Ondanks lichte krimp blijft het transactievolume op peil

De sector industrie & productie heeft de afgelopen jaren te maken gehad met flinke schommelingen. 2021 en 2022 toonde, ten opzichten van de door lockdowns geraakte coronajaren, sterke groei. De sector moest flink herstellen van impact van de Covid crisis, aangezien de productie in fabrieken vanwege gedwongen lockdowns lange tijd heeft stil gelegen. Echter ziet de sector de sterke groei van 2021 en 2022 nu langzaam afnemen. Belangrijke oorzaken hiervan zijn de oorlog in Oekraïne en de daaruit voortvloeiende energiecrisis, welke vooral een grote impact heeft op de productiebedrijven binnen de sector. Hoewel de (industriële) productie nog steeds hoger is dan in de periode voor de pandemie, is er sinds mei 2022 een duidelijk neerwaartse trend te zien. Deze neerwaartse trend kan niet alleen worden toegeschreven aan aanbodfactoren, maar is ook het gevolg van veranderende factoren aan de vraagzijde (ING, 2022). Belangrijke oorzaken zijn de hoge inflatie, een verzwakte wereldwijde economie en de verschuivende vraag van goederen naar diensten, welke sinds de heropening van de economie zichtbaar is.

Volume krimp in 2023

Net als in de tweede helft van 2022, staat de binnen- en buitenlandse vraag naar Nederlands product ook in de eerste helft van 2023 onder druk. Dankzij de sterke eerste vier maanden is er in 2022 gemiddeld genomen nog sprake van groei. In 2023 lijkt het tegenovergestelde het geval. Het jaar is begonnen met een krimp en zal, zelfs bij een gematigde groei, naar verwachting niet boven nul uitkomen. De neerwaartse risico’s, zoals aanhoudend hoge inkoop- en energieprijzen, blijven aanzienlijk. Zo zorgde de stijgende gasprijs afgelopen winter opnieuw voor meer druk op de productie, voornamelijk omdat steeds meer energiecontracten ten einde liepen. Veel bedrijven in de sectoren gebruiken aardgas als grondstof, waardoor de stijging in brandstofprijzen een nog sterker effect heeft.

Tegelijkertijd is de productie van investeringsgoederen en andere eindproducten, zoals geneesmiddelen nog wel sterk gegroeid. Productieprocessen zijn aan het eind van ketens veelal minder energie-intensief, waardoor het effect van de stijgende energiekosten op de kostprijs daar minder is. Bovendien is de eindvraag geruime tijd op peil gebleven, doordat productleveringen vanwege ketenverstoringen lang op zich lieten wachten, en van uitstel in veel gevallen geen afstel kwam. Vooral bij hoogtechnologische producten met lange toeleveringsketens, zoals machines en apparaten, heeft dit de productie gestut. In de transportmiddelenindustrie zijn en waren de leveringsproblemen het grootst, waardoor de inhaalgroei daar naar verwachting nog langer doorzet.

Effect op overname markt

Voor de sector Industrie & Productie laat de M&A Monitor van Dealsuite (2023) in de tweede helft van 2022 dan ook een daling zien in zowel het aandeel transacties als in de EBITDA multiple. Het aandeel van de sector Industrie & Productie is in de tweede helft van 2022 gedaald naar 10% ten opzichte van de totale MKB M&A markt in Nederland. Dit is een daling van 2% ten opzichte van de eerste helft van dat jaar. Ook de EBITDA multiple is in de tweede helft van 2022 gedaald van 5,3 naar 5,0 (Dealsuite, 2023).

Vertrouwen van ondernemers

De stemming onder ondernemers in de industrie is in januari echter nog nauwelijks veranderd. Het vertrouwen ging van 3,6 in januari naar 3,7 in februari. Dat komt voornamelijk doordat ondernemers wat minder negatief waren over hun voorraden gereed product (CBS, 2023). Een van de belangrijkste afzetmarkten voor de Nederlandse industrie is Duitsland. Het vertrouwen van Duitse ondernemers in de industrie, gemeten door de IFO-index, is in februari verder verbeterd. Vooral het pessimisme over de toekomstige bedrijfssituatie liet een daling zien.

Verwachte groei in het transactievolume

Hoewel de groeivooruitzichten voor de industrie en productie in zijn algemeen licht negatief zijn, kende de afgelopen jaren als gevolg van de pandemie een sterke inhaalvraag. Een lichte terugval als gevolg van de zeer sterke groei is dan ook niet meer dan logisch. Ondanks de aanhoudende beperkende factoren in de vorm van grondstof tekorten, arbeid tekorten en inflatie, laat de vraag uit diverse sub-sectoren nog een positieve ontwikkeling zien. Daarnaast is de verwachting dat de hoogtechnologische- en transportmiddelenindustrie, door goed gevulde orderportefeuilles en hoogopgelopen productieachterstanden, nog verder zal groeien.

Mede door de afnemende hinder van beperkende factoren, is de verwachting dat het transactievolume in 2023 weer in lijn zal liggen met de periode pre-corona. Drijfveren van het transactievolume binnen de sector blijven de verdere automatisering, het ordenen van de toeleveringsketens en de arbeidskrachten. De verwachting is dat het transactievolume voornamelijk door de private equity bepaalt zal worden, aangezien strategische kopers het veelal druk hebben met haar eigen problematiek.

Meer informatie bij Match Plan.