Hoe werkt een onderzeeër? (video)

Door: Redactie - 14 januari 2022 |

De Typhoon-klasse onderzeeër is ’s werelds grootste duikboot ooit gebouwd. Het is een door kernenergie aangedreven ballistische duikboot, ontworpen en gebouwd door de Sovjet-Unie die onder water raketten kunnen afvuren. In dit filmpje zie je onder andere hoe werkt een onderzeeër werkt:

de indeling van de onderzeeboot,
hoe men drie maanden lang onderwater kan blijven,
de aandrijving werkt en
hoe ze raketten onder water kunnen afvuren.

Hoe werkt een onderzeeër? Een technisch inzicht

Hoe werkt een onderzeeër? Een duikboot of een schip kan drijven omdat het gewicht van het verplaatste water gelijk is aan het gewicht van het schip. Deze waterverplaatsing creëert een opwaartse kracht genaamd de opwaartse kracht, die tegengesteld werkt aan de zwaartekracht die het schip naar beneden zou trekken. In tegenstelling tot een schip kan een onderzeeër zijn drijfvermogen regelen, waardoor het naar believen kan zinken en weer aan de oppervlakte kan komen.

De onderzeeboot heeft ballasttanks en hulptanks om het drijfvermogen te regelen. Deze tanks worden afwisselend gevuld met water of lucht. Wanneer de duiboot aan de oppervlakte is, zijn de ballasttanks gevuld met lucht en is de algehele dichtheid van de onderzeeër kleiner dan die van het omringende water.

Men vult de ballasttanks met water. Hierdoor duikt de onderzeeër. De lucht in de ballasttanks wordt naar buiten geblazen. Hierdoor wordt de algehele dichtheid groter dan het omringende water. Daardoor begint de duikboot te zinken. Dit zorgt voor negatief drijfvermogen. Aan boord is er een voorraad samengeperste lucht in luchtflessen. Deze lucht is voor levensondersteuning en voor de ballasttanks. Daarnaast heeft de onderzeeër beweegbare sets van korte “vleugels”. Deze sets noemt men duikroeren. Ze zitten aan de achtersteven, dat is de achterkant. Ze helpen om de duikhoek te regelen. De duikroeren zijn zo gericht dat het water over de achtersteven beweegt. Hierdoor wordt de achtersteven omhoog geduwd. Daarom is de onderzeeër naar beneden gericht.

Balans van lucht en water

Om de onderzeeër op elke ingestelde diepte stabiel te houden, houdt de duikboot een balans van lucht en water in de hulptanks, zodat de algehele dichtheid gelijk is aan het omringende water (neutraal drijfvermogen).

Wanneer de onderzeeboot zijn kruisdiepte bereikt, worden de duikroeren zo gesteld dat de duikboot zich op gelijke hoogte door het water verplaatst. Er wordt ook water tussen de boeg- en achterstevenhulptanks gepompt. Dit is nodig om de onderzeeër in balans te houden. De duikboot kan in het water sturen door het roer aan de achterkant te gebruiken om naar stuurboord (rechts) of bakboord (links) te draaien en de duikroeren om de voor-achterhoek van de onderzeeër te regelen. Bovendien zijn sommige onderzeeërs uitgerust met een intrekbare secundaire voortstuwingseenheid die 360 graden kan draaien.

Wanneer de onderzeeër opstijgt, stroomt samengeperste lucht in de ballasttanks. Dit komt uit de luchtflessen. Het water wordt dan uit de duikboot gedwongen. Zo wordt de algehele dichtheid kleiner dan die van het omringende water. Hierdoor krijgt de onderzeeër positief drijfvermogen en stijgt hij.

De duikroeren zijn zo gericht dat water over de achtersteven omhoog beweegt. Dit dwingt de achtersteven omlaag. Daardoor richt de duikboot zich naar boven. In een noodgeval vullen de ballasttanks zich snel met hoge-druk samengeperste lucht. Dit brengt de onderzeeër heel snel naar het oppervlak.

Hoe werkt een onderzeeër van de Typhoon-klasse?

Het Project 941 Akula, in het westen bekend als de Typhoon-klasse, zijn de grootste onderwatervaartuigen die ooit zijn gebouwd. De westerse naam werd zo populair dat zelfs Russen deze boten als de Typhoon-klasse noemen. Deze onderzeeërs hebben een dubbelrompontwerp. Dit bestaat uit twee afzonderlijke drukrompen. Ze worden samengevoegd door een enkele buitenlaag. Deze buitenlaag biedt extra bescherming tegen anti-onderzeeërwapens.

De klasse is speciaal gebouwd voor operaties met de Sovjet Noordelijke Vloot in het Arctische pakijs. De verstevigde zeil, geavanceerde achterstevenvin met horizontaal hydrovliegtuig achter de schroeven en intrekbare boegduikroeren stellen de onderzeeër in staat om gemakkelijk door dun ijs binnen het Arctische ijsplateau te breken. Onder het ijs zijn deze boten veel moeilijker te volgen en te engageren.

Eerste exemplaar

Het eerste exemplaar werd in 1976 neergelegd in Severodvinsk. Vervolgens werd het in 1980 in gebruik genomen. Daarna werd het in 1981 operationeel. De ontwikkeling van de bewapening van de Typhoon begon in 1973. Het ging om een ballistische raket van de vijfde generatie, de R-39 Rif. De westerse rapportagenaam daarvan is SS-N-20 Sturgeon. Tussen 1981 en 1989 werden in totaal zes Typhoon-klasse schepen in gebruik genomen. Deze schepen deden dienst als onderdeel van de 1e Flotilla van atoomonderzeeërs. Dit was binnen het westelijke theater van de Noordelijke Vloot. Ze waren gestationeerd in Nyerpicha. In 1986 begon de bouw van een zevende vaartuig. Echter, deze is nooit gebouwd. Uiteindelijk is deze onvoltooide onderzeeër in 1990 gesloopt.

De R-39 maakte het mogelijk dat de duikboot het wapen kon afvuren vanuit de Arctische cirkel en toch een doelwit kon raken binnen het continentale Amerika. Een enkele raket kon maximaal 10 kernkoppen dragen. Elke onderzeeboot droeg 20 van deze intercontinentale ballistische raketten.