Maak- en hightechindustrie: innovatiemotoren voor Nederland

Nederland wordt geconfronteerd met een scala aan uitdagingen die nieuwe kennis en technologie vereisen. In deze context spelen de Nederlandse hightechindustrie én maakindustrie een belangrijke rol als stimulator van innovatie, volgens een paper van TNO over de maak- en hightechindustrie. Er zijn echter zwakke plekken in de innovatieketen van Nederland. Het ontbreekt aan een efficiënte omzetting van wetenschappelijke innovaties naar succesvolle, economisch en sociaal waardevolle toepassingen. Door meer nadruk te leggen op zogenaamde valorisatie, toegepast onderzoek, en een nieuwe kijk op ondernemerschap, kan Nederland aantrekkelijker worden voor onderzoek en ontwikkelingsinvesteringen. Daarnaast is een gerichte keuze in technologieën en strategische posities binnen wereldwijde waardeketens essentieel.

Effectievere innovatieketen hightechindustrie

Tegen 2040 zal de hightechsector naar verwachting vijftig procent van de omzet uit nieuwe waardeketens halen. De technologische expertise van hightech- en maakbedrijven biedt het fundament voor verdere groei. De echte uitdaging ligt in het handhaven van deze leidende positie in een veranderende wereld, waar Noordwest-Europa niet langer het centrum van waardecreatie is binnen de EU. Dit vereist een innovatiebeleid en investeringen die de Nederlandse hightechindustrie langetermijnvoordelen geven.

De hightechindustrie is waardevol voor Nederland, maar moet ook rekening houden met de CO2-uitstoot en grondstoffenefficiëntie. Een snelle vergroening van de industrie is nodig. Dit complexe proces vereist een gezamenlijke inspanning van bedrijven, kennisinstellingen en overheden, aangezien de bestaande technologieën niet voldoen aan de klimaatdoelen. Innovatie en onderzoek en ontwikkeling (R&D) zijn hier essentiële factoren.

Versterken van de gehele innovatieketen

De Nederlandse innovatieketen heeft een aanpak nodig die de hele keten versterkt, van fundamenteel onderzoek tot innovatief ondernemerschap. Er zijn kansen voor verbetering, vooral door actieve ondersteuning van groeiende bedrijven, het verbeteren van de infrastructuur en laboratoria, en een nieuwe kijk op ondernemerschap.

Daarnaast vereist het innovatiebeleid een langetermijnfocus. Nederland kan niet in elke technologie concurreren. Het is beter om te focussen op het creëren van strategische posities in bestaande en nieuwe waardeketens. Door hierop in te zetten, kunnen Nederlandse hightechbedrijven unieke technologische en economische posities opbouwen.

Het belang van innovatie in het mkb

Innovatie en R&D moeten centraler komen te staan in de hele Nederlandse economie. Vooral het midden- en kleinbedrijf (mkb) kan hierin veel winnen. Er zijn twee groepen binnen het mkb die extra aandacht behoeven: de groeiende bedrijven en de sectoren die achterblijven op het gebied van innovatie. Programma’s zoals Smart Industry kunnen deze sectoren helpen de productiviteit te verhogen en de concurrentiepositie te verstevigen.

Nederland als aantrekkelijke bestemming voor R&D-investeringen

Het is belangrijk dat Nederland aantrekkelijk wordt voor R&D-investeringen. Dit kan worden bereikt door het innovatiebeleid hierop te richten en door het Nationaal Groeifonds om te zetten in een structureel financieringsinstrument. Hiermee kan Nederland voortdurend inspelen op opkomende technologieën en nieuwe wereldwijde waardeketens.

Civiele en defensie-investeringen in R&D

De bredere investeringen in de Nederlandse defensie kunnen de technologische en economische positie van Nederland versterken. Door de Nederlandse maak- en hightechindustrie intensief te betrekken bij kennisopbouw en technologieontwikkeling in het defensiedomein, kan deze sector haar sterke positie in de mondiale waardeketens verstevigen.

Toekomst maak- en hightechindustrie

De Nederlandse industrie staat voor een uitdagende maar haalbare toekomst. Door middel van gericht beleid, strategische focus en gezamenlijke inspanningen kan de sector blijven groeien en bijdragen aan de oplossing van maatschappelijke uitdagingen. De weg voorwaarts is duidelijk, en met optimisme en toewijding kan Nederland een leidende rol blijven spelen in de wereldwijde maak- en hightechindustrie.