Een frisse blik op het werken in shifts

Het werken in shifts is voor veel werknemers in de productiesector de normaalste zaak van de wereld. Op donderdagochtend start het werk bijvoorbeeld om 05.00 en op vrijdag pas om 13.00. In een sector waar de productie 24/7 doorgaat, is het werken in ploegen niet meer weg te denken. Maar wat is oorsprong van het werken in shifts? En nog belangrijker: wat is de toekomst van werken in shifts? Hoe zorgen we, ook met de groeiende krapte op de arbeidsmarkt, voor genoeg personeel en hoe maken we het aantrekkelijk voor nieuw talent?

Werken in shifts – Een eeuwenoude gewoonte

Het werken in ploegen komt al eeuwenlang voor. In de prehistorie hielden verzamelaars en jagers al om beurten de wacht om te jagen of het vee te beschermen en de Grieken en Romeinen werkten in ploegen om de stad te beveiligen. Tijdens de Industriële Revolutie nam het werken in shifts pas echt een vogelvlucht. Een 24-uurs productie had voor grote fabrieken economische voordelen. Tenslotte, door dag en nacht personeel te laten werken, kon er veel meer productie gedraaid worden. De 24/7 samenleving had het levenslicht gezien. En hiermee werd het werken in ploegen onafscheidelijk verbonden met de productiesector.

Transformatie

Het werken in shifts is in de loop van de tijd wel getransformeerd. In het begin van de twintigste eeuw werden achturige diensten de standaard, waar daarvoor nog veelvuldig gebruikgemaakt werd van shifts van twaalf tot zestien uur. In de jaren zestig werden twaalfuurs diensten wederom populair, want daarmee was er minder rotatie tussen de ploegen nodig. Vandaag de dag zijn er verscheidene type roosters waar werkgevers mee werken. Normaliter is dit een afwisseling tussen korte en lange diensten en tussen nacht en dag.

Perspectief

Voor de productiesector is het werken in shifts dus al eeuwenlang een succesformule. De wereld verandert alleen razendsnel. Het werken in ploegen zal dus ook moeten veranderen. Om aan de oplopende productievraag te voldoen, zal er steeds vaker een beroep worden gedaan op de flexibiliteit van de medewerker. En ook om het stijgende personeelstekort in te perken. Hier is de werkgever aan zet. Om nieuwe werknemers aan te trekken zal hij zich flexibeler moeten opstellen. De vraag die dan overblijft: hoe kan je het werken in shifts aantrekkelijk maken? Niet alleen voor vandaag, maar natuurlijk ook voor de toekomst.

Een geschikt middel om het werken in ploegen aantrekkelijk te maken is zelfroosteren. De werknemer krijgt dan een bepaalde mate van regie over zijn rooster. Hierdoor draagt hij (deels) verantwoordelijkheid voor de planning. Dit stimuleert de werknemer ook om een betere werk-privébalans te krijgen. Een ochtend naar de dokter? Geen paniek, er is gelegenheid om de middagshift te werken. Een dag vrijwilligerswerk doen? Goed idee, je roostert jezelf die dag niet in.

Het werken in shifts kan ook aantrekkelijk zijn door de financiële toeslagen die medewerkers boven op hun loon ontvangen wanneer ze op onregelmatige tijden werken. Dit financiële extraatje loopt vooral op bij werknemers die tijdens feestdagen, in weekenden en in de nacht werken. Een enorm voordeel voor medewerkers die wel wat extra’s willen verdienen, maar niet meer uren willen werken. Het advies is dan ook om dit mee te nemen in de communicatie.

Een nieuwe aanpak

Door de geschiedenis heen heeft het werken in shifts zich keer op keer bewezen, maar het is ook behoorlijk getransformeerd. Nu concluderen we ook weer dat een nieuwe benadering nodig is om het werken in ploegen aantrekkelijk te houden. Daarbij gaat het om meer regie en flexibiliteit voor werknemers. Prettig voor hen, want zij kunnen letten op hun werk-privébalans en zorgen voor wat meer inkomen. Maar zeker ook fijn voor werkgevers. Immers, zij weten dat de productie dag en nacht door kan gaan.

Auteur: Pawan Jhinkoe-Rai, Sales consultant bij Protime

Meer informatie bij Protime

Lees ook:

• Productiebedrijven niet bewust van mislopen kansen
• 39% werknemers vindt warehouses broedplaats voor coronabesmettingen
• Nederlandse productiebedrijven kampen met bergen administratie