De procesindustrie is een productiemethode die goederen creëert door het combineren van voorraden, ingrediënten of grondstoffen met behulp van een formule of recept. Het wordt vaak gebruikt in industrieën die bulkgoederen produceren, zoals voedingsmiddelen, dranken, geraffineerde olie, benzine, farmaceutica, chemicaliën en kunststoffen.
Het productieproces vereist vaak een thermische of chemische omzetting, bijvoorbeeld met warmte, tijd of druk. Als gevolg daarvan kan een product dat door middel van het productieproces is ontstaan, niet worden gedemonteerd in de samenstellende delen ervan. Eenmaal geproduceerd kan een frisdrank bijvoorbeeld niet meer worden afgebroken in zijn afzonderlijke bestanddelen.
De procesindustrie is afhankelijk van de stroom van opeenvolgende stappen, waarbij de voltooiing van de ene stap leidt tot het begin van de volgende stap. Procesfabrikanten vertrouwen vaak op tracerings- en planningsinstrumenten en software om de operationele efficiëntie op peil te houden.
De procesindustrie is precies het tegenovergestelde van discrete productie. Terwijl bij de procesindustrie recepten of formules worden gevolgd en gemaakt die aan het einde van de productiecyclus niet kunnen worden afgebroken, wordt bij discrete productie gebruik gemaakt van een materiaallijst en worden de instructies voor het maken van afgewerkte, geassembleerde goederen gevolgd. Aan het einde van het discrete productieproces kan het eindproduct worden opgesplitst in afzonderlijke onderdelen, die soms kunnen worden gerecycled. Goederen die door middel van discrete fabricage worden geproduceerd, zijn onder andere auto’s, computers en sommige soorten speelgoed.
Discrete productie kan worden geassocieerd met assemblagelijnen, fabricage, standaardonderdelen en componenten, stuklijst, identificatie van onderdelen door middel van nummers, meetbaarheid door elk onderdeel of stuk, etc.
Terwijl de procesindustrie kan worden geassocieerd met recepten en formules, mengelingen en mengsels, variabele ingrediënten, identificatie van onderdelen door middel van attributen, metingen van gewicht of volume, etc.
De procesindustrie kan als complexer worden beschouwd dan discrete productie, aangezien het gaat om het omzetten van individuele grondstoffen en procesinputs in een eindproduct. Het is echter ook minder defectgericht en kent minder onderbrekingen en een verbeterde kwaliteitscontrole (QC) gedurende het hele productieproces.
Binnen de productie-industrie worden verschillende processen gebruikt – naast proces-industrie en discrete productie – om te bepalen hoe een bedrijf zijn producten zal produceren. De drie andere veel voorkomende productieprocessen zijn onder andere:
Repetitieve productie wordt gebruikt voor herhaaldelijke productie die is vastgelegd in een specifiek productietempo. Het proces bestaat uit speciale productielijnen die het hele jaar door hetzelfde product, of een verzameling van producten, produceren. De installatievereisten zijn minimaal en er is weinig omschakeling, zodat de bedieningssnelheden kunnen worden aangepast aan de eisen en wensen van de klant.
Job shop manufacturing maakt gebruik van productieruimtes in plaats van assemblage- of productielijnen en richt zich op het produceren van kleinere hoeveelheden maatwerkproducten, inclusief made-to-order (MTO) en made-to-stock (MTS) goederen. Als de vraag van de klant toeneemt, dan past het productieproces zich aan en wordt het een discreet proces waarbij geselecteerde handmatige bewerkingen worden vervangen door geautomatiseerde apparatuur.
3D-printing – ook wel additieve productie genoemd – is het nieuwste fabricageproces. Hoewel het voor het eerst werd bedacht in de jaren tachtig van de vorige eeuw, is het pas recentelijk geïntroduceerd in de productiecycli. Het 3D-printproces produceert goederen uit verschillende composieten en materialen, waarbij lagen worden opgebouwd om een driedimensionaal massief object van een digitaal model te maken.
De procesindustrie kan ook worden opgesplitst in twee verschillende productiemethoden:
Continue procesproductie is vergelijkbaar met repetitieve productie in de zin dat er nooit een einde aan komt – het produceert het hele jaar door hetzelfde product of dezelfde verzameling producten.
Aan de andere kant is de productie van batchprocessen afhankelijk van de vraag van de klant. Eén partij – of een specifieke hoeveelheid goederen die gedurende een bepaalde periode wordt geproduceerd – kan voldoende zijn om aan de vraag te voldoen. Wanneer een batch is voltooid, wordt de apparatuur gereinigd en voorbereid om de volgende batch te produceren wanneer dat nodig is.
Omdat het een complexe en vaak zeer gespecialiseerde activiteit is, maken de meeste fabrikanten gebruik van Process Software zoals enterprise resource planning (ERP)-softwaresystemen die specifieke functies hebben voor de productie van processen.
Elke verkoper kan een verscheidenheid aan systemen verkopen die gericht zijn op ondernemingen van verschillende grootte, van het MKB tot grote ondernemingen.
Oorspronkelijk draaiden de meeste ERP-systemen voor procesproductie op locatie. Recentelijk is de overstap gemaakt naar het inzetten van de meeste software in de cloud of in hybride implementaties.
Enkele van de top productiemarkten zijn voedsel en drank, olie en gas, geneesmiddelen, persoonlijke verzorging en cosmetica, kunststoffen en metalen.
Het brouwen van bier is een voorbeeld van procesmatige productie in de voedingsmiddelen- en drankenindustrie. Belangrijke ingrediënten voor het maken van bier zijn onder andere granen, mout, hop, gist en suiker; er zijn verschillende recepten beschikbaar om het proces te begeleiden.
De basisstappen zijn eerst het weken van de granen in kokend water, dan het toevoegen van mout en specifieke hoeveelheden hop – afhankelijk van het soort bier dat gebrouwen wordt – en suiker. Dit mengsel creëert het wort, of de vloeistof die de suikers bevat die door de gist worden vergist om alcohol te produceren. Eens het wort is aangemaakt, wordt het toegevoegd aan water met gist en blijft het gedurende een langere periode fermenteren. Na de gisting kan het bier worden gebotteld; dit eindproduct kan niet worden afgebroken in de samenstellende delen.
Handlotions zijn een voorbeeld van een product dat door middel van procesvervaardiging ontstaat voor de persoonlijke verzorging en de cosmetische industrie. Net zoals bij het brouwen van bier, worden bij de productie van handlotions specifieke hoeveelheden procesinputs gemengd om een volledige samenstelling te creëren die op het einde niet kan worden afgebroken.
Iedereen wil duurzame producten en detailhandelaren zetten fabrikanten onder druk om goederen te leveren die voldoen aan de nieuwe voorkeur van de consument voor groene en schone opties.
Dit betekent dat fabrikanten in de procesindustrie bepaalde technologie moeten implementeren om bij te houden waar hun producten vandaan komen en waar ze van gemaakt zijn. Ze moeten ook plannen maken voor een kortere houdbaarheid die het gevolg is van minder additieven en conserveringsmiddelen. Het voordeel hiervan is dat de industrie nieuw leven wordt ingeblazen en dat er meer inkomsten worden gegenereerd en dat opstandige bedrijven de enorme CPG-giganten (Consumer Pacged Goods) kunnen uitdagen.
In het verleden was het misschien genoeg voor fabrikanten om aan te geven dat zij aan duurzaamheid deden; consumenten lezen nu etiketten en houden rekening met de gevolgen voor het milieu bij hun aankoopbeslissingen. Ze zijn bereid om meer te betalen voor schone en duurzame producten. Er moeten echter wel compromissen worden gesloten.
Een voorbeeld hiervan is plastic voor eenmalig gebruik, dat de laatste jaren zeer impopulair is geworden en niet voor niets in de rivieren, stromen en oceanen terechtkomt, dieren wurgt of uiteenvalt in microplastics die nog verder in de voedselketen terechtkomen. Haal het plastic echter weg van voedsel en het zal eerder bederven voordat het op de markt komt en de houdbaarheid ervan zal aanzienlijk worden aangetast. Zonder plastic of een biovriendelijk alternatief zal de voedselverspilling dus toenemen.
Desalniettemin luisteren retailers naar hun klanten en verminderen ze het aantal verpakkingen. De Britse winkelketen Marks and Spencer heeft zijn eigen verpakkingen met 37 procent verminderd. In verschillende laboratoria ontwikkelen wetenschappers verpakkingen op basis van zetmeel en groenten die goed werken met sommige voedingsproducten, maar niet allemaal. Om de milieubewuste consument tevreden te stellen, heeft een aantal supermarkten zich ten doel gesteld de voorbeelden van kruidenierswinkels te volgen om de verspilling van sommige producten tot nul te reduceren. Greenpeace is begonnen met het rangschikken van de in de Verenigde Staten gevestigde supermarktketens op hun plastic reductie-inspanningen, waarbij Aldi U.S. in 2019 de eerste plaats innam.
Een ding dat een item of set van items duurzaam maakt is een duidelijke herkomst. Het is nog niet gebruikelijk om een stuk nanotechnologie in een fles wijn te hebben dat vertelt waar het vandaan komt en hoe het bij de winkelier terecht is gekomen. Het is echter wel mogelijk, en het zal voor een deel gebeuren omdat de consument er om vraagt.
Volgens een studie uit 2018 van het Food Marketing Institute waardeerde 87 procent van de klanten de mogelijkheid om meer te weten te komen over het product dat ze met hun smartphone kopen, wat ze kunnen doen met zoiets simpels als een QR-code. We komen terug op de rol van nanotechnologie in verpakkingen, maar laten we eerst eens kijken naar de verpakkingen zelf.
Als je in een gezin van vier of zes personen woont, koop en consumeer je anders dan wanneer je een oneven aantal familieleden hebt of alleen woont. Velen van ons moeten drie yogurts kopen in plaats van vier. De meeste levensmiddelen zijn echter voornamelijk voor twee of vier personen beschikbaar, maar niet voor een oneven aantal mensen, wat leidt tot onnodige verspilling.
Dit verandert langzaam, en de meest zichtbare tekenen tot nu toe zijn de virtuele verdwijning van de buy-one-get-one free (BOGOF) benadering van korting in de detailhandel en de opkomst van kleinere en meer gevarieerde verpakkingsgroottes. Deze laatste toename van de verpakkingsvariëteit verhoogt de druk op fabrikanten die nu meer SKU’s (stock keeping units) plannen en gedwongen zijn om te produceren in minder winstgevende, kleinere series.
Veel voedsel wordt weggegooid vanwege een datum die op het etiket staat. Deze data zijn gebaseerd op tests die onder laboratoriumomstandigheden zijn uitgevoerd, waarbij is aangegeven dat het voedsel onveilig is om te eten of na een bepaald aantal dagen niet meer geschikt is om te worden gegeten. De data bevatten veiligheidsmarges om het risico voor de gezondheid te verminderen, wat helaas leidt tot “goed” voedselverspilling.
De ontwikkeling van slimme etiketten met behulp van nanotechnologie, met sensoren die de gassen detecteren die door het voedsel worden afgegeven naarmate het ouder wordt/vervalt, zal veel van deze verspilling elimineren. Slimme etiketten op levensmiddelen zouden kunnen detecteren of een biefstuk eetbaar is en van kleur veranderen om de versheid ervan aan te geven. In de praktijk zou dit betekenen dat de voorraadcontrole en -opslag volledig worden herzien, wat de industrie zal verstoren, maar wat in het algemeen belang zou zijn en onnodige verspilling zou verminderen.
Er zal meer gebruik worden gemaakt van nanotechnologie om de consument te informeren over de herkomst. De verscheidenheid aan verpakkingsmaten zal blijven toenemen, zodat de consument in de door hem gewenste hoeveelheid kan kopen. We zullen ook verbeteringen blijven zien op het gebied van slimme etikettering en technologieën zoals antimicrobiële verpakkingen, en op papier gebaseerde elektrische gassensoren zullen in 2020 voor het eerst op de markt worden gebracht in de schappen van de detailhandel.
Binnen en zelfs buiten de levensmiddelen- en drankenindustrie zijn er andere pogingen om de manier waarop mensen winkelen te veranderen, die onmiddellijke gevolgen hebben voor de procesindustrie. Net zoals de software-industrie zich 25 jaar geleden begon te bewegen naar een pay-as-you-go, op abonnementen gebaseerd, software-as-a-service (SaaS) model, proberen veel industrieën zich in dezelfde richting te bewegen.
Servitization houdt in dat ondernemingen goederen steeds meer koppelen aan een bepaalde dienstverlening. Het weerspiegelt dus de algemene economische trend naar een dienstverlenende samenleving.
Discrete fabrikanten nemen al vele jaren servitization aan, waarbij ze de resultaten van hun producten in rekening brengen in plaats van door middel van een productverkoop. Het leveren van de producten van procesfabrikanten als een service in plaats van als een eenmalige aankoop kan een grotere uitdaging zijn.
De ultieme servitisatie voor eten en drinken zou zijn als detailhandelaren helemaal geen producten meer kopen, maar alleen nog maar schapruimte verkopen, die producenten en fabrikanten op voorraad houden. De mechanica en de logistiek om dit in de voedsel- en drankruimte te doen is natuurlijk enorm, maar het voordeel voor de retailer (of bedrijfsleider, facilitator of hoe we ze ook mogen noemen na zo’n radicale verandering) zou zijn dat hun leverancier verantwoordelijk zou zijn voor het verwijderen van alle afval en het afhandelen van andere logistiek, vergelijkbaar met de manier waarop de door de verkoper beheerde voorraad in een productieomgeving werkt.
In 2020 zullen we een enorme toename zullen zien van het aantal bedrijven in de procesindustrie die een servicemodel invoeren. Dit betekent dat ze hun bedrijfsoplossingen moeten aanpassen om meer gevarieerde prijs-, plannings- en distributiemodellen te kunnen bieden.
Servitisatie is het opbouwen van inkomstenstromen door middel van diensten in plaats van producten alleen.
Lees ook:
Interessante organisaties/websites in Nederland:
International Instrument Users’ Association WIB
FHI
Industriekalender
De procesindustrie is een productiemethode die goederen creëert door het combineren van voorraden, ingrediënten of grondstoffen met behulp van een formule of recept. Het wordt vaak gebruikt in industrieën die bulkgoederen produceren, zoals voedingsmiddelen, dranken, geraffineerde olie, benzine, farmaceutica, chemicaliën en kunststoffen.
De procesindustrie is precies het tegenovergestelde van discrete productie. Terwijl bij de procesindustrie recepten of formules worden gevolgd en gemaakt die aan het einde van de productiecyclus niet kunnen worden afgebroken, wordt bij discrete productie gebruik gemaakt van een materiaallijst en worden de instructies voor het maken van afgewerkte, geassembleerde goederen gevolgd.
Servitization verwijst naar de transformatie van het bedrijfsmodel van een bedrijf van het verkopen van producten naar het leveren van diensten. Met andere woorden, het is het proces waarbij waarde wordt toegevoegd aan een product door aanvullende diensten aan te bieden die het product aanvullen.