Toenemende vraag naar technische specialisten zet arbeidsmarkt onder druk

De vraag naar technische specialisten blijft de komende jaren groot. Zowel de technologische sector als de zorg kampt met een groeiend tekort aan gekwalificeerde medewerkers. Op dit moment staan er meer dan 130.000 vacatures open in deze sectoren. De lage instroom van nieuw personeel en de toenemende vergrijzing dragen bij aan dit probleem.

Op dit moment staan er tussen de 70.000 en 80.000 vacatures open voor functies als machinemonteur, werkvoorbereider en werktuigbouwkundig technicus. De krapte in de technische sector is een direct gevolg van een combinatie van factoren. De uitstroom door vergrijzing blijft hoog, terwijl de instroom van nieuw talent onvoldoende is om deze tekorten op te vangen. Dit leidt tot een groeiende druk op bedrijven en organisaties die afhankelijk zijn van technische expertise.

Onderwijs sluit niet aan op arbeidsmarkt technische specialisten

Een belangrijk probleem is de mismatch tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt. Steeds minder jongeren kiezen voor een technische opleiding, wat bijdraagt aan de structurele tekorten. Volgens arbeidsmarktdeskundige Bart van Krimpen van Randstad Nederland blijft dit probleem de komende jaren bestaan. De lage instroom van nieuwe technische specialisten zorgt ervoor dat het aantal openstaande vacatures blijft stijgen.

Het probleem wordt verder versterkt door de beperkte instroom van zij-instromers en de beperkte om- en bijscholingsmogelijkheden. Veel technische opleidingen sluiten onvoldoende aan op de veranderende behoeften van de arbeidsmarkt. Dit maakt het voor bedrijven lastig om de juiste vakmensen te vinden en vast te houden.

Effecten van wetgeving op de arbeidsmarkt

Naast de structurele tekorten speelt wetgeving een steeds grotere rol in de dynamiek van de arbeidsmarkt. De Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA) wordt sinds 1 januari strenger gehandhaafd. Volgens de Wet DBA dragen zowel de opdrachtgever als de opdrachtnemer gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de aard van hun arbeidsrelatie. Als je als zzp’er werkt, maar niet voldoet aan de gestelde voorwaarden voor een zelfstandige opdracht, wordt dit beschouwd als schijnzelfstandigheid, waar onze columnist Prof. em mr Antoni Brack al eerder over schreef. Dit heeft dus directe gevolgen voor de inzet van zzp’ers, met name in sectoren als techniek, zorg en cultuur.

Door de strengere handhaving beëindigen bedrijven opdrachten of nemen ze zzp’ers in loondienst. Daarnaast stappen veel organisaties over op payrollconstructies of inhuren via bemiddelaars. Dit zorgt voor onzekerheid onder zelfstandigen en kan leiden tot verdere tekorten in technische en zorgsectoren, waar flexibiliteit juist essentieel is.

Volgens Jeroen Tiel, topman van Randstad Nederland, leidt de striktere wetgeving tot stilstand op de arbeidsmarkt. Hij benadrukt dat een zekere mate van flexibiliteit noodzakelijk is, onder andere voor de energietransitie, het onderwijs en de zorg. Zonder deze flexibiliteit dreigen projecten vertraging op te lopen, wat op lange termijn economische gevolgen kan hebben.

Oplossingen voor de toekomst

Om de tekorten aan technische specialisten te verminderen, is een combinatie van maatregelen nodig. Zo moeten technische opleidingen beter aansluiten op de praktijk en aantrekkelijker worden gemaakt voor jongeren. Dit kan door middel van betere stageplekken, meer samenwerkingen tussen onderwijsinstellingen en bedrijven, en aantrekkelijkere leer-werktrajecten.

Daarnaast is het belangrijk dat zij-instromers en bestaande werknemers meer mogelijkheden krijgen om zich om- en bij te scholen. Werkgevers kunnen hieraan bijdragen door scholingstrajecten aan te bieden en het instapniveau te verlagen. Verder kan een flexibelere benadering van arbeidscontracten helpen om de arbeidsmarkt dynamischer te maken zonder dat wetgeving voor onnodige barrières zorgt. Tenslotte is het van belang dat de overheid samenwerkt met bedrijven en onderwijsinstellingen om een langetermijnstrategie te ontwikkelen. Dit moet ertoe leiden dat de instroom in technische beroepen groeit en de sector aantrekkelijker wordt voor jonge professionals.

De komende jaren zal de vraag naar technische specialisten alleen maar blijven toenemen. Zonder structurele aanpassingen in het onderwijs en de arbeidsmarkt dreigt de kloof tussen vraag en aanbod verder te groeien, met alle gevolgen van dien.