Safety als service: van risicobeoordeling tot validatie bij Eternit

Door: Redactie - 16 juni 2021 |

Complexe regelgeving, veeleisende technische implementatie en uiterst nauwkeurige documentatie – machineveiligheid is een echte uitdaging. Veel machinebouwers vertrouwen daarom op samenwerking met externe partners. De afdeling Machinebouw van Eternit in Oostenrijk haalde de experts van SICK aan boord voor het onlangs voltooide afgiftestation.

Op het gebied van daken en gevels is Eternit wereldwijd bekend om zijn uiterst duurzame maar lichtgewicht plaatoplossingen. Daarachter gaat een succesverhaal schuil dat meer dan 125 jaar geleden in Vöcklabruck (Opper-Oostenrijk) begon. Vanaf 1894 deed Ludwig Hatschek onderzoek naar een revolutionair bouwmateriaal dat lichter zou zijn dan baksteen, goedkoper dan leisteen en beter dan plaatstaal. Het resultaat was een speciale combinatie van vezels, cement, pulp, lucht en water, waarmee hij in 1900 zijn doorbraak bereikte. Hij gaf dit eerste industrieel geproduceerde bouwmateriaal ter wereld de naam ‘Eternit’, afgeleid van het Latijnse ‘aeternus’, wat ‘eeuwig’ betekent.

Overtuigende eigenschappen – en gemaakt van 100% natuurlijke materialen

Dankzij de bijzondere bouwfysische eigenschappen – zoals vorstbestendigheid, brandwerendheid en lichtgewicht – werd Eternit al snel populair. Het Expo-paviljoen in New York van Gustav Peichl, de kerk aan het Steinhof in Wenen van Otto Wagner, het Ortsstockhaus in Braunwald van Hans Leuzinger en het Maison Blanche in La Chaux-de-Fonds van Le Corbusier zijn slechts enkele van de bouwkundige ‘hedendaagse getuigen’ van Eternit. Alle producten van de fabrikant zijn sinds 1993 asbestvrij en zijn gemaakt van 100% natuurlijke materialen. Naast dak- en gevelpanelen produceert Eternit vandaag de dag ook meubels, vloeren, accessoires en plantenbakken op basis van het veelzijdige vezelcement.

Veiligheid in de interactie tussen mens en machine in de productie

Een blik op de productie laat zien dat er volop beweging is bij Eternit. Op grote machines zijn de meest uiteenlopende platen te zien. Heftrucks brengen voortdurend enorme pallets met nieuwe platen of halen ze weg. Snelheid is daarbij aan de orde van de dag en ook het samenspel tussen mens en machine moet perfect werken. Veiligheid staat daarom bij Eternit hoog in het vaandel. Dit geldt ook voor het nieuwe afgiftestation, dat halffabrikaten behandelt en transporteert voorafgaand aan het droog- en coatingsysteem.

De panelen worden door heftrucks liggend op pallets naar de installatie gebracht. Deze pallets worden via een rollenbaan naar het afgiftestation gebracht, waar een lineaire eenheid met vacuümzuigers de platen van de stapel neemt en ze op een transportbaan plaatst. De platen gaan vervolgens afzonderlijk over verschillende rollenbanen en een transportband naar de droger. Alles is perfect op elkaar afgestemd – alles loopt perfect op tijd. En de cyclus wordt steeds sneller. Dit maakte ook de nieuwbouw van het afgiftestation noodzakelijk, aangezien het oude systeem al op leeftijd was en niet meer voldeed aan de huidige eisen op het gebied van snelheid en betrouwbaarheid.

Modulaire veiligheid

Machineveiligheid was een belangrijk thema voor het nieuwe afgiftestation. Om echt op veilig te spelen, besloot het bedrijf te kiezen voor nauwe samenwerking met SICK. Roman Felbinger, Onderhoudsplanning, Eternit: ‘De machineveiligheidsservices van SICK hebben ons waardevolle externe knowhow op het gebied van veiligheid en extra expertise verschaft voor de beveiliging van de nieuwe installatie. Uit het modulaire dienstenaanbod hebben we een individueel servicepakket samengesteld dat perfect aan onze eisen voldeed.’

De lange weg naar alomvattende machineveiligheid

De risicobeoordeling, het opstellen van het veiligheidsconcept, het veiligheidsdesign voor hardware en software, de installatie, de inbedrijfname en de uiteindelijke verificatie en validatie van de genomen maatregelen – dit zijn, ruwweg gesteld, de mijlpalen voor veilige machines. Martin Wimmer, gecertificeerd expert voor machineveiligheid bij SICK: “De weg naar allesomvattende machineveiligheid is lang. Daarnaast is er de scholing van werknemers en na een bepaalde tijd, de vraag: “Is mijn machine nog altijd veilig? Bovendien kunnen voorschriften of normen veranderen of kunnen nieuwe technische oplossingen beter of efficiënter zijn – dit is gewoon te veel voor ontwerpers en machinebouwers in het leven van alledag. Zij brengen een schat aan toepassingsspecifieke specialistische knowhow met zich mee – want aan de bal blijven is zeer inspannend. Het is dan bijna onmogelijk voor niet-deskundigen om het onderwerp veiligheidstechniek voortdurend diepgaand te behandelen. Daarom hebben we de SICK machineveiligheidsservices in het leven geroepen, waarin we fabrikantonafhankelijk advies, begeleiding en ondersteuning bieden.”

Perfect teamwork voor de veiligheidsoplossing

Dietmar Futterknecht – verantwoordelijk voor elektro- en automatiseringstechniek bij Eternit – en zijn collega’s bekommerden zich over het bepalen van de functies van het afgiftestation, de risicobeoordeling en evaluatie in samenwerking met SICK. Vervolgens stelden de experts van SICK het veiligheidsconcept op en voltooiden zij in de volgende stap het eerste deel van het veiligheidsontwerp met de selectie van de veiligheidsgerelateerde onderdelen van de controller (SRP/CS). Vervolgens was het weer de beurt aan de specialisten van Eternit. Het team zorgde voor de integratie van de SRP/CS in de hardware van de controller en voor het ontwerp van de veiligheidsgerelateerde gebruikerssoftware. Ook de installatie van de veiligheidssystemen en de inbedrijfname van de veiligheidsfuncties vielen onder de verantwoordelijkheid van Eternit. De laatste controle in het kader van de verificatie en validatie werd weer overgenomen door SICK. Zo resulteerde een naadloos samenspel in een allesomvattende, uitgekiende safety-oplossing.

Hoog tempo – beperkte ruimte

Dietmar Futterknecht: ‘De machine en haar omgeving waren uiterst tijdkritisch. We hebben hier een hoge omloopsnelheid. Dit stelde natuurlijk ook hoge eisen aan de levering van de panelen en daarmee het veiligheidsconcept en de implementatie daarvan in de krapste ruimtes. De ruimte was immers beperkt en de vorkheftrucks hebben voldoende vrije ruimte nodig om met grote pallets te kunnen manoeuvreren. Daarom wilden wij op het afgiftestation iemand aan boord hebben die zich voortdurend en intensief met het thema machineveiligheid bezighoudt. In SICK hebben we de optimale partner gevonden, die ons stap voor stap heeft begeleid.’

Kritieke gebieden: vorkheftrucks en pallets

Het gebied waar de heftruck binnenkomt en de pallets op een rollenbaan plaatst, wordt beveiligd door een deTec veiligheidslichtgordijn. Als een heftruck de veiligheidszone binnenrijdt, wordt het systeem veilig uitgeschakeld. Als de heftruck dit gebied weer verlaat, bevestigt de bestuurder de activering door middel van een trekkoord. Hetzelfde geldt voor de zone aan de andere kant van het systeem waar de lege pallets weer door vorkheftrucks worden afgevoerd. Een ander veiligheidscircuit beveiligt het portaal met de lineaire eenheid voor personen die zich in de omgeving daarvan zouden kunnen bevinden. De TR110 Lock zorgt voor de veilige vergrendeling van de traliedeuren van het afgiftestation.

Modulaire veiligheidscontroller

Eveneens van SICK komt de gebruikte veiligheidscontroller Flexi Soft. Deze is vrij programmeerbaar en kan modulair worden aangepast aan de betreffende eisen. Het heeft bovendien intuïtieve configuratiesoftware met uitgebreide functies voor eenvoudige engineering en de output van documentatie en bedradingsschema’s. De diagnose-interfaces van de hoofdmodule en het configuratiegeheugen in de systeemstekker maken een snelle inbedrijfname en het verhelpen van storingen mogelijk. De programmering van de Flexi Soft werd uitgevoerd door het Eternit-team. De controle op de naleving van de vereiste veiligheidsnormen lag bij SICK.