Food industrie groeit licht ondanks aanvoerproblemen

De Nederlandse food industrie laat een opmerkelijke veerkracht zien ondanks diverse uitdagingen. Volgens recente prognoses van ABN AMRO blijft de sector in 2025, 2026 en 2027 licht groeien, met een verwachte volumestijging van 1,5 procent in 2025. Deze groei wordt gedreven door zowel binnenlandse consumptie als export. Toch staan bedrijven in de food industrie voor flinke hordes, zoals netcongestie, personeelstekorten en toenemende kosten.

Groei in de food industrie blijft aanhouden

De food industrie vormt een aanzienlijk deel van de Nederlandse economie, goed voor bijna een kwart van de totale industriële productiewaarde in 2025. ABN AMRO voorspelt een bescheiden volumegroei van 1,5 procent dit jaar, gevolgd door een stijging van 0,5 procent in 2026 en 1 procent in 2027. Deze cijfers weerspiegelen een stabiele, maar geen spectaculaire ontwikkeling.

Vooral de binnenlandse consumptie en de export spelen een grote rol in deze vooruitgang. Toch blijft de druk op marges hoog door stijgende kosten voor energie en personeel. Bedrijven staan voor een strategische keuze: schaalvergroting en kostenbesparing of juist specialisatie in nichemarkten.

Economische kansen voor de sector

Europa blijft de belangrijkste afzetmarkt voor Nederlandse voedingsproducenten. Met een verwachte economische groei van 1,2 procent in 2026 en 1,4 procent in 2027 in Europa, zien bedrijven kansen voor export. Duitsland, België, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk zijn de grootste afnemers van onze producten.

Vooral Duitsland biedt perspectief door forse overheidsinvesteringen, die de consumptie daar stimuleren. Tegelijkertijd kampt het Verenigd Koninkrijk met een lichte economische dip, terwijl België en Frankrijk gematigde groei laten zien. Deze dynamiek biedt zowel kansen als uitdagingen voor exporteurs.

Uitdagingen halverwege voor de food industrie

Hoewel de vooruitzichten positief zijn, ondervindt de food industrie flinke tegenwind. Netcongestie en een tekort aan personeel belemmeren de groei van veel bedrijven. Daarnaast spelen hoge energiekosten en langdurige vergunningstrajecten een rol in het vertragen van uitbreiding en verduurzaming.

Ondernemers melden ook een verslechterde concurrentiepositie in het buitenland, mede door een matig ondernemersklimaat in Nederland. Onderzoek van de Universiteit van Amsterdam wijst op knelpunten zoals belastingen en onvoorspelbaar overheidsbeleid. Dit vraagt om slimme oplossingen en aanpassingen.

Vraag naar voedingsmiddelen stijgt licht

In 2025 steeg de productie in de voedingsindustrie met 1,5 procent, ondanks prijsstijgingen voor producten zoals rundvlees en koffie. Voor 2026 wordt een lichte tempering van de binnenlandse vraag verwacht, om in 2027 weer aan te trekken. De koopkracht van consumenten neemt toe, wat gunstig is.

Consumentengedrag blijft echter wisselvallig. De een zoekt naar de laagste prijs, terwijl de ander kiest voor gemak en kwaliteit. Het aandeel huismerken groeit, wat druk zet op A-merkfabrikanten. Grote spelers zoals Nestlé en Heineken voelen deze spanning en reorganiseren om te overleven.

Structurele knelpunten in de food industrie

Ondernemers in de sector zien personeelstekorten als een grote belemmering, met 27 procent die dit als probleem noemt. Ook de hoge personeelskosten blijven een zorg, hoewel de stijging in 2026 iets afneemt. In de drankenindustrie is het sentiment nog negatiever, met onvoldoende vraag als struikelblok.

Daarnaast hinderen ruimtegebrek en netcongestie de verduurzaming en uitbreiding van productieprocessen. Veel bedrijven in de food industrie ervaren daardoor extra druk op hun marges. Consolidatie lijkt een logische stap, vooral voor middelgrote bedrijven die moeite hebben met kostenleiderschap of specialisatie.

Een bijkomend probleem is het gebrek aan opvolging in veel ondernemingen, wat risico’s met zich meebrengt voor werkgelegenheid en kennisbehoud. Meer over dit thema lees je in het artikel over ondernemers en opvolging.

Wetgeving en duurzaamheidseisen

Hoewel de focus in de EU verschuift naar concurrentievermogen, blijven duurzaamheidseisen van kracht. Bedrijven worden aangespoord om uitstoot te verminderen en voedselverspilling tegen te gaan. Wetgeving zoals de EU Deforestation Regulation en regels rond verpakkingen blijven invloed uitoefenen op de sector.