Door: redactie - 12 november 2025 |
Nu geopolitieke spanningen toenemen, vormen vijandelijke onderzeeboten een groeiende dreiging voor maritieme veiligheid. Stil en onzichtbaar kunnen ze NAVO-vloten naderen zonder gedetecteerd te worden. Gelukkig bundelen Defensie en TNO hun krachten om deze uitdaging aan te pakken. Met de innovatieve ASW barrier introduceren ze een geavanceerd detectiesysteem voor onderwaterverdediging.
De ASW barrier is een baanbrekend project dat Defensie en TNO samen hebben ontwikkeld. Dit systeem richt zich op het detecteren en afweren van vijandelijke onderzeeboten, die steeds geavanceerder en toegankelijker worden. Door onbemande technologieën in te zetten, wordt de afhankelijkheid van traditionele fregatten verminderd. Het resultaat is een efficiëntere en veiligere aanpak voor onderwateroorlogsvoering.
Het Ministerie van Defensie, via de afdeling Maritieme Systemen onder COMMIT, stelt de technische eisen voor dit systeem op. TNO levert de expertise om deze eisen om te zetten in werkbare oplossingen. Dit samenspel zorgt voor een robuuste verdedigingsstrategie die klaar is voor moderne dreigingen.
De kern van de ASW barrier bestaat uit een netwerk van strategisch geplaatste sensoren. Denk hierbij aan statische ‘bottom nodes’ op de zeebodem, uitgerust met hydrofoons om geluiden van onderzeeboten op te vangen. Deze nodes sturen waarschuwingen via onderwatermodems naar onbemande vaartuigen met ‘dipping sonar’.
Deze sonar zendt actief geluidsgolven uit om objecten te lokaliseren. In een derde fase kunnen drones met magnetische detectoren worden ingezet om metalen objecten te bevestigen. Zo ontstaat een meerlaags systeem dat zowel passief luistert als actief zoekt naar dreigingen.
Een slimme plaatsing van de ASW barrier is van groot belang voor de effectiviteit. Locaties zoals de Straat van Gibraltar, een smalle doorgang tussen de Middellandse Zee en de Atlantische Oceaan, zijn ideaal. Hier kunnen vijandelijke onderzeeboten gecontroleerd worden voordat ze NAVO-gebieden betreden.
Door sensoren op zulke knooppunten te plaatsen, wordt de kans op onopgemerkte infiltratie flink verkleind. Dit beschermt niet alleen militaire vloten, maar ook vitale handelsroutes. De technologie optimaliseert zo de veiligheid van een enorm maritiem gebied.
Een interessante afweging bij het gebruik van de ASW barrier is de balans tussen detectie en discretie. Actief ‘pingen’ met sonar kan een onderzeeboot waarschuwen dat deze is opgemerkt. Dit kan voordelig zijn, omdat de vijand mogelijk zijn missie afbreekt zonder geweld.
In andere scenario’s is het juist beter om onopgemerkt te blijven, bijvoorbeeld voor een gerichte uitschakeling. “Het hangt af van de situatie of we onze aanwezigheid prijsgeven,” zegt Peter Beerens, TNO-programmaleider onderzeebootbestrijding. Defensie weegt deze tactische opties zorgvuldig af om de beste reactie te bepalen.
Een grote kracht van de ASW barrier ligt in het onbemande karakter van de technologie. Door robots en autonome systemen in te zetten, wordt de fysieke en mentale belasting van militairen aanzienlijk verminderd. Dit vergroot de inzetbaarheid over langere periodes.
Op marineschepen werken mensen vaak onder hoge druk. Slimme technologieën, zoals de sensoren en drones van dit systeem, nemen repetitieve of gevaarlijke taken over. Dit betekent meer focus op strategische beslissingen en minder risico voor personeel.
De ontwikkeling van de ASW barrier staat niet stil. Een belangrijke focus voor de toekomst is het uitbreiden van autonome robotica. Momenteel worden veel systemen nog op afstand bestuurd, maar de ambitie is om robots zelfstandig tactische keuzes te laten maken binnen vastgestelde kaders.
Stel je een robot voor die na het scannen van een gebied zelfstandig besluit om een aangrenzend gebied te inspecteren. Of een systeem waarbij robots taken herverdelen als een collega-robot uitvalt. Dit soort innovaties belooft een nog efficiënter en betrouwbaarder detectienetwerk.
De realisatie van dit project is een direct gevolg van de nauwe samenwerking tussen Defensie en TNO. COMMIT, verantwoordelijk voor materieel en IT binnen Defensie, speelt een centrale rol in het vertalen van operationele behoeften naar technische oplossingen. TNO vult dit aan met diepgaand onderzoek en innovatieve concepten.
Otto, senior medewerker bij Maritieme Systemen, zegt hierover: “We ontwikkelen hulpmiddelen die het verschil maken onder extreme omstandigheden.” Deze samenwerking garandeert dat technologieën niet alleen geavanceerd, maar ook ethisch en praktisch toepasbaar zijn.
Hoewel de ASW barrier primair is ontworpen voor militaire doeleinden, biedt het systeem ook kansen voor andere maritieme uitdagingen. Denk aan de bescherming van onderzeese infrastructuur, zoals kabels en pijpleidingen, tegen sabotage. Of het monitoren van illegale activiteiten in drukbevaren gebieden.
De opkomst van drones, zowel boven als onder water, vraagt om flexibele en schaalbare oplossingen. Dit detectiesysteem kan worden aangepast om een breed scala aan dreigingen aan te pakken. Het versterkt zo de weerbaarheid van het gehele maritieme domein.
De demonstratie van de ASW barrier in 2024, samen met NAVO-partners in Portugal, toonde al aan dat het systeem werkt. Nu ligt de nadruk op verdere verfijning en integratie van autonome technologieën. Dit moet leiden tot een volledig zelfstandig netwerk van sensoren en eenheden.
Dit artikel delen op je eigen website? Geen probleem, dat mag. Meer informatie.
IndustrieVandaag is een onafhankelijk platform met het laatste nieuws van vandaag over de procesindustrie, industrial processing, productie industrie, maakindustrie en elektronica industrie.
Neem contact met ons op:
Tel +31 (0)23 737 07 63
Email via contactpagina
