Noorse waterstofblunder: MF Hydra faalt op alle fronten

Noorwegen staat wereldwijd bekend als een voorloper in schone energie, met een indrukwekkende vloot van elektrische voertuigen en boten die het land een groene reputatie geven. Toch heeft rederij Norled met de introductie van de MF Hydra, de eerste vloeibare-waterstofveerboot, een pijnlijke misstap begaan. Wat bedoeld was als een innovatieve stap vooruit, blijkt een financiële en ecologische ramp. De kosten rijzen de pan uit, de uitstoot is schrikbarend hoog en het project heeft het bedrijf aan de rand van de afgrond gebracht. Hoe kon het zo misgaan in een land dat juist vooroploopt met elektrificatie?

Mf Hydra: een duur prestigeproject

Met veel trots presenteerde Norled in 2023 de MF Hydra als een technisch hoogstandje. De veerboot, die op vloeibare waterstof vaart, moest een voorbeeld worden voor duurzame scheepvaart. Maar al snel werd duidelijk dat dit project vooral een enorme kostenpost is. De bouw van de boot kostte 29 miljoen euro, terwijl een vergelijkbaar elektrisch schip, de MF Nesvik, slechts 20 miljoen euro kostte. Een traditionele dieselboot was zelfs nog goedkoper, met een prijs van ongeveer de helft van de waterstofveer.

De operationele kosten zijn nog schokkender. Jaarlijks geeft Norled 1,4 miljoen euro uit aan brandstof voor de MF Hydra. Ter vergelijking: de brandstofkosten voor een elektrische veerboot bedragen nog geen 100.000 euro per jaar. Dit maakt de waterstofboot veertien keer duurder in gebruik dan het batterij-alternatief dat al beschikbaar was.

De financiële impact is enorm. Schattingen wijzen uit dat dit project Norled tussen de 33 en 45 miljoen euro heeft gekost, wat bijna de helft van hun totale verlies van 86 miljoen euro over twee jaar verklaart. Met dat geld hadden ze makkelijk twee extra elektrische boten kunnen aanschaffen.

Ecologische ramp met Mf Hydra

Financiële problemen zijn één ding, maar de ecologische cijfers van de MF Hydra zijn misschien nog wel zorgwekkender. Waterstof wordt vaak gezien als een schone brandstof, maar in dit geval is dat een illusie. De gebruikte waterstof is ‘grijs’, wat betekent dat het niet duurzaam wordt geproduceerd. Bovendien moet het over een afstand van 1.300 kilometer per vrachtwagen vanuit Duitsland worden aangevoerd.

Als je het transport, de inefficiëntie van brandstofcellen en de onvermijdelijke lekkages meerekent, komt een schokkend beeld naar voren. De MF Hydra stoot twee keer zoveel CO2 uit als een vergelijkbare dieselboot. Vergeleken met het elektrische zusterschip MF Nesvik is de uitstoot zelfs veertig keer hoger. Dit maakt het project niet alleen duur, maar ook een ecologische blamage.

Een analyse van CleanTechnica laat zien dat Norled honderden tonnen CO2 per jaar had kunnen besparen door simpelweg een dieselboot te gebruiken. Dat maakt de keuze voor waterstof extra wrang.

Invloed van de waterstof-lobby

Hoe komt het dat een bedrijf in Noorwegen, waar elektrificatie zo succesvol is, kiest voor een technologie die duurder en viezer is? Een belangrijke factor lijkt de invloed van de waterstof-lobby. Deze groep promoot waterstof als oplossing voor de toekomst, vaak gesteund door overheidssubsidies voor vernieuwende projecten. Het verhaal dat ze vertellen, is er een van uitstel: wacht op waterstof, want dat gaat alles oplossen.

Maar in de praktijk blijkt dit vaak een lege belofte. De logistiek rond waterstof is ingewikkeld en kostbaar. Tankstations of aanvoerlijnen zijn schaars, wat het gebruik onpraktisch maakt. Voor de scheepvaart geldt hetzelfde. Terwijl elektrische boten al bewezen betrouwbaar en schoon zijn, blijft waterstof worstelen met praktische beperkingen.

Lessen uit de Mf Hydra misstap

Het drama rond de MF Hydra biedt een harde, maar waardevolle les. Waterstof kan een rol spelen in sectoren waar geen alternatieven voorhanden zijn, zoals de zware industrie. Denk aan staalproductie of de fabricage van kunstmest. Maar in sectoren zoals de scheepvaart, waar elektriciteit al een bewezen oplossing is, lijkt het forceren van waterstof vooral verspilling van tijd en geld.

Er is wereldwijd een tekort aan groene waterstof, die met duurzame energie wordt gemaakt. Dat tekort zou moeten worden ingezet voor toepassingen waar het echt nodig is, in plaats van nieuwe vraag te creëren in sectoren waar betere opties bestaan. Het Noorse voorbeeld laat zien hoe belangrijk het is om praktisch te blijven denken.