Minder aandacht voor R&D in opkomende markten

De 4e editie van de R&D-barometer, gepubliceerd door VNO-NCW, belicht enkele belangrijke trends in de wereld van onderzoek en ontwikkeling (R&D). Deze bevindingen zijn gebaseerd op onderzoek onder de R&D-directeuren van de 25 grootste Nederlandse R&D-gerichte bedrijven. Deze trends omvatten een verminderde focus op onderzoek en ontwikkeling in opkomende markten, een toename in de bescherming van strategische kennis en een grotere betrokkenheid bij maatschappelijke problemen.

Een belangrijke bevinding is dat de helft van de R&D-projecten in samenwerking met anderen wordt uitgevoerd. De ondernemersorganisatie VNO-NCW houdt met de R&D-barometer om de paar jaar de vinger aan de pols om de belangrijkste trends op het gebied van R&D bij deze groep bedrijven in kaart te brengen. Deze bedrijven nemen traditioneel het grootste deel van de R&D in Nederland voor hun rekening. Meer dan de helft van het onderzoek binnen deze groep wordt tegenwoordig uitgevoerd in nauwe samenwerking met start- en scale-ups, innovatieve MKB’s en kennisinstellingen, waaronder universiteiten. Samenwerking is essentieel voor succesvolle innovatie, met unieke ketens als resultaat.

Een ander belangrijk punt dat uit de nieuwste barometer naar voren komt, is dat er voor het eerst minder nadruk wordt gelegd op R&D in opkomende markten. Meer dan tweederde van de bedrijven geeft aan dat ze niet van plan zijn hun R&D-inspanningen in de BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India en China) te vergroten. Dit, ondanks het feit dat R&D in deze markten jarenlang toenam en er doelbewust werd ingezet op de uitbreiding van onderzoek en ontwikkeling in deze regio’s. Dit suggereert dat de focus verschuift als gevolg van veranderende geopolitieke omstandigheden. De onderzochte bedrijven zijn zich steeds meer bewust van het belang van kennisbeveiliging en het beschermen van strategische kennis en technologie. Uit het onderzoek komt ook naar voren dat bijna de helft van de bedrijven overweegt R&D terug te halen naar Europa. Verder wordt duidelijk dat maatschappelijke kwesties steeds meer invloed hebben op onderzoek en innovatie. 94% van de respondenten meldt dat hun R&D steeds meer wordt gericht op maatschappelijke kwesties die op de lange termijn van belang zijn voor de wereld, zoals klimaatverandering, gezonde voeding en gerecycleerde producten.

Er zijn echter ook zorgen. De beschikbaarheid van technisch talent is een punt van zorg voor veel bedrijven. Een derde van de bedrijven geeft aan dat de situatie in Nederland slechter is dan in andere landen. 50% van de respondenten geeft verder aan dat Nederland te weinig inzet op Europese R&D-samenwerking, zoals via de zogenaamde IPCEI’s, en daardoor slechter presteert dan andere landen. Toch zijn bedrijven positief over het algemene R&D-klimaat in Nederland en de beschikbare instrumenten, zoals de WBSO (Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk), het Nationaal Groeifonds en de zogeheten Innovatiebox. Echter, met het toenemende aantal landen dat soortgelijke faciliteiten implementeert, is het volgens een van de respondenten essentieel voor het Nederlandse vestigingsklimaat om deze unieke faciliteiten te koesteren en te behouden.

Zoals ook blijkt uit ander recent onderzoek onder bedrijven, benadrukken bijna alle deelnemers in hun reacties het belang van stabiel overheidsbeleid en het behoud van het huidige R&D-beleid. De helft van hen pleit voor extra investeringen en bijvoorbeeld een langere horizon voor het fonds.

De uitkomsten van deze 4e R&D-barometer van VNO-NCW benadrukken de dynamiek en complexiteit van R&D in het huidige klimaat. Er is een duidelijke trend van afnemende focus op opkomende markten en toenemende focus op het veiligstellen van strategische kennis en het aanpakken van maatschappelijke problemen. De bevindingen wijzen ook op de noodzaak van samenwerking tussen bedrijven, innovatieve MKB’s en onderwijsinstellingen om succesvolle innovatie te bevorderen. Tegelijkertijd zijn er ook zorgen, met name over de beschikbaarheid van technisch talent en de mate van Europese R&D-samenwerking. Deze trends en zorgen bieden waardevolle inzichten voor beleidsmakers, bedrijfsleiders en anderen die betrokken zijn bij R&D in Nederland en daarbuiten.