Tweede Kamer geeft akkoord subsidie Tata Steel van €3 mrd voor ombouw fabriek

Het kabinet heeft groen licht gekregen van de Tweede Kamer om door te gaan met het plan om Tata Steel te onderhandelen over een grootscheepse verbouwing van de staalfabriek in IJmuiden. Deze verbouwing, die gedeeltelijk door subsidies gefinancierd wordt, is gericht op het vervangen van vervuilende, kolengestookte smelterijen door modernere, milieuvriendelijkere apparatuur. Een brede meerderheid in de Kamer steunde dit voorstel voor subsidie van Tata Steel op dinsdag, wat ook de koers was die het demissionaire kabinet al had uitgezet.

Subsidie Tata Steel: grootste ooit voor commercieel bedrijf

Met deze goedkeuring is de weg vrij voor de grootste subsidie aan een commercieel bedrijf in Nederland in lange tijd. Eerder werd onthuld dat het voorkeursscenario van het kabinet voor de subsidie Tata Steel, dat nu ook de steun van de Tweede Kamer heeft, ongeveer 3 miljard euro kan kosten. Tijdens eerdere debatten in de Kamer was al duidelijk dat er een meerderheid was voor dit plan, maar de stemming op dinsdag toonde aan hoe breed die steun eigenlijk is.

Het versneld schoner maken van Tata Steel, een van de meest vervuilende bedrijven in Nederland, is een van de strategieën van het vorige kabinet om de klimaatdoelen te halen. Deze maatwerkafspraken zijn bedoeld om specifieke bedrijven te helpen hun uitstoot te verminderen. Hoewel er meerdere van deze afspraken in de planning staan, lijkt de subsidie van Tata Steel veruit de duurste te zijn. Ook de nieuwe coalitie wil doorgaan met deze maatwerkafspraken.

Strikte voorwaarden en garanties

Het demissionaire en nieuwe kabinet mogen echter niet zomaar een contract tekenen met Tata Steel. Kamerleden hebben geëist dat het kabinet tal van voorwaarden opneemt in een eventuele overeenkomst. De aangenomen motie bepaalt dat regels moeten worden opgenomen om teveel betaalde subsidie aan Tata Steel terug te eisen. Ook moet het ministerie zorgen voor een zo groot mogelijke investering van Tata zelf.

Daarnaast heeft de Kamer een aparte motie aangenomen om de gezondheid van de omwonenden beter te waarborgen. Volgens het RIVM leven omwonenden gemiddeld tweeënhalve maand korter als gevolg van de vervuiling door de staalfabriek. Experts willen meer metingen en informatie van Tata om deze situatie te verbeteren.

Een andere eis voor de subsidie Tata Steel is dat het bedrijf moet stoppen met het gebruik van steenkool bij de productie van staal. Hoewel dit altijd al het plan was, eist de Kamer nu publieke borging van deze stop. Tata kan er dan niet onderuit. Een voorstel om een hard getal te plakken op de vermindering van de CO₂-uitstoot per 2030 haalde het echter niet.

Toekomstplannen voor Tata Steel

Het voorkeursscenario voorziet sluiting van kooksgasfabriek 2 op het Tata-terrein in 2030. De productie wordt overgenomen door een installatie die eerst op aardgas werkt en later op waterstof uit groene energie. Dit zou een CO₂-reductie van 40% betekenen. In een tweede fase zou ook kooksgasfabriek 1 sluiten, wat de reductie naar 80% zou brengen. Uiteindelijk moet Tata met aanvullende maatregelen de fabriek in 2045 volledig CO₂-neutraal maken.

De Kamer heeft ingestemd met de subsidie Tata Steel, mede omdat de alternatieven minder aantrekkelijk zijn. De ombouw is zo duur dat Tata dat niet volledig zelf kan of wil doen. Autoriteiten kunnen de fabriek mogelijk stilleggen. Voor een andere bestemming moet het terrein eerst voor 12 miljard euro worden gesaneerd.