door intern prioriteiten aan innovaties toe te wijzen. Uit de keuze die het topmanagement van Philips begin 2023 maakte om te besparen op Research & Development – en dus op innovatie – blijkt al dat de prioriteit zelfs binnen corporates niet altijd ten gunste van innovatie wordt gemaakt. Wat hiervan de gevolgen op lange termijn zullen zijn, moet we afwachten.

Denk er daarom ook eens aan om de eigen innovatieprocessen langs een meetlat te leggen en te zien of de ontwikkelprocessen efficiënter en effectiever kunnen. STEM heeft daarvoor een Innovatiescan ontwikkeld* waarbij aan de hand van een aantal vragen over Strategie, Organisatie, Cultuur, Daadkracht en (markt)Introductie, de organisatie op een snelle manier doorgelicht wordt.

Duurzaam concurrentievoordeel door innoveren

In onderzoek van Professor Henry Robben (hoogleraar marketing van Nyenrode Universiteit) uit 2022, is vastgesteld dat er een duidelijke relatie tussen innovatiekracht en een duurzaam concurrentievoordeel is.

Ondernemingen die er in slagen om met regelmaat innovaties op de markt te brengen (denk aan product- of dienst verbeteringen, nieuwe producten of diensten) krijgen op langere termijn een meer onderscheidend vermogen en daarmee een duurzaam concurrentievoordeel.

Meet de innovatiekracht van jouw bedrijf

Voer de scan zelfstandig of met een aantal collega’s uit. De resultaten kun je meteen bekijken na afloop van de scan. Voer je met drie of meer collega’s de scan uit? Dan bieden we deelnemers van het eXplain/eXpand programma aan, om de resultaten in een sessie met alle invullers te bespreken. Nog geen deelnemer? Dan krijg je deze sessie ook gratis aangeboden als je nu eXplain/eXpand programma.

Auteur: STEM ambassadeur Chris Goes

* De STEM Innovatiescan is in samenwerking met Chris Goes (inhoudelijk) en Sander Rutenfrans & Tim Terpstra (technische vormgeving) ontwikkeld. De inhoudelijke opzet is gebaseerd op kennis en ervaring die door Chris is opgebouwd tijdens zijn begeleiding van bedrijven en het verzorgen van trainingen op het gebied van innovatiemanagement. Sander en Tim hebben de automatisering van de scan uitgevoerd als studieproject tijdens hun opleiding IICT en Informatietechnologie aan de Christelijke Hogeschool Ede.