Thema sector update Industry – Investeer in een groene toekomst

Productie groene stroom groene toekomst Slimme Elektriciteitsnetten

De urgentie om (klimaat)maatregelen door te voeren voor een groene toekomst is alom aanwezig en het is van groot belang om hierin te versnellen om de broodnodige doelstellingen te halen.

Introductie

De Europese klimaatwet is een feit. Deze nieuwe wet zet de politieke ambitie uit de Green Deal – Europa in 2050 CO2-neutraal – om in een bindende verplichting. En dat is niet voor niets. De gevolgen van klimaatverandering en opwarming van de aarde, zoals hittegolven, grote bosbranden, stijging van de zeespiegel, overstromingen en alle schade aan natuur- en leefomgeving die hierdoor wordt veroorzaakt werden onlangs nog eens inzichtelijk gemaakt door het klimaatpanel van de VN in het IPCC-rapport.

Fit for 55

Als uitwerking van deze doelstelling heeft de Europese Commissie omvangrijke ‘Fit for 55’-plannen gepresenteerd die in 2024 moeten ingaan. Met als doel nieuwe tussentijdse klimaatdoelen in 2030 te realiseren: ten minste 55% minder CO2-uitstoot ten opzichte van 1990. Het is nu echt menens, ook voor de industrie. Deze plannen moeten de Europese economie en samenleving transformeren ‘naar een eerlijke, groene en welvarende toekomst’. Speerpunten in deze transitie zijn een stijging van de inzet van hernieuwbare energie, efficiënter energiegebruik en duurzame emissiearme mobiliteit. Ter ondersteuning van de versnelde elektrificatie van het wagenpark (na 2035 stopt de productie van brandstofmotoren) wordt een uitgebreide laadinfrastructuur aangelegd. Er wordt een sociaal klimaatfonds opgericht van € 10 miljard, dat bekostigd wordt uit het emissiehandelssysteem (ETS), door het beprijzen van CO2-uitstoot van grote ondernemingen. Maar de klimaat- en duurzaamheidsopgave vraagt om een parallelle aanpak uitmondend in meer transities om de CO2-reductiedoelstellingen te halen. Hier gaan we verder op in.

Verduurzaming als drijvende kracht

De Nederlandse economie en vooral de industrie is sterk uit de coronacrisis gekomen en doet het in vele opzichten beter dan andere Europese landen. De groeivoorspellingen zijn rooskleurig en het herstel gaat sneller dan verwacht. Tegelijkertijd ligt er een enorme inspanningsverplichting bij ondernemers omdat Europa en ook Nederland de verduurzamingsdoelen voor 2030 hebben verhoogd. Eerder onderzoek wees al uit dat ‘green recovery’ bijdraagt aan een solider herstel en dat financiers en investeerders verduurzaming eisen. Dat betekent dat je naast actuele hoofdpijndossiers als arbeidsmarkt, supply chain- en grondstoffenproblematiek duurzaamheid als prioriteit moet agenderen. Ook omdat investeringen in duurzaamheid vaak pas op langere termijn zichtbaar worden. In de keten kun je dit niet alleen oplossen en samenwerking is essentieel, wat ook tijd kost.

Waar ligt nu de focus bij de verduurzaming in de (maak)industrie?

Om actueel zicht te krijgen op de duurzaamheidskeuzes die ondernemingen in de (maak)industrie maken, hebben we in een LinkedIn-enquête de vraag voorgelegd welk onderwerp de ondernemers het meest bezighoudt op het gebied van duurzaamheid en circulariteit.

  • Circulaire verdienmodellen (re-use, repair, re-furbish, re-manufacture of het product als dienst inzetten – product as a service)
  • Energietransitie (verduurzaming energiegebruik, energy efficiency)
  • Duurzaam/circulair inkopen (groen/recyclaat)
  • Circulair ontwerp

Twee trends om versnelling te realiseren:

Trend 1: Verduurzaming door circulair produceren – slimmer maken en (her)gebruiken

Duurzaamheid en circulariteit staan in de CO2-vermindering prominent op de agenda in de industriesector. Naast energiebesparende maatregelen zijn in de industrie vooral de zogenoemde R-strategieën een succesvolle aanpak om duurzame, circulaire businessmodellen te ontwikkelen in bestaande én nieuwe product-marktcombinaties.

Op basis van ING-onderzoek naar de circulaire maakindustrie blijkt dat Nederland of specifiek de maakindustrie in Europa koploper is in verschillende duurzame circulaire prestaties.

  • koploper afvalreductie,
  • stijgende materiaalproductiviteit (even snel als niet-industriële sectoren),
  • koploper bij de inzet van recycling/hergebruik materiaal.

Trend 2: Verduurzaming door energietransitie

De aangescherpte klimaatdoelstellingen hebben een direct effect op productiebedrijven waarbij het maakproces veel energie – opgewekt uit fossiele grondstoffen – vraagt en waar (te) veel CO2 uitgestoten wordt. Oplossingen en verbeteringen komen hier samen in de energietransitie.

Uitstoot broeikasgassen neemt weer toe en ligt bijna op pre-coronaniveau
In het coronajaar 2020 ontstond er een daling in de broeikasgasuitstoot. In combinatie met de lage aardgasprijs leek Nederland het klimaatvonnis van 25% reductie in 2020 te gaan halen. Maar de laatste cijfers van het CBS laten zien dat de uitstoot van broeikasgassen in het tweede kwartaal van 2021 weer bijna op het niveau van voor de coronacrisis ligt. Als deze groei aanhoudt, wordt de uitdaging nog groter.

Industrie
De industrie was in 2019 verantwoordelijk voor ongeveer 30% van de uitstoot van broeikasgassen. Willen we naar een CO2-neutrale, circulaire industrie, dan staat de sector voor een grote uitdaging:
19,4 Mton minder CO2-uitstoot in de industrie in 2030 ten opzichte van 1990. En vervolgens in 2050 een industrie die klimaatneutraal en schoon is.

Uit CBS-onderzoek blijkt dat de eerder ingezette dalende trend inmiddels weer licht stijgend is. En dat de investeringen in energiebesparingen, na een groei vanaf 2017, zijn teruggelopen in het coronajaar 2020

Bron: ING

Lees ook:

Digitale Nieuwsbrief

SCHRIJF JE IN VOOR ONZE WEKELIJKSE NIEUWSBRIEF EN BLIJF OP DE HOOGTE VAN ALLE INDUSTRIËLE EN TECHNISCHE ONTWIKKELINGEN!

Door jouw inschrijving voor de nieuwsbrief, ga je akkoord met onze privacy voorwaarden.

Dit artikel delen op je eigen website? Geen probleem, dat mag. Meer informatie.

Avatar foto

Redactie

Dit nieuws is samengesteld door de redactie van IndustrieVandaag.
Lees meer van: Redactie