Inkoperscongres: schaarste en duurzaamheid dwingen tot een revolutie

Door: Redactie - 12 september 2022 |

Plastic Essentra Recyclebaar plastic Inkoperscongres Bijmengverplichting

Grondstoffen- en onderdelen schaarste, stijgende (energie)prijzen, verstoorde aanvoerketens: industrieel inkopers hebben de afgelopen jaren veel op hun bordje gekregen. De toenemende duurzaamheidseisen komen hier nog eens bovenop. Zijn innovaties de oplossing? Of krijgt reshoring eindelijk echt vorm en kiezen inkopers voor regionale toeleveranciers en korte ketens? Het Inkoperscongres tijdens Kunststoffenbeurs 2022 levert bezoekers bijzondere invalshoeken en concrete handreikingen op voor toekomstproof inkopen in de hightech kunststofindustrie.

Tijd voor integrale ketenbenadering

René van den Hoven, relatiemanager bij Nevi, volgt de inkoopkant van de maakindustrie al zo’n drie decennia van dichtbij. Nooit eerder zag hij de verschillende crisissen elkaar zo snel opvolgen als nu. Hij snapt dat bedrijven daarom vooral met het oplossen van acute problematiek bezig zijn, zoals beschikbaarheid van materialen, hoge energieprijzen, leveringsvertragingen. Hij adviseert ze echter het huidige momentum ook te benutten om over de langere termijn na te denken. Het wordt tijd voor een integrale ketenbenadering. “De afgelopen decennia was er geen noodzaak om je druk te maken over de ketens van je toeleveranciers. Levertijden, prijsontwikkelingen, de vraag, alles wat voorspelbaar. Dan kun je op zoek naar efficiënte ketens: waar koop je het goedkoopste in, hoe minimaliseert u voorraden? De afgelopen twee jaar hebben echter duidelijk gemaakt hoe kwetsbaar je dan bent.” Bedrijven moeten daarom hun sourcingstrategie heroverwegen. Niet alleen ketens minder complex en korter maken om risico’s te reduceren; ook omdat een thema als duurzaamheid inzicht vraagt in de ketens van je toeleveranciers.

Inkopen verandert

René van den Hoven is een van de panelleden tijdens het Inkoperscongres op woensdag 14 september tijdens Kunststoffenbeurs. Voor het eerst ruimt de beurs tijd in voor lezingen en een paneldiscussie over de uitdagingen in het inkoopproces in de hightech kunststofindustrie. Hiermee wordt het programma nog completer. “We geven een totaalbeeld van de industrie omdat thema’s als duurzaamheid en reshoring invloed hebben op zaken als materiaalkeuze, proceskeuze en matrijzen”, legt Timo van Leent, Manager Afdeling Evenementen bij Mikrocentrum, uit. Inkopen krijgt een nieuwe dimensie door alle ontwikkelingen van dit moment.

Reshoring nog niet merkbaar

Ronald Brink, algemeen directeur van Albis Benelux, ziet reshoring nog niet op grote schaal plaatsvinden. De distributeur van hoogwaardige kunststoffen merkt er bij klanten nog weinig van. “Misschien is het bij specifieke verwerkers anders, maar in het algemeen zien wij nog geen matrijzen terugkomen.” Dat verbaast hem niet. “Reshoring gebeurt niet op basis van een overhaast genomen beslissing.” Wel zijn er productieverschuivingen in de automobielindustrie geweest richting Oost-Europa, echter deze is in de Benelux nooit dominant geweest. De sectoren waarin de verwerkers in de Benelux meest actief zijn, zoals packaging, bouw en medisch, draaien nog redelijk goed, waardoor de volumes wel afnemen. Dit heeft nog niet tot omzetdalingen geleid omdat de hogere grondstofprijzen veelal doorberekend konden worden. Dat is echter de situatie van dit moment. De vraag is: blijft dit zo? Het zwarte scenario dat boven de markt hangt, is dat de Duitse industrie deze winter stilvalt vanwege de problemen met de energievoorziening. “In Duitsland zijn daar grote zorgen over,” zegt Brink, wiens moederbedrijf in Duitsland gevestigd is. Hij verwacht niet dat hierdoor bedrijven in de Benelux gaan stilvallen, maar veel technische kunststoffen zouden dan moeilijk of zelfs helemaal niet meer leverbaar worden.

Customer of choice

Voorbereiden op zo’n scenario is praktisch onmogelijk. Voor bepaalde materialen zijn er amper alternatieve productielocaties dan die in Duitsland. Toch zijn deze – en andere – ontwikkelingen voor René van den Hoven reden om te pleiten voor een herbezinning van de sourcingstrategie. Hij ziet toeleveringsbedrijven kiezen voor het concept customer of choice: als er krapte is aan grondstoffen of halffabricaten, welke klanten belever je dan het eerst?

“In tijden van schaarste kiezen bedrijven voor klanten waar ze een goede relatie mee hebben. Als je geen relatie met je ketenpartners opbouwt, ben je niet voorbereid op de volgende crisis.” De aandacht voor duurzaamheid versterkt deze noodzaak. Een gemiddeld MKB-bedrijf koopt ruim 60 procent van z’n omzet in, vooral middels grondstoffen, machines en energie. Om duurzamer te worden, de CO2 footprint te verlagen, en supply chain risico’s te verkleinen, moet je als inkoper inzicht hebben in de ketens van je leveranciers. Dit inzicht ontbreekt veelal, toont een onderzoek door Nevi aan. Enkele koplopers voelen de urgentie en werken aan een heroverweging van de sourcingstrategie. Een grote groep bedrijven is zich echter nog onvoldoende hiervan bewust. René van den Hoven roept deze partijen op hier eveneens mee aan de slag te gaan. “Wie de huidige tijd gebruikt om te leren van de ervaringen en verbeteringen te vinden, kan een voorsprong opbouwen. Dat zijn de winnaars van de toekomst.” Dit mag niet alleen op het bord van de inkoper terecht komen. Ook het management moet z’n verantwoordelijkheid nemen. Je zult namelijk veel meer aan relatie-opbouw moeten werken. “Het zijn geen inkoopvraagstukken maar businessvraagstukken geworden die je op een integrale manier moet aanvliegen. Het management en de DGA zullen hierop een visie moeten ontwikkelen, deze afstemmen met de verkoopvisie en vertalen naar een inkoopstrategie.”

Klimaatdiscussie biedt kans

De discussie over de plastic soep in de oceanen heeft het imago van kunststoffen geen goed gedaan. Ronald Brink: “Je ziet nu al dat kunststoffen worden verdrongen in de verpakkingsindustrie terwijl dat niet altijd gewenst is als je bijvoorbeeld de houdbaarheid en hygiëne van voedsel in beschouwing neemt.” Voor wat het klimaat betreft, als alle kunststoffen vervangen zouden worden door andere materialen stijgt de CO2 emissie juist in plaats dat deze daalt. “Kunststoffen hebben ons op heel veel fronten meer welvaart en welzijn opgeleverd, denk daarbij alleen aan de vele geavanceerde medische apparatuur in ziekenhuizen of aan de vele huishoudelijke producten. Ook zorgen kunststoffen voor significante gewichtsbesparingen bij vliegtuigen, auto’s en nu zeker ook bij elektrische auto’s; minder gewicht betekent een grotere actieradius.” Deze positieve aspecten moeten veel meer benadrukt worden, vindt de directeur van Albis Benelux. Maar het mag gerust een tandje minder met bijvoorbeeld plastic tasjes en disposables, En er mag ook meer kunststof afval ingezameld en gerecycled worden en meer groene kunststoffen worden ingezet, zoals biobased plastics. “Maar het moet wel economisch haalbaar zijn. Zolang er nog een hoger prijskaartje aan groene kunststof hangt, kiezen inkopers eerder voor traditionele materialen.” Wet- en regelgeving, subsidies maar ook CO2 beprijzing kunnen deze ontwikkeling versnellen. Maar het zal ook uit innovatie en samenwerking in de keten moeten komen, meent Ronald Brink. “De kunststofindustrie groeit nog steeds en zal dat ook in de toekomst blijven doen.”

Samenwerking

Samenwerkingen worden in de keten essentieel om alle uitdagingen aan te pakken, vindt René van den Hoven. “Het gaat niet alleen om duurzaamheid op productniveau maar ook op procesniveau. Het gaat om innovatie in de keten. En om de vraag waar je gaat produceren?” Dat zijn vragen waar inkopers in hun ketens mee aan de slag moeten. Als bedrijven dit goed oppakken, liggen er voor kunststoffen ongelofelijke kansen in een duurzame samenleving. “Maar dit is te belangrijk om alleen aan de inkoper over te laten. Het hele MT moet dit mee oppakken.”