Waterstof in Nederlandse energietransitie: inzichten uit recente studie

In de podcast Waterstofwijs van NL Hydrogen duikt men diep in de wereld van waterstof als sleutelspeler in de energietransitie. Deze aflevering, geleid door programma-coördinator Mark Oosterveer, brengt Alice Krekt, directeur van NL Hydrogen, en Dennis Chafi van dezelfde organisatie samen. Ze bespreken de kersverse systeemstudie waterstof, opgesteld door CE Delft. Deze studie belicht niet alleen de rol van waterstof in het toekomstige energiesysteem, maar ook de praktische stappen die Nederland moet zetten om klimaatneutraliteit te bereiken. Het gesprek voelt als een nuchtere realitycheck: waterstof is geen quick fix, maar een bouwsteen die met beleid en investeringen vorm moet krijgen. Terwijl de hype rond waterstof af en toe ebde, biedt deze podcast een feitelijke basis voor discussie.

NL Hydrogen, opgericht drie jaar geleden, vertegenwoordigt de volledige keten van waterstofbedrijven in Nederland. Van importeurs en producenten van groene en blauwe waterstof tot opslagfaciliteiten en infrastructuurspelers zoals havenbedrijven. Alice Krekt schetst het beeld van een jonge branche die bouwt aan een nieuw ecosysteem. Waterstof bestaat al eeuwen, maar de grootschalige toepassing voor een klimaatneutraal en energie-onafhankelijk Nederland is relatief nieuw.

De opbouw van een waterstofketen

De transitie naar een waterstofeconomie verloopt niet zonder hobbels. Drie jaar geleden stond waterstof in het middelpunt van de aandacht, als dé oplossing voor allerlei energievraagstukken. Krekt herinnert zich hoe ze als kersverse directeur de verwachtingen soms moest temperen. Nu, met dalende hype en discussies over kosten en vertragingen, was het tijd voor een objectieve blik. NL Hydrogen, als feitengebaseerde vereniging, liet daarom de systeemstudie waterstof uitvoeren. Dit document, geleid door een brede groep partners inclusief kennisinstellingen, moet duidelijk maken wat de waarde van waterstof precies is voor Nederland.

Dennis Chafi, die sinds juni bij NL Hydrogen werkt en verantwoordelijk is voor de commissie Systeem en Infrastructuur, beschrijft het proces als intensief. De studie, in opdracht van CE Delft, omvatte consultaties met leden, externe organisaties en experts. Het resultaat is nu gepubliceerd op de website van NL Hydrogen en vormt de basis voor een podcastserie die dieper ingaat op specifieke thema’s. Luisteraars krijgen inzicht in de verwachte vraag naar waterstof, de bredere waarde voor strategische autonomie en flexibilisering van het energiesysteem, en vooral het beleid dat een markt moet creëren.

Wat opvalt in het gesprek is de bescheiden trots op dit werk. CE Delft staat bekend om zijn eigenzinnige aanpak, wat juist past bij de behoefte aan een onconventionele analyse. De studie bekijkt meerdere scenario’s en concludeert dat waterstof een substantiële rol speelt, ongeacht de variant. Dit is geen lobbypleidooi, maar een nuchtere inventarisatie van waar alternatieven zoals directe elektrificatie tekortschieten.

Kernbevindingen van de systeemstudie waterstof

De systeemstudie waterstof levert verrassende, maar logische inzichten op. Allereerst de volumes: in het minimale scenario is 300 petajoule (PJ) waterstof nodig, vergelijkbaar met het huidige gasverbruik in de Nederlandse industrie. Een realistischer beeld wijst op 500 PJ voor eigen gebruik, plus extra voor doorvoer als energiehub. Krekt noemt dit bevestigend voor haar intuïtie; waterstof is een belangrijke energiedrager en grondstof, vooral waar elektrificatie niet volstaat.

Chafi vult aan met een eye-opener: de studie toont aan dat de eerdere ambities – 4 gigawatt elektrolyse in 2030 en 8 GW in 2032 – optimistisch waren. Toch biedt waterstof voordelen voorbij klimaatneutraliteit. Het stabiliseert het elektriciteitsnet, vermindert congestie en bespaart 3 tot 10 miljard euro aan netverzwaringen. Elektrolyse fungeert als flexibele buffer, vergelijkbaar met batterijen, door overtollige duurzame energie om te zetten en later terug te leveren.

Voorbeelden uit de praktijk onderstrepen dit. Shell bouwt op de Maasvlakte een 200 megawatt-fabriek, en Erreka Kieden kondigde een vergelijkbare capaciteit aan voor import. Om de doelen te halen, zijn echter 200 tot 250 van zulke installaties nodig, een mix van groene, blauwe (minimaal 70% CO2-reductie) en geïmporteerde waterstof. De studie zoomt in op toepassingen met de hoogste maatschappelijke waarde, zoals industrieprocessen waar alternatieven ontbreken.

Deze bevindingen roepen een subtiele vraag op: waarom loopt de opbouw trager dan gehoopt? De podcast wijst op een beleidsgat; investeringen hangen af van duidelijke signalen. Bedrijven bereiden beslissingen voor, maar zonder steun riskeren ze uitstel. Hier schuilt een kritische noot: de studie is kwalitatief en schetst horizonnen, maar roept op tot vervolgonderzoek voor kwantitatieve diepgang op financiën en techniek.

Implicaties en beleid voor de systeemstudie waterstof

De podcastserie bouwt voort op de systeemstudie waterstof met afleveringen over vraag, waarde en beleid. Gesprekken met de NVDE, de haven van Rotterdam, beleidsmakers en CE Delft-experts beloven nuance. Een rode draad is de noodzaak van een samenhangend ecosysteem; waterstof hangt af van samenwerking tussen ketenpartners.

Krekt pleit voor snelheid: wachten op wereldwijde ontwikkelingen zou Nederland benadelen. In plaats daarvan moeten plannen nu vorm krijgen. Chafi voegt toe dat meedoen en meedenken enorm belangrijk zijn. De studie toont dat uitstel duurder uitpakt, niet alleen financieel, maar ook strategisch.

De aflevering eindigt optimistisch: lees het rapport op nlhydrogen.nl, luister naar de serie en start met implementeren. In een tijd van geopolitieke spanningen rond energie, voelt dit als een oproep tot hands-on realisme.