Handelsoorlog zet Nederlandse industrie onder druk

De Nederlandse economie staat onder toenemende spanning door de escalerende handelsoorlog tussen grootmachten als de Verenigde Staten en de Europese Unie. Geopolitieke onzekerheden, hogere invoerheffingen en binnenlandse politieke instabiliteit, zoals de recente kabinetsval, zorgen voor een onvoorspelbare situatie. Vooral sectoren als de industrie, transport & logistiek en technologie, media & telecom (TMT) voelen de impact van deze handelsoorlog. Bedrijven zoeken naar manieren om de schade te beperken, terwijl de groeiverwachtingen voor de komende jaren worden bijgesteld.

Handelsoorlog legt kwetsbaarheid bloot

Als open economie is Nederland sterk afhankelijk van internationale handel. De recente ontwikkelingen in de handelsoorlog tussen de VS en de EU brengen deze afhankelijkheid pijnlijk aan het licht. Hogere Amerikaanse invoerheffingen en de dreiging van tegenmaatregelen vanuit Europa zorgen voor onzekerheid bij ondernemers. Volgens de nieuwste Sectorprognoses 2025-2026 van ABN AMRO zijn vooral de industrie, transportsector en de TMT-branche gevoelig voor deze spanningen. Bedrijven stellen investeringen uit en zoeken naar snelle oplossingen, zoals het aanpassen van hun toeleveringsketens. Tegelijkertijd blijft de vraag of deze kortetermijnoplossingen voldoende zijn om de impact van de handelsoorlog te verzachten.

Vooral de industrie krijgt te maken met vraaguitval en verstoringen in de leveringsketens. De VS vormen een belangrijke afzetmarkt voor Nederlandse producten zoals machines en chemische goederen. Een lagere vraag vanuit Amerika kan leiden tot een domino-effect in de productieketen. ABN AMRO voorziet voor 2025 een bescheiden groei van slechts 1 procent in deze sector, al wordt voor 2026 een herstel verwacht met een groei van 3 procent. Dit herstel hangt echter af van externe factoren, zoals investeringen in Europese defensie en de vraag naar specifieke technologieën.

Impact van handelsoorlog op transport en TMT

De transport- en logistieksector ondervindt eveneens hinder van de internationale spanningen. De handelsoorlog zorgt voor een afname in handelsvolumes, wat directe gevolgen heeft voor scheepvaart, binnenvaart en wegvervoer. ABN AMRO heeft de groeiprognoses voor dit jaar verlaagd naar een magere 1 procent. Toch gloort er hoop voor 2026, met een verwachte groei van 2 procent. Deze positieve verwachting is deels te danken aan investeringen in Duitse infrastructuur en Europese defensieprojecten, die de vraag naar transport van grondstoffen en materialen kunnen stimuleren. Maar de vraag blijft of deze vooruitzichten standhouden als de handelsoorlog verder escaleert.

In de TMT-sector zijn de effecten gemengd. Hoewel deze branche ook afhankelijk is van de Amerikaanse markt – ruim 22 procent van de telecom-export gaat naar de VS – laat de sector een flinke groei zien. Voor 2025 wordt een groei van 4,5 procent verwacht, gevolgd door 4 procent in 2026. Dit komt vooral door de toenemende vraag naar digitalisering, cloud-oplossingen en AI-innovaties. Nederland positioneert zich steeds meer als een strategische locatie voor datacenters en servers van grote techbedrijven. Toch hangt ook hier een schaduw over: als de handelsoorlog zich uitbreidt naar diensten, kunnen software- en clouddiensten alsnog geraakt worden door invoerheffingen.

Strategieën tegen schade door handelsoorlog

Bedrijven in de getroffen sectoren staan voor een complexe uitdaging. Het verleggen van toeleveringsketens of het zoeken naar nieuwe afzetmarkten klinkt als een logische stap, maar de uitvoering is vaak ingewikkeld. Melanie Murk, sectoreconoom bij ABN AMRO, wijst erop dat dergelijke aanpassingen tijd en een sterk netwerk vereisen. Veel ondernemers leunen op bestaande relaties en kunnen niet zomaar overstappen naar andere leveranciers of markten. Bovendien brengen deze veranderingen extra kosten met zich mee, wat in een tijd van economische onzekerheid een risico vormt.

Desondanks zijn er ook kansen. In Europa ontstaan groeimogelijkheden door investeringen in defensie en infrastructuur. Vooral de industrie en transportsector kunnen hiervan profiteren, mits ze flexibel genoeg zijn om in te spelen op deze ontwikkelingen. Daarnaast biedt de focus op digitalisering binnen de TMT-sector een stevige basis voor groei, zelfs in onzekere tijden. Bedrijven die erin slagen om hun strategie aan te passen, kunnen mogelijk sterker uit deze periode komen. Maar de dreiging van een verdere escalatie blijft aanwezig, en dat vraagt om een scherpe blik op zowel risico’s als kansen.