Praktijktest met nieuwe SICK encoders op Oosterscheldekering

Door: Redactie - 9 april 2021 |

Al jaren beschermen de Deltawerken Nederland, en met name Zeeland, tegen hoogwater vanaf de Noordzee. Prominent sluitstuk vormt sinds 1986 de Oosterscheldekering, waar 62 schuiven snel naar beneden kunnen worden gelaten om snel stijgend water tegen te houden. Voor een feilloos functioneren van de schuiven is een volkomen kaarsrechte loop essentieel. SICK-encoders houden dit nauwlettend in de gaten. Na 25 jaar trouwe dienst vervangt Siemens Mobility in opdracht van Rijkswaterstaat de huidige door nieuwe encoders die SICK speciaal voor de Oosterscheldekering ontwikkelde.

Hoe werkt het precies? De 62 schuiven van de Oosterscheldekering hangen aan beide zijden aan een zuigerstang van een hydraulische cilinder. De zuigerstangen staan door middel van een cardan op de pijlers. De besturing van elke schuif wordt via een lokale computer geregeld. Als de schuiven zakken – deze zijn 45 meter breed en variëren in hoogte van 5 tot 15 meter – detecteren de encoders continu of de schuiven wel volkomen recht naar beneden gaan. Deze controle is nodig, omdat scheefzakken de pijlers kan beschadigen of de constructie kan ontwrichten.

Er mag wel een minimaal verschil optreden, maar de lokale computer zal een gemeten verschil meteen corrigeren door het laten stijgen of dalen van de betreffende zuigerstang. Per schuif wordt de hoogte zowel aan de noord- als aan de zuidkant met drie encoders gemeten. Aan weerszijden van iedere schuif zitten drie encoders. Ze meten de hoogte van de schuif en controleren of de schuif recht hangt.

Grondig testtraject

In het vervangingsproject blijken Siemens Mobility, Rijkswaterstaat en SICK niet over één nacht ijs te zijn gegaan. Als eerste ondergingen de prototypes van de encoders – maatwerk van SICK – een in-house test bij Siemens Mobility in Zoetermeer. Een speciaal ontwikkelde, robuuste testinstallatie die voldoet aan de bepalingen van de Machinerichtlijn, simuleerde het openen en sluiten van de schuiven. Hierin werden de encoders onderworpen aan een ononderbroken duurtest van 720 uur.

“We hebben in deze duurtest ook meegenomen dat de voedingsspanning kan variëren van 13 tot 30 Volt”, vertelt technisch manager Piet van Stee van Siemens Mobility die de testinstallatie heeft ontworpen. De SICK-encoders doorstonden de in-house test met glans: de waarden die de encoders doorgaven kwamen overeen met wat ze moesten doorgeven.

Testen in de praktijk

Met de afronding van de simulatietesten was het in september 2020 tijd voor de volgende stap: de praktijktest. Hiervoor heeft Siemens Mobility zes prototypes van de SICK-encoders op de Oosterscheldekering geïnstalleerd. Op drie schuiven is aan weerszijden een oorspronkelijke encoder vervangen door een nieuwe. Rijkswaterstaat benut het stormseizoen dat tot april loopt, om te testen.

Anders dan in de in-house simulatieomgeving worden de encoders op de kering blootgesteld aan temperatuurschommelingen, zilt zeewater en andere omgevingsfactoren. Volgens Maarten Braadbaart van SICK mag dit geen probleem zijn: “De speciaal ontwikkelde encoders zijn bestand tegen de temperaturen op de Oosterscheldekering, de behuizing is gemaakt van zeewaterbestendig aluminium en ze zijn niet of nauwelijks gevoelig voor elektromagnetische straling.”

Geen afwijkingen

Binnen afzienbare tijd gaat Rijkswaterstaat de waarden van de nieuwe en bestaande encoders met elkaar vergelijken. De tussentijdse resultaten zijn zoals SICK verwachtte: in de eerste testmaanden traden er geen afwijkingen op.

Wat er gebeurt als er toch een afwijking naar voren komt? Van Stee: “Dan gaan we, als het kan, de situatie ter plekke bekijken. Rijkswaterstaat kan dan besluiten om de nieuwe encoder weer te vervangen door de oude. We kunnen dan op onze testbank controleren of de nieuwe encoder wellicht defect is. In dat geval gaan ze hem bij SICK verder onderzoeken.”

Jaren feilloos functioneren

Als de praktijktest goed gaat, start op 1 mei 2021 de gigantische klus voor Siemens Mobility om alle bestaande SICK-encoders te vervangen door 372 nieuwe. SICK staat alvast in de startblokken om de strakke planning te helpen halen.

Behalve voor de daadwerkelijke vervanging is Siemens Mobility straks ook twintig jaar lang verantwoordelijk voor het onderhoud. Daarbij horen ook de terugkerende tests van de 25 reserve-encoders. Die moeten elke vijf jaar opnieuw worden gecontroleerd op de testinstallatie van Siemens Mobility.

Co-creatie en samenwerking

Van Stee kijkt terug op een constructieve samenwerking met SICK en de engineers van Rijkswaterstaat: “Het is fijn om te werken met mensen van hetzelfde technische niveau. Samen hebben we gekeken hoe we de technische grenzen konden verleggen. Rijkswaterstaat stond open voor ontwerpwijzigingen, mits wij die goed konden onderbouwen. Een mooie co-creatie.”

Zeeuwse affiniteit

Niet alleen de technische uitdaging maakt het Oosterscheldekering-project bijzonder voor Piet van Stee. Als Zeeuw heeft hij veel affiniteit met de Deltawerken. “De watersnoodramp van 1953 heeft ook in onze familie een diepe indruk nagelaten. En ik heb de bouw van de Oosterscheldekering van dichtbij meegemaakt.”

“Ik ben er trots op dat ik dit bijzondere project vanaf de tender tot en met de uitvoering mag begeleiden. Na de installatie van de SICK-encoders draag ik het onderhoud met alle vertrouwen over aan onze serviceafdeling. We hebben de mensen en kennis in huis om ze twintig jaar lang uitstekend te servicen. Zo zorgen we er samen met SICK voor dat de betrouwbaarheid van de Oosterscheldekering geen moment te wensen overlaat.”

Meer informatie