Risico’s digitale en online veiligheid overschat

Digitale en online veiligheid

Nederlanders overschatten hun kennis van risico’s digitale en online veiligheid

Het afgelopen jaar steeg het aantal politie-aangiftes van cybercrime met 66%, kregen ondernemers en kennisinstellingen te maken met gijzelsoftware en liep de economische schade hierdoor navenant op. Desondanks vinden Nederlanders zelf dat zij goed op de hoogte zijn van hun digitale en online veiligheid en schatten de kans dat zij schade ondervinden van online risico’s laag (10%) in. De behoefte bij Nederlanders die achterlopen op online veiligheid om zichzelf te verbeteren, is ook laag. Dat blijkt uit Veilig 2020, het jaarlijkse onderzoek naar het bewustzijn van Nederlanders rondom cybersecurity in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK).

Vandaag geeft staatssecretaris Mona Keijzer (EZK) het startsein voor de jaarlijkse bewustwordingscampagne Alert Online, waaraan driehonderd publiek-private partners zoals Rijksoverheid, gemeenten, bedrijfsleven, politie en kennisinstellingen deelnemen.

Staatssecretaris Mona Keijzer (EZK): “Uit eerder onderzoek bleek al dat slimme apparaten vaak onveilig zijn en dat mensen te makkelijk omgaan met het uitvoeren van updates. Dat leidt tot onveiligheid en economische schade. Daarom werk ik aan Europese en nationale wetgeving zoals bijvoorbeeld een plicht voor verkopers om updates te leveren.

Dat alleen is niet voldoende. Uit dit onderzoek komt dat Nederlanders hun digitale en online veiligheid overschatten en dat uiteindelijk dus gedrag een achilleshiel is. Vandaar dat we met Alert Online werken aan bewustzijn: dat blijft belangrijk voor een digitaal veilige samenleving en succesvolle online economie. Zeker in deze coronatijd, waarin het belang van digitalisering, enorm is.”

Verschil tussen écht goed op de hoogte en (on)bewust negeren van risico’s

Uit het onderzoek blijkt dat er duidelijk verschil is tussen Nederlanders die écht goed op de hoogte zijn van de technische kanten van het internet en degenen die de digitale wereld omarmen als onderdeel van het sociale leven.

De eerste groep deelt liever niet (te) veel informatie over zichzelf online, omdat ze goed op de hoogte zijn van wat er allemaal met persoonlijke data kan worden gedaan. De laatste groep is lang niet altijd op de hoogte van risico’s digitale en online veiligheid of wil deze niet zien. Zij vinden het geen probleem om informatie over zichzelf online te delen. Deze veelgebruikers van bijvoorbeeld sociale media vinden discussies over privacy ingewikkeld, overzien daarvan de gevolgen niet en menen er dus geen last van te hebben. Ze gaan de risico’s van hun gedrag liever uit de weg en lopen dus relatief veel gevaar.

Jong versus oud

Ouderen hebben vaak minder up-to-date kennis, maar onderschatten tegelijkertijd hun eigen kennis en overschatten daardoor hun persoonlijk gevaar. Zo is een fenomeen als Spoofing, waarbij de afzender van een e-mail, sms of Whatsapp bericht een valse identiteit aanneemt om aan geld of informatie te komen, later bekend bij ouderen dan bij jongeren. Internetcriminelen weten dit en richten zich daardoor vaker op deze doelgroep. Jongeren zijn beter op de hoogte, maar onderschatten desondanks hun persoonlijke gevaren waardoor zij ook slachtoffer worden van internetcriminaliteit.

Thuiswerken als gevolg van corona een potentieel zwakke plek voor bedrijven

Corona-effecten

Uit het onderzoek blijkt dat het thuiswerken als gevolg van corona een potentieel zwakke plek is voor bedrijven. Ondernemers en instellingen doen er meestal veel aan om de online veiligheid op orde te hebben, maar achter de voordeur worden door hun werknemers bijvoorbeeld lang niet altijd (bijna 1 op de 3 gevallen) wachtwoorden van routers of modems aangepast. Bovendien bevinden zich vaak andere, digitaal onveilige slimme apparaten in het thuisnetwerk.

Kennis – Nederlanders vinden dat zij goed op de hoogte zijn van digitale en online veiligheid

De meeste Nederlanders vinden dat zij (redelijk) goed op de hoogte zijn van online veiligheid (65%). Slechts een klein aantal vindt dat hij/zij onder de maat op de hoogte is (9%). In dit onderzoek zijn een aantal digitale gevaren voorgelegd. Van de meeste van deze gevaren geven Nederlanders aan te weten wat het is, met name identiteitsfraude (89%). De hoge bekendheid ligt er mogelijk aan dat deze vorm van fraude ook offline kan voorkomen. Verder geeft circa een kwart (23%) aan weleens te maken te hebben gehad met phishing en is 60% bekend met phishing. In de basis weten Nederlanders hoe ze phishing berichten kunnen herkennen.

Om phishing te herkennen kijken Nederlanders met name naar het mailadres van de afzender (59%), of er om persoonlijke gegevens (52%) of geld (40%) wordt gevraagd en wat het taalgebruik of de schrijfstijl is van de mail (50%). Links in mails wordt door 29% bekeken en 34% kijkt naarhet doeladres achter de link. Phishing gebeurt ook steeds vaker via SMS en WhatsApp. Om die phishing berichten te ontmaskeren bekijken Nederlanders of in de berichten gevraagd wordt om bepaalde gegevens (55%), of er gevraagd wordt om inloggegevens en wachtwoorden in te voeren (51%), of er om geld wordt gevraagd (49%) en of er om persoonlijke gegevens wordt gevraagd (44%).

Nederlanders schatten de kans dat ze schade ondervinden van digitale risico’s laag in. De risico-inschatting van verschillende risico’s omtrent digitale en online veiligheid is laag. Risico’s zijn vaak abstract, dus moeilijk voor te stellen voor mensen. Een probleem hierbij is dat mensen geneigd zijn om risico’s te negeren. Zij nemen daardoor vaak geen voorbereidende maatregelen of doen geen aanpassingen aan hun gedrag om hun persoonlijke risico kleiner te maken. Mensen zijn daarnaast vaak geneigd om risico’s lager in te schatten of denken dat vooral andere mensen risico lopen. De lage risico-inschatting uit zich in de lage mate van zorgen die we al eerder beschreven.

Houding – Nederlanders maken zich beperkt zorgen om hun digitale veiligheid

46% van de Nederlanders geeft aan dat zij zich weinig zorgen maken om hun online veiligheid in hun privésituatie. 6% maakt zich wel veel zorgen. Nederlanders die zich veel zorgen of enige zorgen maken om hun online veiligheid geven aan dat ze zich zorgen maken omdat ze bang zijn de aanpak van internetcriminelen niet door te hebben (48%), omdat ze bang zijn dat mensen hun gegevens kunnen inzien (47%) en omdat ze bang zijn dat financiële gegevens worden gestolen (44%).

Nederlanders die zich geen zorgen maken om hun digitale en online veiligheid, geven aan dat ze zich geen zorgen maken omdat ze altijd controleren of websites en links vals zijn (43%), omdat ze hun apparaten updaten (43%) en omdat ze regelmatig virusscans maken (42%). De mate waarin Nederlanders zich zorgen maken om hun online veiligheid in de privésituatie is in de afgelopen drie jaar stabiel gebleven (44-46% maakt zich (zeer) veel tot enige zorgen).De behoefte bij Nederlanders die achterlopen op online veiligheid om zichzelf te verbeteren in online veiligheid is laag De meeste Nederlanders die bereid zijn om acties te ondernemen, zijn ook degenen die al reeds acties hebben ondernomen (61%).

Behoefte om de eigen online veiligheid te verbeteren bij de groep die vooralsnog minder acties heeft genomen is relatief laag. Acties die deze Nederlanders eventueel bereid zijn om te ondernemen zijn het gebruiken van antivirussoftware (48%), het regelmatig uitvoeren van (beveiligings)updates (43%), het controleren van links (40%), het regelmatig maken van back-ups (40%) en het direct uitvoeren van software updates (39%).

Nederlanders willen niet betalen voor betere diensten om veiligheid te verhogen en hebben moeite met beveiligingsinstructies. Nederlanders ervaren nog het meest belemmeringen die financieel van aard zijn. 58% wil niet betalen voor een dienst (zoals een wachtwoord manager) en vindt 40% de prijs van beveiligingssoftware/virusscanner een belemmering. Gratis diensten voor wachtwoordmanagers en virusscanner worden door een derde van de Nederlanders (33%) niet vertrouwt.

De meeste Nederlanders geven aan geen moeite te hebben met het maken van back-ups (57%) en weten wat een goede virusscanner is (45%). Meer moeite hebben Nederlanders met beveiligingsinstructies (35%) en het maken van steeds nieuwe wachtwoorden (34%). Ze vinden het ook veel gedoe om voor elk apparaat en account een ander wachtwoord te hebben (44%). Overigens oordelen ze dat ze zelf goed omgaan met het hun wachtwoorden (69%) en het gebruiken van verschillende wachtwoorden (66%).

Gedrag – Nederlanders vinden hun online gedrag vaak veilig

Een meerderheid van de Nederlanders oordeelt dat zij redelijk tot zeer veilig omgaan met de verschillende voorgelegde zaken ten aanzien van veilig online gedrag; zo oordeelt een meerderheid dat zij goed omgaan met het updaten van hun software (79%), met pogingen tot phishingmails(73%), het gebruik van hun devices door anderen (61%), het maken van back-ups (58%), het geven van toestemmingen op webshops (56%) en het gebruik van USB-sticks (55%).

Verder geven Nederlanders aan dat zij vaak wel de privacy-instellingen van hun social media accounts hebben aangepast (48%). Daarnaast letten Nederlanders op slotjes bij websites (55%). 60% denkt dat een website veilig is als er een slotje op staat.

Nederlanders geven hun eigen online gedrag een voldoende. Nederlanders geven zichzelf gemiddeld een 7,0 als het gaat om veilig omgaan met online gevaren. Nederlanders die zichzelf een onvoldoende geven, vinden dat ze weinig verstand hebben van online gevaren (37%) en geven aan dat ze er niet altijd bewust mee bezig zijn (27%). Nederlanders die zichzelf een voldoende geven, vinden dat ze juist wel goed op de hoogte zijn (30%) en geven aan alert te zijn op online gevaren (20%).

Twee derde van de Nederlanders het afgelopen jaar in aanraking is gekomen met een digitaal risico. Bijna de helft van de Nederlanders (45%) heeft in de afgelopen 12 maanden mails ontvangen met poging tot phishing in de privésituatie en 16% ontving dergelijke mails in de werksituatie. Phishing is daarmee het meest voorkomende digitaal gevaar. Het is dus belangrijk dat Nederlanders bekend zijn met phishing en phishing kunnen herkennen om zichzelf te beschermen. Ruim vier op de vijf Nederlanders (83%) is bekend met phishing en vandeze groep weet bijna iedereen phishing te herkennen (98%). Er wordt met name gelet op het mailadres (59%), de vraag om persoonlijke gegevens (52%) en het taalgebruik (50%).

Bron: Rijksoverheid

Lees ook:

Digitale Nieuwsbrief

SCHRIJF JE IN VOOR ONZE WEKELIJKSE NIEUWSBRIEF EN BLIJF OP DE HOOGTE VAN ALLE INDUSTRIËLE EN TECHNISCHE ONTWIKKELINGEN!

Door jouw inschrijving voor de nieuwsbrief, ga je akkoord met onze privacy voorwaarden.


Dit artikel delen op je eigen website? Geen probleem, dat mag. Meer informatie.

Avatar foto

Redactie

Dit nieuws is samengesteld door de redactie van IndustrieVandaag.
Lees meer van: Redactie