Kabinet kiest voor zes groeimarkten met nieuw industriebeleid

Vorige week heeft de ministerraad een belangrijke stap gezet voor de toekomst van de Nederlandse economie door in te stemmen met het nieuwe industriebeleid, voorgesteld door minister Vincent Karremans van Economische Zaken. Dit beleid richt zich op zes kansrijke markten waarin Nederland wereldwijd een sterke positie kan innemen. Het gaat om digitale diensten met een focus op AI, defensiegerelateerde toepassingen, biotechnologie, halfgeleiders, innovatieve chemie en machinebouw. Met deze gerichte aanpak wil het kabinet de industrie versterken en zorgen voor economische groei en veiligheid in de komende decennia.

Focus van het nieuwe industriebeleid

Het nieuwe industriebeleid markeert een duidelijke koerswijziging voor Nederland. Vanaf 1 januari 2026 wordt het huidige topsectorenbeleid afgerond en vervangen door deze nieuwe strategie. Hierbij combineert het kabinet de tien prioritaire sleuteltechnologieën uit de Nationale Technologiestrategie van 2024 met zes groeimarkten die eerder dit jaar door het ministerie van Economische Zaken zijn geïdentificeerd. Het doel is ambitieus: in 2030 moet de industrie minstens 15 procent van het bbp uitmaken, terwijl gezamenlijke investeringen in onderzoek en ontwikkeling minimaal 3 procent van het bbp moeten bedragen.

De komende maanden werkt het kabinet de programma’s per markt verder uit. Daarnaast wordt gekeken naar manieren om extra middelen vrij te maken of bestaande budgetten anders in te zetten. Minister Karremans hamert erop dat stilzitten geen optie is. Volgens hem is het maken van keuzes nu noodzakelijk om ook in 2040 een sterke positie te behouden.

Zes markten met potentie

De zes gekozen markten zijn zorgvuldig geselecteerd op basis van economische potentie, strategische positionering en hun bijdrage aan maatschappelijke uitdagingen. Halfgeleiders, met een jaarlijkse groei van 8,7 procent, spelen een grote rol in AI en de energietransitie. Biotechnologie biedt kansen in cel- en gentherapie, met een groei van 15,4 procent per jaar. Defensiegerelateerde toepassingen richten zich op technologieën zoals 6G en quantum.

Digitale diensten, vooral AI, groeien met 16,8 procent per jaar en versterken digitale autonomie. Machinebouw, met sectoren zoals agri-food, kent een groei van 17,1 procent per jaar. Tot slot biedt innovatieve chemie, met biobrandstoffen en circulaire materialen, een groei van soms wel 27 procent per jaar. Deze markten vormen de kern van het nieuwe industriebeleid.

Strategische keuzes in het nieuwe industriebeleid

Minister Karremans stelt dat het maken van keuzes onvermijdelijk is. Gezien de uitdagingen zoals een krappe arbeidsmarkt, een overbelast stroomnet en geopolitieke spanningen, moet Nederland nu investeren in markten waar het echt kan uitblinken. Door te focussen op deze zes sectoren, wil het kabinet niet alleen economische groei stimuleren, maar ook de veiligheid en welvaart voor de toekomst waarborgen. De minister vat het kort samen: wie geen keuzes maakt, raakt achterop.

Peter Stolk, voorzitter van Holland High Tech, ondersteunt deze visie. Hij wijst erop dat de sleuteltechnologieën uit de Nationale Technologiestrategie een stevige basis vormen voor de groei van deze markten. Holland High Tech werkt momenteel aan actieagenda’s die eind dit jaar klaar zijn en in 2026 officieel worden gepresenteerd.

Concrete plannen en acties

Het kabinet ontwikkelt specifieke programma’s om de zes markten te versterken, zoals eerder gebeurde met project Beethoven voor de halfgeleiderindustrie. Dit betekent onder meer investeren in talent en kennis. Nederland moet een aantrekkelijke plek worden voor digitaal en technisch talent, terwijl onderzoek direct moet doorwerken naar bedrijven. Daarnaast worden middelen geconcentreerd op plekken met de grootste kansen.

Ook wil de overheid ecosystemen versterken en de vraag naar innovaties stimuleren, bijvoorbeeld via strategische inkoop. Betere toegang tot kapitaal, minder regels en oplossingen voor ruimte en infrastructuur staan eveneens op de agenda. Internationaal gezien zet Nederland in op handel, het aantrekken van bedrijven en deelname aan Europese programma’s zoals Horizon Europe, te vinden via Horizon Europe.

Toekomst van het nieuwe industriebeleid

Met het nieuwe industriebeleid legt het kabinet een fundament voor de komende jaren. De focus op zes groeimarkten moet Nederland helpen om wereldwijd een sterke positie te behouden. De uitwerking van de programma’s en de verdeling van middelen zullen de komende tijd verder vorm krijgen, met als doel een duurzame en innovatieve economie.