Door: redactie - 9 december 2025 |
Na drie jaar van krimp en stagnatie kan de industrie in 2026 serieuze groei tegemoetzien. In 2026 groeit de industrie vooral door hogere defensie-uitgaven, meer consumentenbestedingen en een toenemende mondiale vraag naar chipmachines, waarbij de technologische industrietakken het sterkst profiteren. Nu ook de onrust rond handelstarieven vermindert, kan de productie verder toenemen van +0,5% in 2025 naar +1,0% in 2026. Er zijn ook nog altijd veel groeivertragende factoren, zoals het eerst moeten op- of ombouwen van fabrieken voor defensieorders. Ook exportrestricties en importtarieven, stevige concurrentie uit China en structurele omgevingsfactoren, zoals netcongestie, stikstofproblematiek en relatief hoge energiekosten, drukken de groei nog. Dit stelt ING Research in haar vandaag verschenen Vooruitzicht Industrie.
Edse Dantuma, ING Sectoreconoom Industrie: “Hoewel de verschillen tussen industrietakken groot zijn, toont de sector zich weerbaar in tijden van grote internationale turbulentie. 2026 brengt waarschijnlijk nog niet de echte omslag waar veel producenten op hopen, maar wel weer wat meer groei dan afgelopen jaar.”
De Nederlandse industriële productie is in augustus en september aangetrokken, terwijl de eurozoneproductie als geheel terugviel. De technologische industrie heeft een belangrijk aandeel in de recente groei. Zowel bij de productie van machines als die van elektrische apparaten en transportmiddelen is een begin van een herstel zichtbaar na een periode van stagnatie. Net als hun tegenhangers in de eurozone zijn Nederlandse fabrikanten sinds de zomer wat optimistischer geworden over de nabije toekomst.
Vooral toenemende consumentenbestedingen en extra overheidsinvesteringen zorgen in 2026 voor meer industrie-orders. Hoewel de productieverwachtingen zijn verbeterd en producenten al enige tijd meer nieuwe orders ontvangen, zijn producenten de afgelopen maanden slechts mondjesmaat positiever geworden over hun orderportefeuille. Het duurt dan ook even om de pijplijn aan klantopdrachten weer goed gevuld te krijgen. Ook kost het tijd voordat investeringen in bijvoorbeeld defensie zich in substantieel meer orders en productie vertalen.
Het uitbreiden van productie vergt tijd vanwege personele krapte en de vereiste op- of ombouw van fabrieken. Niet verwonderlijk dus dat de opmars van het producentenvertrouwen en de inkoopmanagersindex momenteel stokt rond het langjarig gemiddelde. Net als de nog weinig verbeterde verhouding tussen het oordeel over orders en het oordeel over de voorraden, wijzen de sentimentsindexen vooralsnog niet op substantiële groei.
De geleidelijk toenemende mondiale vraag naar chipmachines is een andere groeifactor voor de Nederlandse industrie. De groei van chipmakers en equipmentfabrikanten stond in 2025 nog onder druk door een langzamer dan verwachte normalisatie van de voorraden bij klanten. Terwijl ASML nog een slag om de arm houdt, zien ASM en Besi de ordergroei herstellen en zijn zij optimistisch over 2026.
Ook beleggers anticiperen op een toenemende chipmachinevraag in 2026. De AI-boom vergt extra chips voor bijvoorbeeld datacenters, wat voor een groeiende behoefte aan productiecapaciteit zorgt bij halfgeleiderproducenten. Ook vraag naar chips voor andere toepassingen dan AI, zoals consumentenelektronica, automotive en industriële toepassingen laat verbetering zien.
De onzekerheid rond de omvang en de impact van Trumps invoerheffingen hebben ervoor gezorgd dat consumenten en bedrijven slechts schoorvoetend meer gaan besteden. Nu onzekerheden door de handelsdeals afnemen, verbeteren de vooruitzichten voor consumptie en investeringen. Toch blijft het uniforme tarief op EU-export naar de VS – voorheen een belangrijke groeimarkt voor de Nederlandse industrie – nog altijd 15%. Samen met de afkoeling van de Amerikaanse economie dempt dit de exportgroei in 2026. Het 25%-tarief op (onderdelen van) auto’s en het 50%-tarief op Europese producten en onderdelen van staal en aluminium staan bovendien nog overeind. Sterker nog, de VS brengt steeds meer producten met onderdelen van staal en aluminium onder het hoge 50%-tarief.
Tegenwind en onzekerheid blijven ook aanwezig door handelsbeperkingen die voortkomen uit de toenemende technologische rivaliteit met en grondstofafhankelijkheid van China. Overheidsbeleid heeft een steeds grotere en onvoorspelbaardere invloed op marktomstandigheden. Denk aan het ingrijpen in de bedrijfsvoering van Nexperia en de daaropvolgende exportbeperkingen van essentiële automotive-chips door China.
Ook de beperkingen op de export van geavanceerde chipmachines naar China raken Nederlandse makers en toeleveranciers direct. Tegelijkertijd gaan de aanhoudend dure euro tegenover de dollar en de toenemende, sinds de tarieven van Trump nog verhevigde, concurrentie uit China direct en, via een lagere export indirect, ten koste van de vraag naar Nederlandse producten.
Vooral bedrijven in de chemie en de basismetaal blijven ook in 2026 tegen een drietal hardnekkige knelpunten aanlopen: 1. een geringe vraag in de belangrijkste markten; 2. energiekosten die in Europa structureel relatief hoog zijn; en 3. een overvloed aan goedkope import uit Azië. Ook het relatief grote aantal van acht grote chemiefabrieken of onderdelen daarvan dat dit jaar in Nederland is gesloten, drukt de groei de komende jaren, doordat een deel van de productie(capaciteit) uit de markt is gehaald. In dat licht is de nu dalende trend van energietarieven hoopgevend, maar niet direct voldoende voor hernieuwde groei.
Ook in 2026 zet deze naar verwachting door, met name door een toenemende mondiale LNG-productiecapaciteit (vooral in de Verenigde Staten en Qatar) zal de gasmarkt structureel verruimen. Daarmee neemt de kans op extreme prijspieken en leveringsproblemen af. De hoge transport- en verwerkingskosten van LNG zorgen er wel voor dat energie in Europa relatief duur blijft. LNG-import blijft namelijk nog jaren nodig om in de energiebehoefte te voorzien.
Naast de aantrekkende chipmachinevraag zorgen ook de hogere overheidsuitgaven aan defensie geleidelijk voor meer productvraag, bijvoorbeeld naar radars van Thales, fregatten van Damen Naval en onderzeebootonderdelen van IHC. De €800 miljard vanuit het ReArm-Europe programma van de Europese Commissie en de nieuwe NAVO-norm van 3,5% bbp bestendigen de langetermijninvesteringen. Steeds meer onbenutte capaciteit wordt inmiddels aangewend voor defensie-doeleinden, zoals de oude Nedcarfabriek van VDL. Dronefabricage is een snelgroeiende tak waar Nederland in uitblinkt, eerder al voor civiele doeleinden. Steeds meer “dual-use bedrijven” spelen in op de nieuwe groeimarkt door op basis van bestaande civiele toepassingen nieuwe militaire middelen te ontwikkelen.
De productiegroei in de voedingsindustrie maakt in 2026 een pas op de plaats na een sterke toename in 2025. Op basis van cijfers van het CBS tot en met september gaan we voor 2025 uit van een productiegroei van minimaal 3%. Deels is dit inhaalvraag na een aantal magere jaren. De buitenlandse omzet groeit momenteel aanmerkelijk harder dan de binnenlandse omzet.
Qua productieniveau komt de sector in 2025 dicht bij de piek in 2018. Dat de verwachte groei in 2026 terugvalt, komt vooral door beperkingen aan de aanbodkant en de beperkte ruimte voor uitbreidingsinvesteringen. De doorwerking van de krimpende veestapel op de zuivel- en vleesverwerkende industrie speelt daarbij een grote rol. De consumentenvraag ontwikkelt zich positief en dat biedt tegenwicht.
Dit artikel delen op je eigen website? Geen probleem, dat mag. Meer informatie.
IndustrieVandaag is een onafhankelijk platform met het laatste nieuws van vandaag over de procesindustrie, industrial processing, productie industrie, maakindustrie en elektronica industrie.
Neem contact met ons op:
Tel +31 (0)23 737 07 63
Email via contactpagina
