Waarom AI leiderschap niet overneemt

Een COO vertelde me laatst hoe zijn productieteam dankzij AI sneller storingen kan voorspellen dan ooit. Sensoren, machine learning, dashboards: alles klopt. Toch blijft de performance achter.

“De techniek is briljant,” zei hij. “Maar ik zie het team steeds meer op de automatische piloot staan. Minder overleg, minder initiatief, de techniek doet het voor ons. Alsof het systeem het al weet. Alleen… als er dan écht iets misgaat, reageert niemand snel genoeg.”

Het zette me aan het denken.

Ook in executive search gebruiken we AI. We analyseren markten, verrijken profielen, herkennen patronen in loopbanen. Het maakt ons werk sneller, gerichter en beter onderbouwd. Maar – en dat is een belangrijke maar – het zegt niets over de onderstroom. Of iemand gezag heeft in een team. Of vertrouwen kan herstellen na een overname. Of iemand veiligheid brengt als het schuurt.

Dat zie je niet in data. Dat voel je in het gesprek. Soms in wat er níet wordt gezegd.

AI laat veel zien, maar niet alles.

En dat geldt natuurlijk niet alleen voor executive search. In de industrie zelf zien we hoe AI processen versnelt, onderhoud voorspelbaar maakt en besluitvorming ondersteunt. Maar technologie verandert ook de dynamiek in teams. Het verlegt de rol van vakmanschap. Maakt samenwerking minder zichtbaar. En geeft soms een vals gevoel van zekerheid, alsof alles meetbaar is, terwijl het echte werk zich nog altijd afspeelt in de interactie tussen mensen. Precies daar ligt een blinde vlek die leiders moeten herkennen en adresseren.

Juist nu, aan het einde van de zomer, is dat een relevant inzicht. Want deze tijdelijke rust is niet alleen een pauze, het is een kantelmoment. In veel ondernemingen, binnen en buiten de maakindustrie, wordt nu nagedacht over de koers voor de tweede helft van het jaar. En die ziet er niet zo eenvoudig uit: geopolitieke spanningen stijgen, exportheffingen raken marges, en een zwakke dollar maakt concurreren buiten Europa lastiger.

Kortom: de technologie mag dan versnellen, het leiderschap moet meebewegen.

En dan is de echte vraag niet alleen wat je ziet met AI, maar hoe je kijkt als leider. Kun je nog inschatten wat er speelt op de werkvloer? Zie je wie stilvalt? Wie opstaat? Heb je de juiste mensen op de juiste plek, niet alleen op basis van skills, maar ook op karakter, koersvastheid en rust?

AI laat je veel zien. Maar vertrouwen zie je pas als je iemand durft aan te kijken.