VNO-NCW eist dat ook het nieuwe kabinet haar oren laat hangen naar het grootkapitaal (opinie)

Het kabinet Rutte viel over Mark Rutte zelf. De demissionaire status volgt dan vanzelf. Alleen lopende zaken mag het kabinet dan nog afhandelen. Omstreden of gevoelige onderwerpen worden dan door de Tweede Kamer controversieel verklaard en moeten zij overlaten aan een volgende kabinet. VNO-NCW was er als de kippen bij om met een aantal organisaties op te roepen dat de klimaataanpak niet tot stilstand mag komen. Het huidige parlement moet besluiten kunnen nemen die nodig zijn om het land draaiende te houden, aldus de oproep. ‘Nood’ brengt deze partijen kennelijk bij elkaar. De oproep ging over het proces en dit keer niet over de inhoud. Het is opvallend dat deze oproep niet is ondertekend door de FNV en Milieudefensie. Milieudefensie geeft als reden op dat er in de oproep te weinig oog is voor rechtvaardigheid in de transitie die bovendien te veel gericht is op ‘geef ons de ruimte zonder voorwaarden’. Het is opvallend dat VNO-NCW zich de laatste tijd bedient van openlijke oproepen. Zijn al hun lijntjes naar het kabinet en de ministeries (met de val van dit kabinet) doorgesneden?

Als de industrie echt vertrekt

Begin juni jl. verscheen in Opinieblad Forum van VNO-NCW een artikel met de titel: Wat als de industrie écht uit Nederland vertrekt? Het artikel heeft kennelijk tot doel, het op te nemen voor de industrie in Nederland maar bereikt in onze ogen het tegenovergestelde. Dat wordt nog eens geaccentueerd door de oproep van 300 industriële bedrijven die vooral vragen om het proces van vergroening en verduurzaming te temporiseren. Minister Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat wordt in het VNO-NCW artikel aangehaald: ‘Te vaak lijkt het alsof onze industrie alleen maar onderdeel is van de problemen, terwijl ze wat mij betreft juist een belangrijk onderdeel is van de oplossing.’

Daadkracht ontbreekt

Over problemen gesproken? VNO-NCW en het ministerie van Economische Zaken en Klimaat zijn al tientallen jaren meerdere handen op één buik. En dat is een groot probleem aan het worden als we onze industrie zo snel mogelijk willen vergroenen. Het ontbrak deze coalitie van werkgevers en ministerie van Economische Zaken en Klimaat aan daadkracht en de wil om de weg van de snelle vergroening in te gaan.

Bij het lezen van het artikel ‘Wat als de industrie écht uit Nederland vertrekt?’ krijgen we een plaatsvervangende schaamte. Dat de grootste werkgeversorganisatie van Nederland, VNO-NCW, met dit ‘bedelend verhaal’ moet komen. Een sector die zeventigduizend bedrijven kent en waar achthonderdduizend mensen werken. En indirect nog veel meer. En goed is voor 12% van ons bruto binnenlands product en ruim 700 miljard euro aan (geëxporteerde) goederen. Over deze sector schrijft VNO-NCW een sneu artikel om kennelijk dit inzicht met haar omgeving te delen. Je vraagt je bij het artikel en de oproepen af; waar komen die panische reacties toch vandaan? En waarom kruipt VNO-NCW toch telkens in haar rol van enge belangbehartiger van het (groot) kapitaal?

Scherpe eisen

Het kabinet wilde bedrijven helpen met zogenaamde maatwerkafspraken. De traagheid en stroperigheid is enorm gebleken. Niet in de laatste plaats omdat er bij de ministeries weinig specifieke deskundigheid is. Maar ook omdat men vaak (door VNO-NCW ingefluisterd) met de dooddoener komt dat zij niet op de stoel van de ondernemer willen zitten. Wij zijn van mening dat het (nieuwe) kabinet net als het Duitse kabinet scherpe eisen moet gaan stellen om de snelheid in de verduurzaming te bevorderen maar ook (financiële) verantwoordelijkheid neemt en daarvoor zeggenschap (aandelen) eist.

Brede nationale coalitie

De afspraken voor de vergroening en verduurzaming van de Nederlandse Industrie moet weg uit de achterkamertjes van ministeries en VNO-NCW. Er moet een brede nationale coalitie komen van milieubeweging, vakbeweging en werkgevers die met private- en overheidsgelden de vergroening van de industrie gaat versnellen en realiseren. En die coalitie moet veel ambitieuzere plannen maken dan de oproepjes van de laatste paar weken van VNO-NCW. Nederland en haar industrie moet in het snelst mogelijke tijdspad vergroenen en fossiele subsidies zijn een sta-in-de-weg van zo’n snelle route. Met fossiele subsidies moet gestopt worden, dan maken we meters.

Jan Berghuis, is voormalig FNV vakbondsbestuurder in de metaal industrie
Roel Berghuis, is voormalig FNV vakbondsbestuurder bij de Nederlandse Spoorwegen en Tata Steel