Door: Redactie - 22 december 2021 |
De conjunctuurgevoelige flexbranche groeit in 2022 voor het tweede jaar op rij sterk met een volumegroei van rond de 5%, zo verwachten de economen van ING. Doordat veel bedrijven zich inmiddels hebben aangepast, is de impact van de nieuwe lockdown minder groot dan tijdens de eerste lockdown vorig jaar, toen veel flexwerkers werden ontslagen. De sector staat aan de vooravond van grote veranderingen. Hoewel concrete maatregelen in het nieuwe regeerakkoord nog ontbreken, is het de ambitie van een nieuw kabinet om de verschillen tussen flex en vast te verkleinen. Flexwerk wordt daardoor in de toekomst duurder en minder flexibel. Een deel van het flexwerk in zijn huidige vorm zal daardoor in de toekomst weinig bestaansrecht meer hebben. Zowel de personeelsschaarste als strengere regelgeving dwingen flexbedrijven na te denken over de te volgen strategie in de komende jaren. Zo kunnen ze een grotere rol spelen bij de aanpak van de mismatch op de arbeidsmarkt. Dit blijkt uit het gepubliceerde Vooruitzicht Flexbranche van ING Research.
De flexbranche, bestaande uit uitzendbureaus, arbeidsbemiddelaars en payrollers, is sterk afhankelijk van de ontwikkeling van de economie. Zo werd de sector in 2020 hard geraakt door de coronacrisis, maar wist zich in 2021 deels weer snel te herstellen dankzij een sterk aantrekkende economie. In 2022 groeit de flexbranche naar verwachting voor het tweede jaar op rij flink met een volumegroei van rond de 5%.
De flexbranche is dermate flexibel dat het in 2022 minder hard wordt geraakt door één of meerdere lockdowns dan tijdens de eerste lockdown in maart 2020, toen veel flexwerkers werden ontslagen. De nieuwe lockdown treft met name dienstverlenende bedrijven, zoals de horeca en de evenementensector, terwijl productiebedrijven in tegenstelling tot vorig jaar nu gewoon doordraaien. Ook hebben veel bedrijven die flexwerkers inhuren zich inmiddels aan de nieuwe situatie aangepast. Bovendien kunnen generieke dienstverleners snel schakelen door het overhevelen van personeel naar sectoren met een grote vraag naar personeel, zoals de zorg, logistiek en distributie.
Mede dankzij de financiële overheidssteun is de sector de coronapandemie tot nu toe relatief goed doorgekomen. Circa één op de vijf flexbedrijven heeft uitstel van belastingbetaling aangevraagd. Voor de gehele branche bedraagt de belastingschuld 985 miljoen euro, wat neerkomt op gemiddeld 323.000 euro per flexbedrijf dat belastinguitstel heeft aangevraagd, al zijn de onderlinge verschillen groot. Vanaf 1 oktober 2022 moet worden begonnen met het terugbetalen van deze schuld. Ondanks dat bedrijven hier vijf jaar de tijd voor krijgen, zal het voor een aantal flexbedrijven mogelijk tot financiële problemen leiden, met bedrijfsbeëindiging of faillissement tot gevolg.
Eén van de grootste uitdagingen voor de flexbranche is de krapte op de arbeidsmarkt. Deze loopt in rap tempo op. In het vierde kwartaal 2021 gaf bijna driekwart van de flexbedrijven aan de personeelsschaarste als een belemmering te ervaren. Begin 2021 gold dit voor slechts een kwart van de flexbedrijven. Gezien de verwachting dat de werkloosheid de komende twee jaar relatief laag blijft, zal het aanbod van arbeid krap blijven. Dit zet een rem op de groei in de flexbranche. Door het personeelstekort stokt de toestroom van (nieuwe) uitzendkrachten en daarmee ook de groei.
Een krappe arbeidsmarkt biedt de flexbranche ook weer nieuwe mogelijkheden. Zo kunnen uitzendorganisaties een prominentere rol spelen in de aanpak van de mismatch tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Deze is in 2021 toegenomen vanwege een relatief lage dynamiek op de arbeidsmarkt als gevolg van de financiële overheidssteun. Terwijl werknemers uit zwaar getroffen sectoren dankzij de NOW-regeling betaald thuis zaten, nam de vraag naar personeel in andere sectoren juist toe. Bovendien keren lang niet alle werknemers, die tijdens de lockdown zijn overgestapt naar een andere sector, zoals bijvoorbeeld van de horeca naar de zorg, terug naar hun ‘oude’ sector. Als de vraag naar personeel in de horeca dan ook weer toeneemt, is het moeilijker om personeel te vinden. De toegevoegde waarde van uitzendorganisaties ligt hier in het bemiddelen, coachen, omscholen en het van werk(loos)-naar-werk begeleiden van werknemers.
Een andere grote uitdaging vormt de impact van strengere regelgeving op de sector. Eén van de ambities in het nieuwe regeerakkoord is het verkleinen van de verschillen tussen flex en vast werk. Hoewel er nog geen concrete maatregelen worden genoemd, zal dit in lijn zijn met het SER-advies dat in juni 2021 werd uitgebracht. De bedoeling is om de volgens velen doorgeslagen flexibilisering een halt toe te roepen, flexwerkers beter te beschermen en om een gelijker speelveld op de arbeidsmarkt te creëren. Vooruitlopend hierop heeft de uitzendsector zelf besloten om per 1 januari 2022 de flexibele contractduur van uitzendkrachten te verkorten van 5,5 jaar naar vier jaar. Na deze termijn moeten uitzendorganisaties de uitzendkracht een vast contract aanbieden.
Niet alleen voor uitzendorganisaties veranderen de regels. Naar verwachting komt er ook regelgeving voor zzp’ers, zoals een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering. Dat is nodig om te voorkomen dat bedrijven massaal zzp’ers inhuren in plaats van uitzendkrachten omdat dit goedkoper zou zijn. Daarnaast wordt er op Europees niveau gewerkt aan een nieuwe wet voor online platformbedrijven, zoals Uber, Deliveroo en Helpling. Insteek van de nieuwe wet is dat iedereen die voor een platform werkt als werknemer wordt beschouwd in plaats van zzp’er, zoals nu veelal het geval is. Platformbedrijven moeten zelf bewijzen als ze vinden dat het wel degelijk zelfstandig ondernemers zijn.
Door de nieuwe regelgeving wordt flexwerk in de toekomst duurder en minder flexibel. Dit om bijvoorbeeld uitzendwerk alleen in te zetten voor ‘ziek & piek’ en niet langer voor werk op structurele basis, een enkele uitzondering daargelaten. Hierdoor zal een deel van het uitzendwerk in zijn huidige vorm in de toekomst weinig bestaansrecht meer hebben.
“Het is duidelijk dat de flexbranche aan de vooravond staat van grote veranderingen”, stelt Katinka Jongkind, sector econoom Services bij ING Research. “Zowel de personeelsschaarste als strengere regelgeving dwingt flexbedrijven na te denken over de te volgen strategie in de komende jaren. Door de arbeidskrapte verschuift bijvoorbeeld de rol van uitzendorganisaties meer naar die van werving & selectie en detachering. Ook wordt door de aanhoudende krappe arbeidsmarkt het binden van personeel steeds belangrijker. Uitzenders kunnen hier op inspelen door zich te richten op loopbaanbegeleiding van flexwerkers gedurende hun gehele loopbaan. Daarmee schuiven uitzendorganisaties steeds verder op richting bredere HR-dienstverlening.”
Lees ook:
Dit artikel delen op je eigen website? Geen probleem, dat mag. Meer informatie.
IndustrieVandaag is een onafhankelijk platform met het laatste nieuws van vandaag over de procesindustrie, industrial processing, productie industrie, maakindustrie en elektronica industrie.
Neem contact met ons op:
Tel +31 (0)23 737 07 63
Email via contactpagina
