Wegnemen belemmeringen stelt enorm potentieel industriële vraagsturing beschikbaar

Zowel Nederland als Duitsland kunnen de piekbelasting van hun elektriciteitsnet met wel 10 tot 17 procent verlagen als ze volledig het potentieel benutten van industriële vraagsturing, industrial Demand Side Response (iDSR). Dat toont het onderzoek ‘Unlocking demand side response’, dat Strategy&, onderdeel van PwC, uitvoerde in opdracht van TenneT.

Extra verdienmodel voor industrie

Het belang van vraagsturing neemt toe, naarmate elektriciteit steeds meer wordt opgewekt met duurzame, maar weersafhankelijke wind en zon, en minder met niet weersafhankelijke beschikbare energiecentrales. Fluctuatie in de elektriciteitsproductie kan gedeeltelijk worden opgevangen met flexibele afname. Het spreek voor zich dat juist industriële grootverbruikers een substantiële bijdrage kunnen leveren aan deze flexibiliteit. Dat geldt met name als de beschikbaarheid van stroom relatief schaars is en zeker als door elektrificatie het stroomverbruik voor industriële processen verder toeneemt. Met voldoende flexibiliteit kunnen kostbare maatregelen als import of – toch – regelbare centrales worden beperkt. Het is dus een waardevol product; flexibiliteit aan de markt bieden kan een extra verdienmodel voor de industrie zijn.

De omvang van flexibel vermogen die benut kan worden voor vraagsturing was al eerder onderzocht. Wat er voor nodig is om dat flexibel vermogen ook daadwerkelijk beschikbaar te krijgen, bleef tot nu toe onderbelicht. Daarom nam TenneT het initiatief om onderzoek te doen naar de capaciteit, maar ook naar praktische invulling, marktmechanismen en nationale regelgeving voor iDSR in het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, België, Denemarken en Spanje.

Stappen naar industriële vraagsturing – iDSR

In Nederland is het potentieel iDSR rond de 3.4 GW en in Duitsland 10 GW. De huidige inzet van iDSR in Nederland ligt tussen de 700 en 1900 MW. In Duitsland ligt de huidige inzet rond de 3 GW. De mogelijke capaciteit van flexibel elektriciteitsgebruik door de industrie is veelbelovend; toegang voor industriële vraagsturing kent barrières. Het benutten van het industriële potentieel vraagt in de beide landen waar TenneT actief is, de volgende stappen:

• Nederland kent voor bedrijven die hun stroomverbruik stabiel houden, korting op het netwerktarief tot wel 90 procent. Vanuit het standpunt van flexibiliteit vormt een dergelijke korting een financiële belemmering die zou moeten worden weggenomen.
• Mogelijkheden en voordelen van iDSR moeten meer onder de aandacht worden gebracht bij de industrie. Verschillende vertegenwoordigers van de industrie geven aan dat ze de mogelijkheden van iDSR onvoldoende kennen en nieuwsgierig zijn naar de kansen voor hun iDSR-business case.
• Onafhankelijke tussenpersonen, aggregators, kunnen iDSR een impuls geven. Juist in een markt met nieuwe deelnemers zijn er kansen voor vereenvoudigde diensten en risicobeperking.
• De huidige eisen aan meters resulteren in een hoge kostenpost. Verkend zou moeten worden of goedkopere meters een voldoende betrouwbaar onderdeel kunnen zijn van verrekenprocessen om zo specifieker industriële DSR te ontsluiten.
• Toegang tot de markt in Duitsland. Door regelgeving is in Duitsland de markt voor iDSR beperkt toegankelijk. De prijsmechanismen zijn bovendien geen stimulans voor het leveren van balanceervermogen.

Effectieve deelname

Het Europese wetgevingspakket ‘Clean energy for all Europeans’ is nog een goede reden om meer inzicht te vergaren in het potentieel voor industriële vraagsturing en in kansen om die capaciteit te benutten. Dit wetgevingspakket, dat leidend is voor nationale wetgeving, stelt daarin bijvoorbeeld dat klanten moeten kunnen deelnemen aan de elektriciteitsmarkten voor netbalans, day-ahead en intraday-handel – individueel of via een tussenpersoon. Daarnaast dienen TSO’s en DSO’s voor vraagsturing aanvullende diensten beschikbaar te stellen op een manier die transparant en non-discriminatoir is.

Het belang van industriële vraagsturing groeit dus en er zijn kansen om het iDSR-potentieel goed te ontsluiten. Met de kennis en inzichten die dit onderzoek voortbrengt, kan TenneT een krachtige bijdrage leveren aan de broodnodige inzet van iDSR in Nederland en Duitsland.

Lees ook:

• Nederland na 2025 afhankelijker van buitenlandse stroom
• Innovatieve en technologische oplossingen met Duitsland vinden
• Versterken smart industry door samenwerking Nederland en Japan