Datacenters in Nederland verbruiken stroom van bijna 2 miljoen woningen

De groeiende digitalisering van onze samenleving heeft een enorme impact op het elektriciteitsverbruik, met name door de opkomst van datacenters in Nederland. Deze faciliteiten, die de ruggengraat vormen van onze online wereld, gebruiken steeds meer stroom, vergelijkbaar met het verbruik van bijna 1,9 miljoen huishoudens. Dit blijkt uit recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), die een forse toename in energieverbruik laten zien over de afgelopen jaren.

Groeiend energieverbruik van datacenters in Nederland

Volgens het CBS gebruiken ongeveer 45 grote datacenters in Nederland samen net zoveel elektriciteit als bijna 1,9 miljoen woningen. Het is opvallend hoe het dataverbruik in deze datacenters zich heeft ontwikkeld. In 2017 was hun aandeel in het totale elektriciteitsverbruik nog slechts 1,2 procent, maar vorig jaar steeg dat naar maar liefst 4,2 procent. Dit betekent dat deze faciliteiten in een relatief korte tijd een veel grotere rol zijn gaan spelen in het nationale energieverbruik.

De reden voor dit hoge verbruik ligt in de aard van de activiteiten binnen deze centers. Ze huisvesten talloze servers die continu draaien om data op te slaan, programma’s uit te voeren en online diensten te ondersteunen. Deze servers produceren veel warmte, waardoor koelsystemen nodig zijn die eveneens een aanzienlijke hoeveelheid stroom verbruiken.

Invloed van nieuwe technologieën

Een belangrijke drijfveer achter de stijging in energieverbruik is de opkomst van geavanceerde technologieën, zoals kunstmatige intelligentie. Alex de Vries-Gao, onderzoeker aan de Vrije Universiteit Amsterdam, wijst erop dat het ontwikkelen van dergelijke systemen een enorme rekenkracht vraagt. Dit betekent dat servers in datacenters harder moeten werken, wat direct leidt tot een hoger elektriciteitsverbruik. Deze trend is niet alleen zichtbaar in Nederland, maar speelt wereldwijd een grote rol.

Het is opvallend hoe snel de vraag naar energie door deze technologische ontwikkelingen toeneemt. Bedrijven die zich bezighouden met dataopslag en verwerking investeren steeds meer in krachtige hardware, wat de druk op het energienet verder vergroot. Dit vraagt om een zorgvuldige balans tussen innovatie en duurzaamheid.

Impact van datacenters in Nederland op het stroomnet

De komst van een nieuw datacenter heeft directe gevolgen voor de lokale energievraag. Roel Dobbe, AI- en veiligheidsonderzoeker aan de TU Delft, waarschuwt dat een plotselinge toename in vraag zonder een gelijkwaardige stijging in aanbod kan leiden tot hogere kosten voor huishoudens. Energieleveranciers moeten dan namelijk meer betalen om aan de vraag te voldoen, en deze kosten worden vaak doorberekend aan de consument.

Daarnaast zijn er investeringen nodig om het stroomnet uit te breiden en geschikt te maken voor deze groeiende behoefte. Dobbe merkt op dat dergelijke kosten vaak op de samenleving worden afgewenteld. Zonder deze upgrades ontstaan er knelpunten, waarbij keuzes gemaakt moeten worden over wie voorrang krijgt op het net. In Nederland hebben datacenters, vanwege hun impact op het stroomnet, hierin een prominente rol. Dit kan betekenen dat andere sectoren of huishoudens minder toegang hebben tot energie.

Stijging in verbruik ondanks stabiel aantal centers

Het CBS onderzocht specifiek de circa 45 grote datacenters in Nederland die jaarlijks meer dan 10 gigawattuur aan elektriciteit verbruiken. Vorig jaar kwam hun gezamenlijke verbruik uit op 4720 gigawattuur, een verdrievoudiging ten opzichte van 2017. Opvallend is dat het aantal van deze grote faciliteiten in die periode ongeveer gelijk is gebleven. De groei in verbruik komt dus vooral door een intensiever gebruik van de bestaande infrastructuur.

Deze ontwikkeling laat zien hoe de vraag naar digitale diensten in korte tijd is toegenomen. In Nederland zijn datacenters cruciaal voor digitale diensten, wat de workload van servers aanzienlijk verhoogt. Dit vraagt om slimme oplossingen om het energieverbruik in de toekomst te beheersen.

Toekomstige uitdagingen voor datacenters in Nederland

De groei van datacenters in Nederland brengt niet alleen technische, maar ook maatschappelijke vraagstukken met zich mee. Hoe zorgen we ervoor dat het stroomnet bestand is tegen deze toenemende vraag? En hoe verdelen we de beschikbare energie eerlijk over verschillende sectoren? Dit zijn kwesties die de komende jaren steeds dringender zullen worden.

Overheden en bedrijven zullen moeten samenwerken om te investeren in duurzame energiebronnen en efficiëntere koeltechnologieën. Alleen zo kan de impact op het milieu en de kosten voor burgers worden beperkt. Datacenters in Nederland zullen, door hun energiebehoeften, belangrijke actoren zijn in dit complexe puzzelstuk, waarbij innovatie en beleid hand in hand moeten gaan om een houdbare oplossing te vinden.