Geavanceerde trillingsdemping voor Einstein Telescope ontwikkeld door Mkb en kennisinstellingen

Binnen de Einstein Telescope (ET), een ambitieus project van Europese samenwerking, worden innovatieve technologieën ontwikkeld, met speciale aandacht voor trillingsdemping. Dit technologiedomein speelt een zeer belangrijke rol in de werking van de ET, waarbij de kleinste verstoringen in zwaartekrachtsgolven moeten worden waargenomen. Twee consortia van Nederlandse mkb’s en kennisinstellingen werken momenteel aan de ontwikkeling van geavanceerde trillingsdempingstechnieken, ondersteund door subsidies van in totaal € 2,75 miljoen.

Het eerste consortium, onder leiding van Lionite uit Delft, richt zich op de ontwikkeling van uiterst gevoelige versnellingssensoren. Deze sensoren zullen gebruikt worden om de kleine bewegingen van de spiegels in de Einstein Telescope te meten, veroorzaakt door bewegingen van de omliggende rotslagen. Het tweede consortium, geleid door Onnes Technologies uit Leiden, werkt aan trillingsdempingstechnologie voor cryogeen gekoelde optica. Deze technologie is essentieel om ongewenste trillingen te voorkomen bij de zeer lage temperaturen die nodig zijn voor de experimenten in de ET.

Innovatie in trillingsdemping voor de Einstein Telescope

De Einstein Telescope, die zwaartekrachtsgolven vanuit het gehele zichtbare universum wil detecteren, stelt extreem hoge eisen aan de precisie van de apparatuur. Om ruis van bijvoorbeeld seismische activiteit en thermische trillingen te elimineren, worden nieuwe trillingsdempingstechnieken ontwikkeld. Het project SENVIDET, een samenwerking van zeven partners, heeft als doel sensoren te ontwikkelen die afwijkingen in de spiegelophanging van de Einstein Telescope kunnen detecteren. Deze sensoren moeten bewegingen van minder dan een miljardste meter kunnen meten, een enorme uitdaging gezien het huidige technologieniveau.

Daarnaast richt het ICVI-project zich op de trillingsisolatie van cryogeen gekoelde optica, cruciaal voor de nauwkeurige metingen die in de Einstein Telescope zullen worden verricht. Hierbij worden ongewenste trillingen opgespoord met behulp van zwevende magnetische deeltjes in supergeleidende vallen. Deze technologie kan niet alleen bijdragen aan de Einstein Telescope, maar heeft ook toepassingen in andere sectoren, zoals de halfgeleiderindustrie.

Jochem Klaassen, lead engineer bij Lionite, merkt op dat de uitdaging bij deze technologieën vooral ligt in het ontbreken van een stil referentiepunt. “Dankzij de subsidie kunnen we technologie ontwikkelen die voorbij het huidige niveau van kennis en ontwikkeling gaat. Deze innovaties zullen ongetwijfeld hun weg vinden naar andere industriële sectoren.”

de rol van trillingsdemping in de toekomstige Einstein Telescope

De Einstein Telescope zal naar verwachting de meest gevoelige detector van zwaartekrachtsgolven ter wereld worden. Om dit te bereiken, is trillingsdemping essentieel om de invloed van externe verstoringen te minimaliseren. De technologieën die in Nederland worden ontwikkeld, dragen niet alleen bij aan het succes van de Einstein Telescope, maar versterken ook de positie van het land als centrum voor hightech innovaties.

De gezamenlijke inspanningen van mkb’s en kennisinstellingen, gesteund door overheidsinvesteringen, vormen de basis voor toekomstige technologische doorbraken. Naast de bijdragen aan de wetenschap, zullen de innovaties in trillingsdemping ook op de lange termijn economische voordelen opleveren, met name in de halfgeleider- en farmaceutische industrie.

toekomstige ontwikkelingen in trillingsdempingstechnologie

Met de verdere openstelling van de R&D-regeling voor andere technologiedomeinen, zoals optica en vacuümtechnologie, krijgen Nederlandse bedrijven de kans om zich verder te ontwikkelen op het gebied van trillingsdemping. De verwachtingen voor de Einstein Telescope zijn hoog, en de technologieën die hiervoor worden ontwikkeld zullen niet alleen relevant zijn voor dit project, maar ook voor bredere industriële toepassingen. Nederland, samen met zijn buurlanden België en Duitsland, is dan ook een sterke kandidaat om dit wetenschappelijke project te huisvesten.

De betrokkenheid van diverse partners en de samenwerking met kennisinstellingen toont het belang aan van voortdurende innovatie. Door te investeren in technologieën zoals trillingsdemping, blijft Nederland niet alleen relevant op het wereldtoneel, maar draagt het ook bij aan de vooruitgang van wetenschap en technologie.