Nederland – toenemende druk van buitenlandse concurrenten

De productie van Nederlandse chemieproducenten zal in 2022 met ongeveer 4% dalen omdat de sector te lijden heeft onder hoge energieprijzen en knelpunten bij de grondstoffenvoorziening. In 2023 verwacht Atradius dat de productiekrimp zal afnemen tot ongeveer 1% omdat de bevoorradingsproblemen van grondstoffen zullen verminderen.

Vandaag publiceert Atradius het nieuwe rapport ‘Industry Trends Chemicals – november 2022’ (PDF). Het betreft een Engels rapport waar zowel op globaal niveau, als op landniveau de economische stand van zaken van de chemische industrie wordt besproken.

Overzeese concurrenten (met name uit de VS) hebben momenteel relatief lagere energiekosten. Dit maakt het voor Nederlandse en Europese chemieproducenten moeilijk om hun sterk gestegen energierekening door te berekenen aan eindgebruikers. Het aantal Nederlandse chemiebedrijven dat de productie heeft verminderd of tijdelijk heeft stopgezet, is toegenomen omdat volledig operationeel zijn niet langer rendabel is. Veel door de chemische industrie geleverde tussenproducten gaan naar de rubber-, kunststof- en meubelindustrie. Daarom hebben productieknelpunten een negatief effect op de productiecapaciteit van die sectoren.

De winstmarges van chemieproducenten stegen in 2021 dankzij een robuuste verkoop, maar beginnen sinds het tweede kwartaal van 2022 te dalen en zullen de komende maanden verder verslechteren. Na het zeer lage aantal betalingsachterstanden en faillissementen in 2021 en het eerste en derde kwartaal van 2022, zal er in 2023 een aanzienlijke toename zijn. De belangrijkste reden is de combinatie van hoge energieprijzen, een gebrek aan grondstoffen en hevige concurrentie uit het buitenland. Veel zal afhangen van de toekomstige ontwikkeling van de gasprijzen, met het neerwaartse risico van gasrantsoeneringsmaatregelen. Sinds 1 november krijgen Nederlandse kleine en middelgrote chemieproducenten waarvan de energiekosten ten minste 12,5% van de omzet bedragen een compensatie van maximaal € 160.000 via de regeling compensatie energiekosten (TEK).

Atradius verwacht dat de faillissementsgolf van chemieproducenten in 2023 veel lager zal uitvallen dan de stijging van 77% die wij voor alle Nederlandse bedrijven verwachten. Vanaf een zeer laag niveau zal de stijging een terugkeer zijn naar het (normale) niveau van vóór de crisis.

Atradius beoordeelt de kredietrisicosituatie van de Nederlandse chemische industrie momenteel als “redelijk”, gezien de sterke financiële positie van veel bedrijven, met name multinationals. De uitdagingen nemen echter toe. Als de hoge gasprijzen in Nederland langere tijd aanhouden, kunnen nieuwe investeringen in chemische productielocaties uitwijken naar markten waar energie goedkoper is. Bovendien zullen hogere investeringen om aan milieunormen te voldoen een uitdaging vormen, zowel door de strengere regelgeving als door de toenemende vraag van consumenten naar “groenere” producten.

Meer informatie bij Atradius