Start-up PAKT geeft glazen potten en flessen een tweede leven

Hun idee klonk op zich simpel: waarom gebruiken we glazen potten en flessen niet vaker? De founders achter de start-up PAKT kwamen er al snel achter dat recycling met duizend soorten flessen en potjes makkelijker is gezegd dan gedaan. Hun prototype van een speciale sorteermachine brengt hun hergebruik-droom nu wel dichterbij. In de machine is een mooie rol weggelegd voor de speciale W4 sensoren van SICK die met het grootste gemak glas detecteren.

Het was op een regenachtige dag in 2021 dat founder Thijs Wester naar de glasbak liep en zich afvroeg waarom hij glas dat nog prima bruikbaar is, kapot ging gooien. Zo kwam hij samen met founder Peter Verweij, die we vandaag spreken, op het idee om het bedrijf PAKT te starten. “Bierflessen hergebruiken we ook, waarom zouden we dat dan niet met alle andere glazen voedselverpakkingen kunnen doen?”

Aandacht voor de retourstroom

“De hergebruikgedachte paste ook mooi bij ons plan om met onze technische op leiding iets te doen wat bijdraagt aan een duurzamere wereld. Heel veel bedrijven maken vooral technologie waarmee de heenweg in de economie sneller gaat. Machines die nog sneller koekjes inpakken, die nog meer verpakkingen in een doos doen. Maar voor de terugweg, de retourstroom, is maar weinig aan dacht. Met PAKT willen we daarin echt iets betekenen.”

“Gemiddeld gooien we 28 kilo glas per persoon per jaar weg. Als we dat schoonmaken in plaats van smelten, scheelt dat zo’n 25 kilo CO2. Daarmee kun je 45002 keer je mobiel opladen. Zeker met de huidige energieprijzen loont het de moeite om daar eens naar te kijken.” En dat vinden niet alleen Thijs en Peter zelf. Sinds de start hebben al verschillende bedrijven in de voedingsindustrie zich gemeld die het hergebruikinitiatief van harte ondersteunen. Daaronder merken als Hak, Kesbeke, Jean Bâton, Servero, Flevosap en online supermarkt Picnic.

Prototype sorteermachine

In hun zoektocht naar het ideale hergebruikconcept kwamen Thijs en Peter er al snel achter dat de glazen verpakkingen eerst gesorteerd moesten worden, voor dat ze weer naar de fabriek konden worden gestuurd. Om alle verschillen de typen flessen en potjes in kaart te brengen, nam online supermarkt Picnic tien weken lang in Alphen aan de Rijn alle glazen verpakkingen in. Het tweetal telde over de duizend verschillende potjes en flessen.

Voor het sorteertraject ontwikkelden ze een speciale sorteermachine, waarvan het prototype in een antikraakpand in Woerden staat. Met trots laat Peter ons de machine zien. “Hier aan het begin voeren we de potjes en flessen één voor één in. Die potjes gaan dan – met de nodige tussenruimte – door een scanpoort. Hier wordt de verpakking van zes kanten gefotografeerd om de barcode te lezen en de vorm te bepalen. Op basis van het scanresultaat glijdt de verpakking verderop in het juiste sorteervak. Zo staan dezelfde potjes of flessen bij elkaar in het juiste vak.”

Glasdetectiesensoren

Aanvankelijk dachten de founders dat ze de glazen verpakkingen eenvoudig met gewone infraroodsensoren voor zien van polarisatie konden detecteren. “Maar de ene keer werd de wand van de pot wel gezien en de andere keer niet. Toen hebben we SICK gevraagd of zij ons konden adviseren. Dat leidde uiteindelijk tot de inzet van de W4-lasdetectie sensoren.”

“Voor een goede besturing van de machine is het belangrijk dat je hoog-laag signaal overeenkomt met je object. We hebben aanvankelijke nog zitten denken of we het softwarematig konden oplossen, maar een goede sensorinput is gewoon veel beter. En die krijgen we met die sensoren van SICK.”

De sensoren staan aan het begin van de machine om de verpakkingen één voor één naar de scanpoort te laten gaan. In de poort geeft de sensor aan of de verpakking op de juiste plek staat. En op de transportband erna geven verschillende sensoren een aanwezigheidssignaal, zodat het juiste hekje naar de juiste sorteerbak opengaat.

Afvultest

Behalve uitgebreide testen met de sorteermachine heeft PAKT inmiddels ook de eerste afvultest met Flevosap-flessen gedaan. “We krijgen veel medewerking van verschillende partijen. Zo mochten we de flessen in de wasstraat bij Pieter Pot in de Botlek laten wassen. Vervolgens gingen de flessen bij Ardagh in Dongen door de inspectieapparatuur. Uiteindelijk hebben ze bij Flevosap de flessen afgevuld.”

“Voor de batch die we hadden aangeleverd – misschien moet die volgende keer nog groter zijn – liep de test goed. We waren bij Flevosap aanvankelijk bang dat de toleranties in de verschillende flessen voor problemen zouden zorgen. De tolerantie op de afmetingen van glazen verpakkingen is relatief groot. Als je nieuwe glazen verpakkingen koopt, krijg je een batch waarvan alle flessen relatief veel op elkaar lijken. Ga je echter hergebruiken, dan tref je alle afmetingen door elkaar aan. Gelukkig werden die verwachte problemen niet bewaarheid. Ze konden alle flessen goed afvullen.”

Ideale Situatie

Kan Nederland dan nu op grote schaal met hergebruik beginnen? “Er moet nog veel gebeuren voordat we zover zijn. Neem bijvoorbeeld alleen de kwaliteit van het glas. Om maar zo licht mogelijk te zijn, is de dikte van glazen verpakkingen door de jaren heen tot een minimum teruggebracht. Er moeten dus nu weer potten ontworpen worden waarvan de glasproducent de garantie durft af te geven dat ze herbruikbaar zijn, net zoals bij bierflesjes. Het glas zal vooral dikker moeten zijn op de plekken waar ze elkaar raken.”

Behalve optimalisatie van de glasdikte moet er volgens Peter ook een systeem komen waarbij de verpakkingen binnen bepaalde standaarddiameters vallen. “Het vervoer van potten zonder bescherming is bijna onmogelijk zonder beschadigingen te genereren. Dan raken de potten elkaar op plekken waar je het niet kan voorspellen. Wil dat goed gaan, dan moeten ze dus op dezelfde randen stoten. En dat is iets wat dus met bierkratten al heel goed geregeld is. Dat wil niet zeggen dat je allemaal met dezelfde flessen en potjes moet werken. Er blijft genoeg ruimte voor creativiteit over. Als je maar binnen bepaal de afmetingen blijft.”

Statiegeldflessen

Er moet dus nog veel water door de zee vloeien, voordat hergebruik van alle glasverpakkingen een feit is. Bij de start-up zijn ze alvast druk bezig om daarop voor te sorteren. “We gaan nu de volgende projectfase in. Plan is om de sorteermachine verder uit te breiden. Het zou mooi zijn dat je het glas weer automatisch in kratten kan stoppen en die kratten weer weg kan halen. En misschien willen we ook een eerste selectie op kwaliteit doen, alvorens we het glas laten wassen.”

Dat het enthousiasme en de ideeën van de founders aanstekelijk werken, blijkt wel uit het feit dat PAKT inmiddels ook subsidiegelden krijgt voor hun plannen. “Uit de regio Eindhoven hebben we subsidie gekregen voor het R&D-traject van deze nieuwe onderdelen. Verder is ook de Stichting DOEN aangesloten. Hierdoor hebben we nu driemedewerkers in dienst.” Wie de vorderingen in het recycletraject voor de toekomst wil volgen, kan terecht op de site van PAKT.

Bron: SICK