Ambidextrie in de industrie?

Één van mijn stokpaardjes is dat er veel te veel specialisten zijn en te weinig generalisten. Wetenschappers en andere deskundigen werken vaak langs elkaar heen en er zijn er te weinig die dwarsverbanden kunnen leggen. Dat is nodig om overzicht te hebben. Denk eens aan een multi-disciplinair vakgebied als bedrijfskunde: een overkoepeling van basisdisciplines als economie, psychologie, sociologie, technologie, recht, enzovoorts. Om hier een interdisciplinair samenwerkingsverband van te maken is het nodig dat collega’s interesse hebben in elkaars vakgebied. Zo las ik onlangs de inaugurele rede van een voormalige Twentse collega die op een leerstoel is benoemd aan de Open Universiteit.

Even wat academische folklore. Je maakt informeel kenbaar interesse te hebben in een vacante leerstoel. Als de belangstelling wederzijds blijkt te zijn schrijf je een sollicitatiebrief. Valt die in goede aarde dan volgt de benoeming tot hoogleraar in het vakgebied (leerstoel) zus en zo. Normaal gesproken is het dan rond, maar niet in een universitaire omgeving. De benoeming moet in het openbaar worden aanvaard door het uitspreken van een rede. Zo’n toespraak heet oratie en in dit geval gaat het om een inaugurele rede.

De voormalige collega is Petra de Weerd-Nederhof en de rede is getiteld “Veerkracht en innovatie van technologie-gedreven ecosystemen”. Er is een oratieboekje van gemaakt met een Nederlands- en Engelstalige versie van de rede.[i] Om een idee te krijgen van waar het allemaal over gaat, hoef je niet meteen alles te begrijpen houd ik mijzelf voor. Maak gewoon eens kennis met een vooruitstrevend eigentijds vakgebied. Voor de beoefenaars hiervan is een fabriek een “technologie-gedreven ecosysteem” want het begrip ecosysteem gebruiken ze in overdrachtelijke zin, niet letterlijk als een biotoop van planten en dieren! En innovatie is voor de bedrijfskunde en in de industrie een zich snel ontwikkelend concept. Anders gezegd, wat ik leer van deze rede is dat het leerstuk innovatie zich zelf snel aan het vernieuwen is. Het heeft meerdere gezichten. De beoefenaren van dit vakgebied hebben het over de organisatie van innovatie en ook over de innovatie van de organisatie.

In een poging om u lezer zover te krijgen deze kleine column van begin tot eind te lezen, kom ik nu toe aan het woord uit de titel. Een ambidextere organisatie heeft twee rechterhanden. Jammer genoeg is dit beledigend voor mensen die links zijn, maar er wordt mee bedoeld dat in zo’n organisatie mensen werken die ogenschijnlijke tegenstrijdigheden kunnen hanteren. Op een knappe manier met multi-tasking bezig zijn: bestaande mogelijkheden exploiteren en nieuwe mogelijkheden exploreren, aldus de rede. De voorspelling is dat je als organisatie tegenwoordig ambidexter moet zijn om toekomstbestendig te worden. Misschien vindt u lezer het leuk om net als ik hierover na te denken.

[i] Prof. Dr. Ir. Petra C. de Weerd-Nederhof, Veerkracht en innovatie van technologie-gedreven ecosystemen | Resilience and innovation of technology-driven ecosystems. Te verkrijgen bij de pas benoemde hoogleraar aan de OU. Via de website van de OU is ze gemakkelijk te bereiken.