Veilige optische communicatie: een doorbraak voor Nederland

Een consortium van Nederlandse hightechbedrijven en instellingen, verenigd in de Wireless Optical Alliance, heeft een belangrijke mijlpaal bereikt in de ontwikkeling van veilige, draadloze optische communicatie. Tijdens een recente test werd een volledig optisch netwerk succesvol opgezet, waarbij systemen zoals LiFi en Free Space Optics naadloos samenwerkten. Dit succes markeert een keerpunt voor toepassingen in defensie, logistiek, mobiliteit en zorg. Maar wat maakt deze technologie zo bijzonder, en hoe positioneert Nederland zich hiermee op het wereldtoneel?

Een netwerk van licht: snelheid en veiligheid

Optische communicatie, waarbij data via lichtsignalen worden verzonden, biedt ongeëvenaarde voordelen ten opzichte van traditionele radio- of satellietverbindingen. In tegenstelling tot radiogolven zijn lichtsignalen vrijwel onmogelijk af te luisteren of te verstoren, wat deze technologie ideaal maakt voor gevoelige toepassingen. Tijdens de test koppelde Aircision een draadloze verbinding tussen een TNO-grondstation en een Signify-container, waar het signaal via LiFi werd ontvangen. LiFi, dat gebruikmaakt van licht om data te verzenden, zorgt voor een volledig afgeschermde verbinding zonder radio-interferentie – een eigenschap die in defensie- en zorgscenario’s van onschatbare waarde is.

De test toonde aan dat optische communicatie niet alleen veilig is, maar ook ultrasnel. Volgens recente cijfers van TNO kan optische communicatie datasnelheden bereiken van honderden gigabits per seconde, vergeleken met de tientallen gigabits van traditionele 5G-netwerken. Dit maakt het mogelijk om grote hoeveelheden data in real-time te verzenden, bijvoorbeeld voor medische beeldvorming of autonome voertuigen.

Samenwerking als sleutel tot succes optische communicatie

De kracht van dit project ligt in de nauwe samenwerking tussen de partners. Defensie, Signify, Aircision, TNO, SMART Photonics, Secura en BITS brachten elk hun expertise in. Menno Smeelen van het Ministerie van Defensie benadrukt de snelheid waarmee dit resultaat werd bereikt: “De betrokkenheid van alle partijen en de ondersteuning van BITS creëerden een unieke dynamiek.” Signify’s LiFi-technologie speelde een centrale rol, terwijl Aircision’s Free Space Optics zorgde voor een stabiele langeafstandsverbinding. TNO’s optische grondstation volgde met precisie een gesimuleerde satelliet, een technisch hoogstandje dat Philip Weimar van TNO “indrukwekkend” noemt.

De test toonde aan dat de technologie werkt, maar schaalbaarheid en kostenefficiëntie blijven uitdagingen. Desondanks is de ambitie groot. Mark Gunther van Signify spreekt van een “nieuwe fase in draadloze communicatie”, waarbij Nederland een leidende rol kan spelen in de ontwikkeling van veilige digitale infrastructuur.

Toepassingen: van defensie tot drones

De toepassingen van optische communicatie zijn breed. Voor defensie biedt het een veilig alternatief voor radioverbindingen, die gevoelig zijn voor jamming. De volgende fase richt zich op het verbinden van satellieten met voertuigen, marineschepen en legerdrones. Dit zou real-time communicatie mogelijk maken in operationele omgevingen, bijvoorbeeld voor het coördineren van drones in crisissituaties. In de civiele sector ziet Aircision kansen in logistiek en mobiliteit, waar snelle en veilige dataoverdracht essentieel is voor slimme steden en autonome voertuigen.

Een bewuste keuze binnen het project is om de technologie en supply chain grotendeels in Nederland te houden. Dit vermindert afhankelijkheid van buitenlandse leveranciers en versterkt de nationale veiligheid. Volgens een rapport van het CBS over digitalisering in Nederland investeren steeds meer bedrijven in eigen digitale infrastructuur om risico’s te beperken. Optische communicatie past perfect in deze trend.

Koploper in optische communicatie

De Wireless Optical Alliance kijkt vooruit. Nieuwe tests zijn gepland, met demonstraties voor Defensie en interesse van de NAVO. BITS speelt een belangrijke rol als verbinder tussen overheid en bedrijfsleven, gesteund door het ministerie van Economische Zaken en de provincie Noord-Brabant. Dit ecosysteem van innovatie positioneert Nederland als koploper in optische communicatie.

Toch zijn er uitdagingen. De technologie moet robuuster worden voor gebruik in extreme omstandigheden, zoals zware weersomstandigheden of mobiele toepassingen. Daarnaast vereist de integratie van optische communicatie in bestaande netwerken aanzienlijke investeringen. Desondanks is het enthousiasme groot. Luis Oivaira van Aircision benadrukt de combinatie van veiligheid, snelheid en inzetbaarheid: “We hebben bewezen dat optische communicatie de toekomst is.”