Belangrijke stap: Kamer stemt voor afschaffing nationale CO2 heffing

Deze week stemde een meerderheid in de Tweede Kamer voor het schrappen van de nationale CO2 heffing voor de industrie. De heffing, bedoeld om uitstoot te verminderen, wordt door velen gezien als een bedreiging voor het vestigingsklimaat. Bedrijven vrezen concurrentienadeel en desinvesteringen. Maar hoe kan de industrie nu verder verduurzamen?

Nationale CO2 heffing: waarom de weerstand?

De nationale CO2 heffing, die bovenop het Europese emissiehandelssysteem (ETS) komt, legt een extra last op Nederlandse industriële bedrijven. Ze betalen momenteel ruim 21 euro per ton CO2 meer dan concurrenten in andere EU-landen. Dit verschil groeit jaarlijks, wat investeringsrisico’s en verlies aan concurrentiekracht met zich meebrengt. Bedrijven waarschuwen voor koolstoflekkage: productie verplaatsen naar landen met soepelere regels, zonder globale uitstootreductie.

Een breed gedragen zorg is het behoud van werkgelegenheid en strategische autonomie. Partijen als CDA, BBB, PVV en VVD zien de nationale CO2 heffing als een dubbele belasting die innovatie eerder remt dan stimuleert. De recente daling in CO2-uitstoot komt vooral door fabriekssluitingen en krimp, niet door structurele verduurzaming. Dit vergroot de behoefte voor een andere aanpak.

Impact op de maakindustrie

De Nederlandse maakindustrie staat voor een dilemma: verduurzamen én concurrerend blijven. Het schrappen van de nationale CO2 heffing kan verlichting bieden, maar lost niet alles op. Bedrijven hebben behoefte aan duidelijke randvoorwaarden om te investeren in groene technologieën. Denk aan snellere vergunningen of betere infrastructuur voor CO2-opslag, zoals het Aramis-project.

‘We willen transformeren, maar de spelregels moeten kloppen,’ zegt Theo Henrar, voorzitter van FME. ‘Zonder ondersteuning blijft verduurzaming een verre droom voor veel bedrijven.’ Het is duidelijk dat de industrie niet stil wil staan, maar slimme systemen en praktische oplossingen zoekt om uitstoot te verlagen zonder downtime.

Alternatieven voor nationale CO2 heffing halverwege de transitie

Met het mogelijke wegvallen van de nationale CO2 heffing rijst de vraag: wat dan wel? Experts pleiten voor gerichte maatregelen die innovatie stimuleren en bedrijven vooruit helpen, zoals:

– Snelle vergunningen: Langdurige procedures vertragen projecten zoals CO2-afvang (CCS) en elektrificatie. Een versnelde aanpak kan jaren schelen.
– Prestatiegerichte subsidies: Koppel financiële steun, zoals SDE++, aan meetbare CO2-reductie voor meer effect.
– Specifieke normen: Stel CO2-intensiteitsnormen per productcategorie in om efficiëntie te belonen zonder koplopers te straffen.

Deze maatregelen richten zich op praktische verbeteringen. Ze verminderen administratieve lasten en bieden ruimte voor technologie die het werk verlicht. Bedrijven kunnen zo sneller schakelen naar duurzame processen.

Technologie als drijvende kracht

Technologische innovatie kan de industrie helpen omzetten naar een groenere toekomst. Gerichte investeringen in methodes zoals methaanpyrolyse of groene ammoniak bieden kansen. Overheidssteun via innovatiefondsen kan deze technieken sneller opschalen. Denk aan elektrische krakers in de chemische sector, die uitstoot drastisch verlagen.

Daarnaast spelen industriële clusters een grote rol. Samenwerking in gebieden als Chemelot kan efficiënter gebruik van netcapaciteit en CO2-opslag opleveren. Dit soort synergieën optimaliseert niet alleen kosten, maar versterkt ook de positie van Nederland als innovatieleider. Het is een aanpak die trots maakt op wat de sector kan bereiken.

Samenwerking en export stimuleren

Het stimuleren van samenwerking tussen bedrijven en overheden is een volgende stap. Collectieve CO2-plannen in clusters kunnen worden ondersteund met fiscale voordelen, zoals de Vamil-regeling. Dit helpt bedrijven om gezamenlijk te investeren in gedeelde oplossingen, met minder individuele risico’s.

Daarnaast biedt export van groene producten kansen. Denk aan circulaire staalproducten of duurzame vliegtuigbrandstoffen (SAF). Handelsmissies en exportkredieten kunnen nieuwe markten openen. Dit versterkt niet alleen de economie, maar laat ook zien dat verduurzaming en groei hand in hand kunnen gaan.

Toekomst van nationale CO2 heffing en industrie

Het debat over de nationale CO2 heffing gaat verder dan alleen belastingen. Het draait om de balans tussen dwang en ondersteuning, tussen behoud van industrie en verduurzaming. Nederland staat voor de taak om beleid te ontwikkelen dat bedrijven niet wegjaagt, maar motiveert om te innoveren. De industrie heeft de wil om te veranderen, maar vraagt om een eerlijke speelruimte. Laten we hopen dat de juiste stappen worden gezet om een sterke, duurzame industrie te bouwen.